Talışlar

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Talışlar
Tolışon • تالشان
Dances of Talysh people in Iran.jpg
İran'da Talışlar (1933)
Toplam nüfus
y. 912.000
Önemli nüfusa sahip bölgeler
İran İran 300.000 – 400.000
Azerbaycan Azerbaycan 200.000 – 300.000
Rusya Rusya 2529 (2010)[1]
Diller
Din
İslam (Ağırlıklı olarak Şii, azınlık olarak Sünni)[2][3][4]
İlgili etnik gruplar
Diğer İran halkları

Talışlar veya Talişler (Talışça: Tolışon), Azerbaycan Cumhuriyeti'nin güneydoğu rayonları Lenkeran, Astara, Masallı ve Lerik[5][6]) , Baküde ve İran'ın kuzeydoğu eyaletleri Gilan ve Erdebil'de[7] yaşayan İrani[8][9] bir halktır.[6]

Azerbaycanda sadece Astara ilinde sünni talışlar yaşamaktadır. İranda sünni talış nüfusu Azerbaycana kıyasla daha fazladır.

Talışca bazı kelimeler ve anlamları:

Türkçe Talışça Zazaca Kurmanci (Kürt)
ben az-mı ez-mı ez-mın
sen tı-to tu-te
o əv-əva ya-o=yi-yê ev-vi-vê
biz əmə ma em-me
siz şımə şıma hun-we
onlar əvon ê ev-evan
sevmek piə hes kerden hez kırın
yumurta moğne-üyə hak hêk
ekmek nün nan nan
ev çê-keye-ban mal, ban
zemin zəmin erd zemin-erd

Talışların büyük ataları irani bir kabile olan Kadusiler olarak kabul edilir. Bu varsayımda bulunmanın tek nedeni, Talışların şimdi Kadusi kabilesinin yaşadığı bölgenin bir bölümünde yaşıyor olmalarıdır.[10][11][12]

Tarih[değiştir | kaynağı değiştir]

Eski zamanlarda, Kadusiler burada yaşıyordu (antik Yunanca Καδούσιοι, Kadoúsioi, Lat. Cadusii) - komşularıyla sürekli savaş içinde olan güçlü bir İskit[10]kabilesi kadusiler, Hazar Denizi'nin batı tarafında, Aras'ın güneyinde, Medianın eyaleti Atropatena'da (modern İran Azerbaycanı ve Gilan bölgesinde) yaşadı.savaşcı bir kabile olup kısa bir kılıç veya mızrak kullanırken; Heredota göre onlar mükemmel dart atıcılarıydılar dağlık yerlerde atlılar yerine savaşırlardı.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Впн-2010". 2 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2020. 
  2. ^ Minahan, James. religion of majority of Talysh: One Europe, Many Nations: A Historical Dictionary of European National Groups, Greenwood, 2000, 0-313-30984-1, 978-0-313-30984-7, p.674.
  3. ^ Clifton/Deckinga/Lucht/Tiessen (2005), "Sociolinguistic Situation of the Talysh in Azerbaijan 20 Eylül 2008[Tarih uyuşmuyor] tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.". SIL Electronic Survey Reports 2005. p. 5
  4. ^ "The Unreached Peoples Prayer Profiles". Kcm.co.kr. 3 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2019. 
  5. ^ Minahan, James B. (30 Temmuz 2000). One Europe, Many Nations: A Historical Dictionary of European National Groups. Greenwood Press. s. 673. ISBN 9780313309847. 15 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2014. 
  6. ^ a b Yıldız, Muharrem (2006). Dünden Bugüne Kafkasya. Yitik Hazine Yayınları. s. 59. ISBN 9789750036873. 15 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2014. 
  7. ^ Shoup, John A. (Ekim 2011). Ethnic groups of Africa and the Middle East. Greenwood Press. s. 283. ISBN 9781598843620. 15 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2014. 
  8. ^ Douglas Jackson, W. A. (Haziran 1970). "Russian Land, Soviet People: A Geographical Approach to the U.S.S.R. By James S. Gregory. New York: Pegasus, 1968. 947 pp. $15.00." Slavic Review. 29 (2): 345-346. doi:10.2307/2493421. ISSN 0037-6779. 
  9. ^ Madatli, E. (1 Aralık 2016). "Issues of Formation of the Azerbaijan People, its Language and Culture in Iranian Historiography". Problems of World History (2): 219-230. doi:10.46869/2707-6776-2016-2-13. ISSN 2707-6776. 
  10. ^ a b Borjian, Habib; Asatrian, Garnik (2005). "Talish and the Talishis (The State of Research)". Iran and the Caucasus. 9 (1): 43-72. doi:10.1163/1573384054068169. ISSN 1609-8498. 
  11. ^ "KASRAVI, AḤMAD". Encyclopaedia Iranica Online. 14 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2021. 
  12. ^ Хохлов, А.Н. (9 Ocak 2019). "TVER, TVER REGION AND NEIGHBOUR TERRITORIES IN THE MIDDLE AGES ISSUE 11". Тверь, тверская земля и сопредельные территории в эпоху средневековья. Crossref. doi:10.25681/iaras.2018.978-5-9906508-3-1.