Torklu tornavida

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Torx uçlu manuel torkmetre

Torklu tornavida, belirli bir torkta sıkmayı sağlayan, yeterli ancak aşırı olmayan sıkma sağlayan bileşenlere sahip bir tornavidadır. Yeterince sıkılmamış bir vida bağlantısı çalışırken gevşeyebilir ve aşırı sıkma parçalara zarar verebilir; örneğin, bir arabanın tekerleğini yerinde tutan somunlar çok gevşekse veya aşırı sıkma nedeniyle hasar görmüşse, tekerlek yüksek hızda yerinden çıkabilir. Tork tornavidaları mekanik üretim, imalat ve bakımda kullanılır; kullanımları kalite güvencesinin bir parçasıdır.

Çoğu tork tornavidası, torkun bir aralıktaki herhangi bir değere ayarlanmasına izin verir. Hepsinde, önceden ayarlanmış torka ulaşıldığında ayrılan bir tork sınırlayıcı kavraması vardır.

Tork tornavidaları 0.04N⋅m.'den 27Nm'ye kadar tork üretebilir. Tek bir takım tüm aralığı kapsamasa da, düşük, orta ve yüksek tork aralıkları mevcuttur.

Tork tornavidaları ve tork anahtarlarının benzer amaçları ve mekanizmaları vardır.

Tork sınırlayıcı kavrama[değiştir | kaynağı değiştir]

Kavrama, bir tork tornavidasını tanımlayan bileşendir. Bu, girintili plakalar arasında yuvarlanan, bir ucunda bir yay ile sıkıştırılan ve diğer tarafın bir vida veya tutturucu tahrik ettiği çelik bilyelerle elde edilir. Tork sınırlayıcı kavrama, aletin alıcı ucunda tutturucuya uygulanan tork miktarını sınırlayan aletin parçasıdır. Daha basit aletlerde kavrama ayarları, tork değerlerinden ziyade rastgele sayılarla (örneğin mevcut en düşük tork için 1'den en yüksek tork için 20'ye kadar, gerçek tork ile zorunlu olarak doğrusal bir ilişki olmaksızın) işaretlenebilir.

Tork tornavidaları, "kam-üstü", "yastıklı kavrama" ve "otomatik kapanma" dahil olmak üzere çeşitli kavrama türleriyle mevcuttur. Bu kavrama türlerinin çoğu elektrikli tornavidalarda, havalı tornavidalarda, darbeli tornavidalarda, manuel tork tornavidalarında ve akülü tork tornavidalarında kullanılır. Her tip, belirli bir tork değerini önceden ayarlama yeteneğine sahiptir. Bazı durumlarda, tork çıkışını doğrulamak için bir aletin kalibrasyon laboratuvarında sertifikalandırılması gerekebilir; Amerika Birleşik Devletleri'ndeki NIST gibi bir kuruluş tarafından bir sertifika verilebilir.

Kam Üstü[değiştir | kaynağı değiştir]

Eksantrik kavraması genellikle manüel tork tornavidasında bulunur, burada kavramanın basitçe "tıkanması" veya "kamının üzerinden geçmesi", yani maksimum tork elde edildiğini gösterir.

Yastık kavrama[değiştir | kaynağı değiştir]

Yastık kavrama veya "kaymalı kavrama" stilleri hem elektrikli tornavidalarda hem de havalı tornavidalarda bulunur. Bu kavrama stili, kavrama devrilme ve kaymaya devam ettiği için son torka ulaşıldığında "kam-üstü" moduna benzer. Operatör gazı bırakana kadar çalışmaya devam edecektir.

Otomatik kapanma[değiştir | kaynağı değiştir]

Otomatik kapama (auto shutoff) kavraması, maksimum torka ulaşıldığında aleti kapatır. Otomatik kapatma araçları kritik uygulamalar için tasarlanmıştır. Hassas tork kontrolü sağlarlar ve rölantiyi ortadan kaldırarak enerji tüketimini azaltırlar.

Sürücü kaynağı[değiştir | kaynağı değiştir]

Tork manuel olarak (operatörün bileği ile), bir elektrik motoru veya bir pnömatik tahrik ile sağlanabilir.

Manuel tork tornavida[değiştir | kaynağı değiştir]

Manuel tork tornavidası düz ve kabzalı modellerde yapılır. Manuel tork tornavidalarının tork aralığı 0.04Nm ile 20Nm arasında olabilir.

Elektrikli tork tornavida[değiştir | kaynağı değiştir]

Vidalama, dönme hareketiyle tork uygulanmasını gerektirir. Delme aynı açıklamaya yanıt verir; genel amaçlı elektrikli aletler ("matkap / tornavidalar") hem vidalama hem de delme için tasarlanmıştır, kayan bir kavrama ve delme işlevine eklenen düşük hız ile. Endüstriyel bir ortamda, belirli işlevleri için optimize edilmiş özel araçlar daha sık kullanılır.

Kablolu[değiştir | kaynağı değiştir]

Kablolu elektrikli tork tornavidaları genellikle üç farklı tasarımda yapılır: tabanca tutacağı, açılı ve sıralı. Bu tip, çoğunlukla elektronik montaj ve küçük parça montajı gibi endüstriyel montaj uygulamaları için kullanılan tiptir. Fırçalı elektrik motorları ve daha verimli fırçasız motorlar kullanılmaktadır. Tork tipik olarak 0.02Nm ile 1000Nm arasında değişebilir. Hız ise 1rpm ile 2000rpm arasında ayarlanabilir.

Transdüserli elektrikli tornavidaları fiziksel özelliklerine göre üç grupta toplayabiliriz:

- Kabzalı (pistol) tip : Kullanıcının sıkıcıyı 10Nm'ye kadar tek eliyle tutabilmesine olanak sağlar. Ergonomi nedeniyle bundan fazlası tavsiye edilmez. Bazı durumlarda erişilebilirlik için daha iyidir.

- Açı tipi : Açılı tip sıkıştırıcı ile kullanıcı iki eliyle 100Nm'ye kadar sıkma yapabilir. Yardımcı araçlarla daha yüksek torkları da sıkmak mümkündür. Bazı durumlarda, sıkma noktasına erişim için daha iyidir.

- Düz tip: Normal bir tornavidaya benzer, 2Nm'den yüksek torkları sıkmak mümkün değildir. Genellikle makinelerde ve manipülatörlerde sabitlenerek kullanılır. Çoğunlukla büyük araç ve uçuş endüstrisinde olmak üzere makinelerde 1000Nm'ye sıkma proseslerinde kullanılabilir. ör: tekerlek sıkma

Kablosuz[değiştir | kaynağı değiştir]

Akülü tork tornavidası pillerle, genellikle 3,6 ila 18 volt voltajlara sahip şarj edilebilir pillerle çalışır. Ev içi kullanım için özel tornavidalar 3,6 ila 4,8 volt arasında çalışma eğilimindedir ve nispeten düşük maksimum torka sahiptir; matkap / sürücüler daha yüksek voltajlarla çalışır ve daha yüksek maksimum tork sağlayabilir. Akülü tork tornavidaları, tork kontrolü olmayan akülü tornavidalarla aynı uygulamalar için kullanılır.

Pnömatik tork tornavida[değiştir | kaynağı değiştir]

Pnömatik tork tornavidası, daha yüksek tork seviyeleri gerektiren montaj için yaygın olarak kullanılır. Bu araçlar genellikle otomotiv, havacılık ve denizcilik üretiminde kullanılmaktadır. Pnömatik aletler, sabit bir basınçlı hava kaynağı gerektirir. Bu tür tork tornavidası için tork, 0.15Nm ile 1000Nm arasında torku, 100rpm ve 2000rpm arasında da hızı değişebilir. Bu aletler, basınçlı hava kaynaklarının yakınında olmalı, imalatta bir sorun olmamalı, ancak genel bakım için daha az uygun olmalıdır. Tork, elektrikle çalışan aletler kadar doğru bir şekilde kontrol edilemeyebilir. Aynı zamanda kalite yönünden elektrikli sıkıcılara göre daha az güvenilir ve hassastır.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]