Tulsa Irkçı Katliamı

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Tulsa Irkçı Katliamı
Greenwood katliamı
Tulsa Katliamı
Tarih 1921
Yer Greenwood, Mississippi
Hedef Siyahi sakinler ve onların evleri ve işyerleri
Taraflar
  • Beyaz Amerikan Çetesi (White American Mob)
  • Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Muhafızları (ARNG)
Amerikalı Siyahiler
Kayıplar
Ölü
  • 36 (26 siyahi ve 10 beyaz) (1921 kayıtları)
  • 150-200 siyahi ve 50 beyaz (W.F. White tarafından tahmin edilen)
  • 39 onaylanmış, 75-100 ile 150-300 arasında tahmin edilen (2001 komisyonu)
Yaralı800+ (tam sayı bilinmemektedir)

1921 Tulsa Katliamı, ayrıca Tulsa Irkçı İsyanı, Greenwood Katliamı veya Black Wall Street Katliamı olarak da adlandırılır,[1][2][3][4][5][6] 1921 yılının 31 Mayıs ve 1 Haziran ayları arasında beyaz ırkçı çetelerin Tulsa, Oklahoma Greenwood bölgesindeki[7] siyahi insanlara ve iş yerlerine yaptıkları saldırılar sonucu gerçekleşmiş, Amerikan tarihindeki ırksal şiddet olaylarından biridir.[8] Karadan ve özel uçaklardan yapılan saldırı, o zamanlar ABD'deki "Black Wall Street" olarak bilinen en zengin siyah topluluğun yaşadığı ilçenin 35'ten fazla kare blokunu yok etmiştir.

800'den fazla kişi hastanelere yatırılıp 6.000'e yakın siyahi büyük tesislerde birkaç gün boyunca göz altına alınmıştır.[9][10] Oklahoma Hayati İstatistik Bürosu resmî olarak 36 ölü kaydetmiş fakat Amerikan Kızıl Haçı bir tahmin vermeyi reddetmiştir. 2001 eyalet komisyonunun 75-100 ila 150–300 ölü arasında genel tahminler vermesine rağmen, çağdaş otopsi raporlarına, ölüm belgelerine ve diğer kayıtlara dayanarak, olayın incelemesi sonucu, 26'sı siyah ve 10'u beyaz olmak üzere toplam 36 kişinin ölümü resmi olarak doğrulanabilmiştir.[7] Katliam, bir ayakkabı boyacısı olan 19 yaşındaki Dick Rowland isimli siyahinin, yakındaki Drexel Binası'nda çalışan 17 yaşındaki beyaz asansör operatörü olan Sarah Page'a saldırdığı suçlaması sonrası, hafta sonu Anma Günü'nde (Memorial Day) başlamıştır. Gözaltına alınan Rowland'ın tutulduğu adliye dışında öfkeli beyaz vatandaşların bir araya gelmesi, Rowland'ın linç edildiğine dair söylentilerin yayılması yerel siyahileri endişelendirmiş, bazıları silahlı olmak üzere siyahi vatandaşların olay yerine akın etmesiyle iki grup arasın çatışma çıkmıştır. Çatışmada 10'u beyaz 2'si siyahi vatandaş olmak üzere 12 insan ölmüştür. Bu ölüm haberleri şehrin her tarafına yayılmasıyla çete olayları şiddetlenmiş ve olayların gelişmesine neden olup,[11] beyaz isyancıların o gün siyahileri öldürüp mağaza ve evlerini yakıp yağmalamıştır. Olaylar sonrası Yaklaşık 10.000 siyahi evsiz kaldı ve maddi hasar, gayrimenkulde 1.5 milyon dolardan fazla olup kişisel mülkte 750.000 dolardı (2019'da 32.25 milyon dolara eşdeğerdir).

Arka plan[değiştir | kaynağı değiştir]

1921'de Oklahoma eyaleti ırksal, sosyal ve politik olarak gergin bir atmosfere sahipti. Birinci Dünya Savaşı birçok eski askerin geri dönüşüyle ​​sona ermişti. 1865'te sona ermesine rağmen Amerikan İç Savaşı hâlâ insanların zihninde taze bir anı olarak duruyordu. Haklarından mahrum edilmiş insanların sivil hakları yoktu ve Ku Klux Klan yeniden dirilmişti. Gelişen bir petrol şehri olan Tulsa; çok sayıda zengin, azimli ve eğitimli Afrikalı Amerikalıya destek vermişti. Tüm bu unsurların birleşmesi, gelecek olaylarda sonuçlanacak yükselen gerilimlerde rol almıştır.

Kuzey Oklahoma bölgesi, Güneydoğu'dan gelip bazılarının da eskiden köle olduğu yerli Amerikalıların yeniden iskanı için kurulmuşken diğer bölgeler, Güney'den aileleri Amerika İç Savaşı öncesi köle sahibi olan çok sayıda yerleşimci almıştı.

Oklahoma'nın 16 Kasım 1907'de eyalet olarak kabul edilmesi ardından yeni oluşturulan eyalet yasama organı, ilk iş olarak yaygın bir şekilde Jim Crow yasaları olarak bilinen ırksal ayrım yasalarını kabul etti.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Tulsa 1921 Race Riot Commission renamed Race Massacre Commission 22 Şubat 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. KJRH News. 29 Kasım 2019. 10 Mayıs 2019'da erişildi. Sen. Kevin Matthews held a news conference Thursday morning, in which he announced the official name change of the 1921 Race Riot Commission to the 1921 Race Massacre Commission.
  2. ^ Day, Meagan (21 Eylül 2016). "The history of the Tulsa race massacre that destroyed America's wealthiest black neighborhood 9 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". Timeline. Retrieved February 27, 2019.
  3. ^ White, Walter F. (August 23, 2001). "Tulsa, 1921" 12 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. The Nation.
  4. ^ Rao, Sameer (May 31, 2017). "It's Been 96 Years Since White Mobs Destroyed Tulsa's Black Wall Street" 1 Mart 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Colorlines.
  5. ^ Moorehead, Monica (June 10, 1999). "U.S. ethnic cleansing: The 1921 Tulsa Massacre" 23 Mayıs 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Workers World.
  6. ^ "Nearly 100 Years Later, Tulsa Begins Search for Mass Graves From 1921 Black Wall Street Massacre" 9 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. The Root. Retrieved October 9, 2019.
  7. ^ a b Oklahoma Commission (February 28, 2001), "Final Report", Oklahoma Commission to Study the Tulsa Race Riot of 1921, Tulsa, Oklahoma, archived from the original 6 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (PDF) on January 16, 2008, retrieved June 20, 2018
  8. ^ Scott Ellsworth, "Tulsa Race Riot" 13 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The Encyclopedia of Oklahoma History and Culture, 2009; accessed 31 December 2016
  9. ^ Messer, Chris M.; Bell, Patricia A. (July 31, 2008). "Mass Media and Governmental Framing of Riots". Journal of Black Studies. 40 (5): 862. doi:10.1177/0021934708318607 8 Mart 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  10. ^ Messer, Chris M., Krystal Beamon, and Patricia A. Bell. "The Tulsa Riot of 1921: Collective Violence and Racial Frames", The Western Journal of Black Studies 37, no. 1 (2013): 50–59.
  11. ^ Humanities, National Endowment for the (June 18, 1921). 23 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde [https://web.archive.org/web/20191023180407/https://chroniclingamerica.loc.gov/lccn/sn84024055/1921-06-18/ed-1/seq-1/ arşivlendi. "The broad ax. [volume] (Salt Lake City, Utah) 1895–19??, June 18, 1921, Image 1"]. ISSN 2163-7202. Retrieved October 23, 2019.