Tartışma:Ebu'l-Vefa el-Bağdadi

Babâîlik, Vefâîlik

Tarîkatlarla ilgilenirken benzer içerikleri olan tarikatlara rastladım zannediyorum. Acaba Babâîlik ile Vefâîlik (Vefâ'iye Tarîkatı) aynı mıdır?--Sae1962 (mesaj) 09:00, 11 Ağustos 2014 (UTC)

Babâîlik, Vefâîliğin bir koludur zîrâ Şücâud'dîn Ebû'l Beka Baba İlyâs-ı Horasânî, Tâc'ul Ârifîn Seyyid Ebû'l Vefa el-Bağdâdî el-Kürdî'nin halifesi Dede Garkın'ın halifesi olup kendisi yeni bir tarikât içtihâd ederek Babâîliğin bânîsi olmuştur. İsmail Hakkı Goş (mesaj) 13.01, 15 Haziran 2020 (UTC)

Ebu'l Vefa el-Kurdî

Kullanıcı:عہۗلہٰےاہۣۗلعہرہۣۗاقہۗے isimli bir kullanıcı tarafından ısrarla kaynaksız bilgiler ve özgün çıkarımlar eklenmektedir. Mesela hiç bir kaynakta geçmediği halde, Ebu'l Vefa ile ilgili "Türki ve Türkmanî" lakaplarını eklemiştir. Bırakın ciddi bir akademik kaynağı, Google'de çalakalem tek bir kaynağa bile rastlayamıyorsunuz bu konuda. Yine, Ebu'l Vefa'nın mensub olduğu "Benî Nergis" (Benû Nercis) kabilesi hem Menakıbnamelerde hem de tüm kaynaklarda bir Kürt kabilesi olarak geçmesine rağmen, bu kullanıcı tarafından hiç bir kaynak gösterilmeden "Kürt" ismi silinerek "Türkmen" olarak nitelendirilmiştir. Yine hiçbir kaynakta geçmediği halde "Muhammed eş-Şembekî/Şenbekî" ile ilgili de "Bağdatlı Alevî-Türkmen dervişi" nitelemesi yapılmıştır. Halbuki Şenbeki ile ilgili bazı kaynaklarda "el-Kurdî" lakabına rastalanmaktaysa da, "Türkmen dervişi" olduğuna dair bırakın kaynağı, iddia bile yoktur. Hakeza, Vefaiyye tarikatine mensup bazı Türkmen şahısları göstererek, kendince özgün bazı çıkarımlarda bulunuyor; ama bunlar ansiklopediyi bağlamaz, çünkü Ebul Vefa'nın Kürt, Türkmen ve Arap takipçileri olmuştur, bunlar gayet normaldir. Bu kullanıcının, burada ve diğer birçok maddede etnik bir bakış açısıyla taraflı ve vandalizm denilebilecek bir yöntemle değişiklikler yaptığını düşünüyorum. Değişiklikleri bir kaç farklı kullanıcı tarafından kaynaksız-gerekeçsiz bulunarak geri alındığı halde ısrarla aynı tavrı sürdürmektedir. Neribij (mesaj) 14.41, 13 Aralık 2020 (UTC)

Kullanıcı:Neribij isimli kullanıcıya hitaben: Mevcut kaynakların orjinallerine bakmadan bana vandalizm iftirası ediyorsun. Kendin dedin Türkmen ve Arap takipçileri olduğunu, dakat şunu bilmiyorsunki Anadoluya İslamı yaymaya gelen Horasanlı 90.000 Alevi Türkmen pîrleridir ve bunların hiç biri kürt olmadığı gibi, sadece kaynaklarda "Bağdad" veya "Musul" geçiyor diye bunlara "El-Kürdi" lakapları takan sizlersiniz. Bilindiği gibi Musul kenti Türkmenlerin soğun olduğu bir kenttir ve Musullu Aleviler Türkmendir. Kürtler, Ebu-l Vefa el-Bağdadi döneminde Yezidi ve Zersüşt inancına mensuptu ve müslüman bile değillerdi. Ebu'l Vefa el-Bağdadi Dede Garkın ve Baba İlyas Horasani ile birlikte devirdaş olup aynı Türkmen aşiretinden olan Alevi Türkmenlerdendir. Kaynakları incelemediğin gibi bana burda vandalizm suçlaması ederek kürtçülük propagandası ediyorsun. (...) (...) Musul ve Bağdad bölgesindeki tüm Seyyid kökenli acemler (arap olmayanlar) Türkmendir. عہۗلہٰےاہۣۗلعہرہۣۗاقہۗے (mesaj) 14.52, 13 Aralık 2020 (UTC)

Benim yaptığım değişikliklerin kaynakları bizzat resmî sayfalardaki bilgilerde mevcuttur. Ebu'l Vefa el-Bağdadi'nin isminde "el-Bağdadi" yerine "el-Kürdi" gibi alakasızca (...) Nerbij adlı kullanıcı! Ebu'l Vefa el-Bağdadi Türkmen olduğuna dair resmî kaynak. Al sana kaynak: https://islamansiklopedisi.org.tr/ebul-vefa-el-bagdadi--vefaiyye عہۗلہٰےاہۣۗلعہرہۣۗاقہۗے (mesaj) 15.03, 13 Aralık 2020 (UTC)

Etnosentrik bir bakış ile özellikle Alevilikle bağlantılı maddeleri Türk/Türkmenleştirmeye çalıştığınızı görüyorum. Alevi Kürtler de vardır, Ebu'l-Vefa da Kürt bir şahsiyettir ama halife ve takipçileri içinde Kürtler kadar Türkmenler de yer almıştır; çünkü bir tarikat/yol kurmuştur ve haliyle etnik bir ayırım gözetmesi beklenemez. Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (DİA) "Kürtler" açısından tarafsız bir ansiklopedi değildir, 44 ciltlik bu Ansiklopedide "Kürtler" maddesine bile yer verilmemiştir. Ancak, eleştiriler üzerinde son yıllarda çıkan ek cildinde ancak bu madde yer alabilmiştir. Bu sebeple eski ciltlerde yer alan maddelerde zorlama yorumlar bizi bağlamaz, ancak objektif bilgilerinden yararlanılır.
Şimdi, DİA'nın Ebu'l-Vefa ve Vefailik ile ilgili maddelerine bakıldığında hepsi Ebu'l-Vefa'nın "Kürt" olduğunu veya Kürtler içinde doğduğunu vesair yazmışlardır. A. Yaşar Ocak'ın 1994'te DİA'da yayımlanan "EBÜ’l-VEFÂ el-BAĞDÂDÎ" maddesinde; "Menâkıbnâmeye göre adı Muhammed b. Muhammed Arîz olan Ebü’l-Vefâ Kürt asıllı olduğu sanılan bir ailenin çocuğudur." denilmektedir. Fakat makale yazarı tıpkı sizin gibi bu zata Kürtlüğü yakıştıramamış olacak ki müntesipleri içindeki bazı Türkmenleri öne sürerek makale sonunda şu zorlama yorumu yapar: "Ebü’l-Vefâ’nın gerçekten Kürt asıllı olduğunu kabul etmek biraz güçtür. Çünkü menâkıbnâmede onun en ileri gelen halifelerinin hemen tamamının Boğa b. Batu, Muhammed et-Türkmânî, Turhan, Tekin vb. tipik Türk isimleri taşıdığı veya onların Türkmen olduklarını gösteren nisbeleri bulunduğu görülmektedir. Ayrıca o çağın Arap müelliflerinin, bölgenin yerli halkı olan Kürtler’in göçebe bir hayat tarzı sürmeleri dolayısıyla, Türkmen zümreleri gibi oraya gelen bütün öteki konar göçer toplulukları da “Kürd” kelimesiyle niteledikleri bilinmektedir. Buna göre Ebü’l-Vefâ’nın bir Kürt şeyhi olması muhtemel bulunmakla beraber Türkmen şeyhi olması ihtimali daha güçlü gibi görünmektedir." Bu sadece bir yorumdur, ortada bir bilgi yoktur.
Haşim Şahin'in 2012'de DİA'da yayımlanan "VEFÂİYYE" maddesinde de; "Babası Seyyid Muhammed, Irak’ta Zabala bölgesinde yaşamakta iken burada seyyidlerin uğradığı bir takibat yüzünden Kûsan bölgesine kaçarak Benî Nercis adlı Kürt kabilesine sığınmış, bir Kürt kızı ile evlenmiş, Ebü’l-Vefâ 417’de (1026) burada doğmuştur." denilmektedir. Takipçileri ile ilgili yorumu ise şöyle: "Ebü’l-Vefâ’nın halifelerinden üçünün “Kürdî” mahlasıyla anılması şeyhin Kürt aşiretleri arasındaki etkin nüfuzunu ortaya koyar. Türkçe isimler taşıyan diğer halifelerinin mevcudiyetinden Ebü’l-Vefâ’nın etkisinin Kürt çevrelerle sınırlı kalmadığı anlaşılmaktadır." Yani, A.Ocak'ın iddia ettiği bütün halifelerinin Türkmen olduğu iddiası doğru değil; aksine direkt "Kürdi" nisbeli halifeleri var.
Bütün bunlar sizi doğrulamadığı gibi, Ebu'l-Vefa'nın annesinin Kürt olduğuna dair kısmı bile çıkarmanız (ki Menakıbnamede de geçer) veya Kürt gördüğünüz her yeri çıkarıp Türkmen yazmanız, hakeza "Ebû'l Vefâ et-Türkmen" gibi asılsız ve kaynaksız ifadeleri yazmanız doğru değildir. Mesela, bir yeri şöyle değitirmişsiniz "Menâkıbnâme-î Tacü’l Ârifîn es-Seyyid Ebu’l Vefâ et-Türkmen adında bir eseri bulunan Ebu’l Vefâ....." Bu kitabın neresinde "et-Türkmen" yazıyor? Bu açıkça tahrifattır. Neribij (mesaj) 09.57, 29 Aralık 2020 (UTC)

Ebu'l Vefâ el-Bağdadî Alevî Türkmen tarikatın Vefâîyye kolunun Pîr ve Şeyhi'dir

Ebu'l Vefâ el-Bağdadî'nin ismi 20 Mayıs 2008 (saat 21.34) tarihine kadar el-Bağdadî idi ve sonradan kaynaksızca ve nedensizce "Tagabek" (veya benzeri) adlı kullanıcı taragından "el-Kürdi" diye çarpıtıldı. Bunu görüldüğü gibi araştırarak 13 Aralık 2020 (saat 15.09) tarihindeki gibi kaynaklarıyla birlikte düzenleyip doğru bilgiler ekledim. Buna rağmen bana "vandalizm" suçlaması edilerek sayfa yine kaynaksızca "el-Kürdi" adlı sürüme geri alındı. Bir de verilen kaynaklarda Ebu'l Vefâ el-Bağdadî'nin Alevî Pîri olmakla birlikte Iraklı Türkmen olduğu belirlenir. Zaten Anadolu'ya kadar uzanan Vefâîyye tarikâtı Alevî Türkmen toplumuyla oluşan Vefâîliktir. Tasavvufî âyînleri zaten Türkmen ve Alevî-Bâtınî (tasavvuf) zikirleri içermektedir. Nedensizce "el-Kürdî" diye eklenen siyasî amaçlı yapılan asıl vandalizmi, dediğim gibi düzenlemek istedim bir kaç defa. Yetkililerden rıcam; 13 Aralık 2020 (saat 15.09) tarihindeki düzenlediğim ve kaynaklarla belirlediğim sürümün onaylanmasıdır. Hatta ne zaman ve kim tarafından nedensizce ve kaynaksızca "el-Kürdî" diye eklendiğini yukarda belirttiğim gibi 20 Mayıs 2008 tarihinden itibaren nedensizce ve kaynaksızca olan "el-Kürdî" diye eklenen sürüme "bir sonraki sürüm" diye ilerleyerek incelenebilir. عہۗلہٰےاہۣۗلعہرہۣۗاقہۗے (mesaj) 00.07, 29 Aralık 2020 (UTC)

Birçok kaynakta "el-Kürdî" diye de anılmaktadır. İtiraz olmasın diye şu kaynağı ekledim: Fuad Köprülü, Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar, 3.basım, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1976, s.226 (dipnot): "H.501 (M.1107-8)’de vefât eden Tâcü'l'Ârif'in lakabiyle tanınan Seyyid Ebu’l Vefâ-yi Kürdî, çok büyük mutasavvıftır. Hakkında bilgi edinmek için, Menâkıb-i Tâcü'l-'Ârifin adlı meşhur esere baş vurulabilir (Husûsî kütüphanemizdeki nüshadan). Hüsâme’d-Din Çelebî’nin bu şeyhin neslinden olduğunu, bize bu hususta en inanılır kaynak olan Sipehsâlar bildiriyor (s. 191). Nefahât tercemesinde de bu hususta aynı kaynağa mürâcaat olunmuştur (s. 525)." Neribij (mesaj) 10.21, 6 Ocak 2021 (UTC)

Dede Karkin ve Baba ilyas gibi Alevi-Vefai dervişleri Türkmen'dir - Ebul Vefa ne ara "kürt" oldu?

Ebu'l Vefa el-Bagdadi'nin nisbesine "El-Kürdi" nisbesi ekleyerek kendisine kürtlük atfetme deneyimleri ne amacla oldugu bellidir. Kendi nisbesinde hic bir kaynakta "El-Kürdi" yazmaz, El-Bagdadi yazar veya Tac'ul Arifin yazar (Alevilikte Ariflerin Taci). Böylece birbirinden alakasiz isnat etmelerle Türkmen dervişleri olan Dede Karkin ve Baba ilyas gibi Alevi-Vefai Türkmen şeyhleri Ebu'l Vefa el-Bagdadi'nin tarikatina mensup olup, kendisi gibi türkce ve arapca eserler birakmistir. Hic bir mezar tasinda bile kürtce veya "El-Kürdi" gibi lakaplar yoktur. Bu tamamen siyasi meseledir. Varsayalim "kürtce" eseri veya mezar tasi var, o halde hangi şiveye göre? Bu bile celişkilidir. Vefai tarikatin Türk tarikati oldugu ve Vefailigin Alevi ocaklardan bir tanesi olan Dede Karkin ocagi oldugu kaynaklarda yazmaktadir. Kaynaklara göre düzenlenen sürümde mevcuttur bu kaynaklar. Bizzat Alevi-Vefai ocak mensuplarin resmi sitesidir, ana dilleri de türkcedir. Neribij adli beyaz liste hizmetlisinin safaya ekledigi ve "kaynak" olarak yutturdugu kendi hazirlamis oldugu kimlik kasma amacli sahte kaynaklardir. Bircok kullanicinin da dikkatini cekmis oldugu profilindeki degisikliklerinde belli oluyor ve kendisininde vandalizm yüzünden defalarca ceza aldigi bilinmektedir. Beyaz listede böyle vandalizm uygulayan kimsenin yetkisi tekrardan gözden gecirilmelidir. Örnegin Zazalar maddesinde son dönemde aktif vandalizm uyguladi. Safiyüddin ishak Erdebili adli Safevi Türk Lideri'ne "Ebu Bekir" ismi ekledi ve onu düzeltmek isteyen diger kullanicilara "Ebu Bekir ismini silip Ali yazdi" gibi kişkirtmalar yapiyor sirf meşhur "Sahabe düşmanligi" imajiyla karalamak icin. Bu sayfada da degişiklik savaşlari oldugu görülmektedir. Göz göre göre böyle devam etmektedir. Dr. Coal 326.488.234.934 13.14, 29 Mayıs 2021 (UTC)

Birçok kaynakta "el-Kürdî" diye de anılmaktadır. İtiraz olmasın diye şu kaynağı ekledim: Fuad Köprülü, Türk Edebiyatında İlk Mutasavvıflar, 3.basım, Diyanet İşleri Başkanlığı Yayınları, Türk Tarih Kurumu Basımevi, Ankara 1976, s.226 (dipnot): "H.501 (M.1107-8)’de vefât eden Tâcü'l'Ârif'in lakabiyle tanınan Seyyid Ebu’l Vefâ-yi Kürdî, çok büyük mutasavvıftır. Hakkında bilgi edinmek için, Menâkıb-i Tâcü'l-'Ârifin adlı meşhur esere baş vurulabilir (Husûsî kütüphanemizdeki nüshadan). Hüsâme’d-Din Çelebî’nin bu şeyhin neslinden olduğunu, bize bu hususta en inanılır kaynak olan Sipehsâlar bildiriyor (s. 191). Nefahât tercemesinde de bu hususta aynı kaynağa mürâcaat olunmuştur (s. 525)." Xemxers (mesaj) 21.31, 6 Haziran 2021 (UTC)

Yukarıdaki cevabımı buraya kopyaladığınızı gördüm, teşekkürler; fakat keşke alıntı olduğunu belirtseydiniz; yanlış anlaşılma olmasın. Neribij (mesaj) 09.11, 7 Haziran 2021 (UTC)