Tepecik / Makaraz Höyük
| Arkeolojik Höyük | |
| Adı: | Tepecik / Makaraz Tepe Höyüğü |
| il: | Elazığ |
| İlçe: | Merkez |
| Köy: | Tepecik |
| Türü: | Höyük |
| Tahribat: | Keban Baraj Gölü suları altında kaldı[1] |
| Tescil durumu: | |
| Tescil No ve derece: | |
| Tescil tarihi: | |
| Araştırma yöntemi | Kazı |
Tepecik / Makaraz Tepe Höyüğü, Elazığ İl merkezinin yaklaşık olarak 31 km. doğusunda, günümüzde Keban Baraj Gölü suları altında kalmış olan bir höyüktür. Höyüğün asıl ismi Makaraz Tepe'dir. Fakat arkeolojik yazında daha çok Tepecik olarak geçmektedir. Tepe, 200 metre çapında olup 16-17 metre yüksekliktedir.[1]
Kazılar
[değiştir | kaynağı değiştir]İlk olarak, Keban Barajı su toplama sahası içinde kalacak olan arkeolojik değerlerin saptanması amaçlı yüzey araştırmalarında, 1967 yılında saptanmıştır. Daha sonra 1968-1974 yılları arasında İstanbul Üniversitesi Prehistorya Anabilim Dalı tarafından Prof. Dr. Ufuk Esin başkanlığında kazılmıştır.[1]
Tabakalanma
[değiştir | kaynağı değiştir]Tepede Geç Neolitik Çağ'dan Orta Çağ'a kadar kesintisiz yerleşim olduğu belirtilmektedir. Orta Çağ'da, MS 11. yüzyıldan itibaren mezarlık olarak kullanılmıştır. Geç Tunç Çağı tabakasıyla Demir Çağı tabakası arasında bir yangın tabakası yer almaktadır ve Erken demir çağı tabakaları Geç Tunç Çağı tabakalarının üstüne kurulmuştur. Demir Çağı tabakasının da ağır bir yangın geçirdiği görülmektedir.[1]
Höyükte 7 bin yıllık bir kültür süresinden söz edilmektedir. Yerel kültürlerin yanı sıra Erken Tunç Çağı'nda Karaz Kültürü, Kalkolitik Çağ boyunca sırasıyla Halaf Kültürü, Obeyd Kültürü ve Uruk Kültürü buluntuları elde edilmiştir.[1]
Buluntular
[değiştir | kaynağı değiştir]Höyüğün hemen batısındaki kazılarda Mezopotamya'dan bilinen Geç Kalkolitik Çağ'ın Uruk Dönemi'ne ait iki anıtsal yapının taş temelleri ortaya çıkarılmıştır.[1]
Demir Çağı tabakasının mimarisi, taş temeller üzerine kerpiç duvarlarla inşa edilen dörtgen planlı yapılardır.[1]
Neolitik tabakalarda ele geçen çanak çömlek buluntuları, bir kısmıyla Amik Ovası Neolitik Çağı'ndan koyu yüzlü, açkılı, saman katkılı, açık renkli kaplarıdır. Diğer yandan az sayıda Halaf malı ve Obeyd malı bulunmuştur. Demir Çağı'na tarihlenen çok az sayıda çanak çömlek buluntusu olup bular da Elazığ – Malatya bölgesi Demir Çağı çanak çömleğinin tipik örnekleridir.[1]
Yerleşmede Erken Kalkolitik Çağ'dan itibaren bakır ergitildiği, daha sonraları kurşunun da metal olarak kullanıldığı, ele geçen pişmiş topraktan potalar, maden filizleri ve bakır cüruflarından anlaşılmaktadır. Tunç Çağı'nda bronz alet ve silah yapımı, az sayıda süs eşyasında birden çok madenin kullanılması, metalürjinin geliştiğini göstermektedir.[1]