Bizanslı Stefanos

Bizanslı Stephanos, veya diğer bilinen adlarıyla Stephanus Byzantinus veya Stephanos Byzantinos (Yunanca: Στέφανος Βυζάντιος), Ethnica adlı önemli bir coğrafya sözlüğünün yazarıdır. Bu sözlükten günümüze çok az şey kalmıştır ama Hermolaus adlı bir yazarın onun hakkında hazırladığı bir özet mevcuttur.

Antik Yunanistan hakkında coğrafi, mitolojik ve dinî bilgi edinmekte bu eser son derece kıymetlidir. Son müteşekkil standart sürüm Augustus Meineke tarafından 1849'da hazırlanmış olanıdır. Konvansiyon gereği metne yapılan atıflar Meineke'nin sayfa numaralarını kullanır. Eserin ilk modern sürümü 1502'de Aldine Matbaasında yayımlanmıştır. Kitabın yeniden düzenlenmiş bir edisyonu 2006'da Almanca olarak Margarethe Billerbek tarafından hazırlanmıştır.

Hermolaus kitabın özetini Justinian'a ithaf etmiştir; bu adı taşıyan imparatorlardan birincisine mi ikincisine mi olduğu tartışmalıdır, ancak Stepanus'un 6. yy'da, I. Justinian döneminde faaliyet gösterdiği muhtemel görünmektedir.

Özgün eserden kalan esas parçalar Bizans İmparatoru Konstantin VII tarafından hazırlatılmış olan De administrando imperio 'da (Ίβηρίαι δύο maddesi) ve De thematibus 'da (Sicilya'nın tarifi) bulunmaktadır; bu sonuncusunda ayrıca En Büyük Yedi Ada hakkında komedyen şair Aleksis'e ait bir alıntı da vardır. Bir diğer önemli parça, Δύμη maddesinden Δ'nın sonuna kadar olan kısmı içerir, Seguerin Kütüphanesinde bulunmaktadır.

Kaynakça

Edisyonlar

• Aldus Manutius (pr.), 1502, Στέφανος. Περὶ πόλεων (Peri poleōn) = Stephanus. De urbibus ("Şehirler hakkında") (Venedik).
• Guilielmus Xylander, 1568, Στέφανος. Περὶ πόλεων = Stephanus. De urbibus (Basel).
• Thomas de Pinedo, 1678, Στέφανος. Περὶ πόλεων = Stephanus. De urbibus (Amsterdam).
• Claudius Salmasius (Claude Saumaise) and Abraham van Berkel 1688, Στεφάνου Βυζαντίου Ἐθνικὰ κατ' ἐπιτομήν = Stephani Byzantini Gentilia per epitomen, antehac Περὶ πόλεων De urbibus inscripta (Leiden)
• Karl Wilhelm Dindorf, 1825, Stephanus Byzantinus. Opera, 4 cilt. (Leipzig), L. Holsteinius, A. Berkelius, ve T. de Pinedo'nun notlarını içerir.
• Augustus Meineke, 1849, Stephani Byzantii ethnicorum quae supersunt (Berlin).
• Margarethe Billerbeck (ed.), Stephani Byzantii Ethnica. Volumen I: A-G. Berlin/New York: Walter de Gruyter, 2006 (Corpus Fontium Historiae Byzantinae 43/1), Pp. x, 64*-441, ISBN

978-3-11-017449-6. - C. Nehri tarafından değerlendirmesi yapılmıştır ((İngilizce)).

Daha çok okumak için

• Smith, W., Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology, vol. 3, s.v. "Stephanus" (2) of Byzantium.(İngilizce)
• Diller, Aubrey 1938, "The tradition of Stephanus Byzantius", Transactions of the American Philological Association 69: 333-48. (İngilizce)
• E.H. Bunbury, 1883, History of Ancient Geography (London), vol. i. 102, 135, 169; ii. 669-71. (İngilizce)
• Holstenius, L., 1684 (posth.), Lucae Holstenii Notae et castigationes postumae in Stephani Byzantii Ethnika, quae vulgo Peri poleōn inscribuntur (Leiden).
• Niese, B., 1873, De Stephani Byzantii auctoribus (Kiel)
• Geffcken, J., 1886, De Stephano Byzantio (Göttingen)
• Whitehead, D. (ed.), 1994, From political architecture to Stephanus Byzantius : sources for the ancient Greek polis (Stuttgart). (İngilizce)

Kaynak

• Bu madde kısmen kamu malı olan Encyclopædia Britannica 11. baskısındaki metne dayandırılmıştır. (sayfa görüntüsü TIFF formatta)