Soyadlarının Azerbaycanlaştırılması
Soyadların Azerbaycanlaştırılması, Azerbaycan'ın bağımsızlığını kazanmasından sonra ortaya atılan bir politikadır. Millî Meclis'in 1993 yılında aldığı karara göre, "-ov", "-yev" ile biten soyadlarını, "-lı" (kelimesinin köküne bağlı olarak "-li", "-lu", "-lü"), "-zade", "-oğlu", "-kızı" sonlu veya sonlu olmayan ifade biçimleriyle değiştirilebilirler.[1] Günümüzde resmî belgelerde soyadıyla birlikte baba ismi de verilmektedir. Mesela, İlham Aliyev'in tam adı, İlham Haydar oğlu Aliyev'dir.[2]
Azerbaycan Millî İlimler Akademisi bünyesinde kurulan Özel Komisyon, soyadlarına ilişkin özel bir konsept hazırlayarak Cumhurbaşkanlığı İdaresi'ne sundu. Azerbaycan Milli Bilimler Akademisi komisyonu dört seçenek üzerinde karar kıldı. Bunlar, "-lı", "-li", "-lu", "-lü", "-oğlu" olup ikisi birlikte "-soy" ve "-gil" biçimini teklif etmiştir.[3]
Millî Meclis kültür komitesi başkanı Nizami Ceferov'a göre, 2010 yılında Azerbaycan'da biten soyadlarının yüzde 80'ine kadar "-ov", "-yev" ve yüzde 10'a kadarı "-li", " -lu", "-lü" ve yüzde 10'a kadarı "-zade" ile bitiyor. Vatandaşlık Durumu Tapu Sicil Müdürlükleri (Azerice: Vətəndaşlıq Vəziyyəti Aktlarının Qeydiyyatı İdarələri), eski yasaya göre "-ov", "-yev" yazılmasının kabul edilebilir buluyorlar. Bazen zorluk yaratsa da vatandaşın soyadını "-li", "-lu", "-lü" şeklinde değiştirme başvurularına izin veriyorlar.[3]
Azerbaycan'ın bağımsızlığından 1 Mart 2022'ye kadar 1.200.000'e yakın kişinin soyadı sonu değiştirildi. 2022 yılının ilk 2 ayında 8 bine yakın kişinin soyadı sonu millileştirildi.[4]
Gürcistan Azerileri aktivistler de Rus soyadlarından vazgeçmek için bir kampanya başlatmıştır.[5]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Azərbaycan Respublikası vətəndaşlarının soyadlarının dövlət dilinə uyğunlaşdırılması haqqında AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI MİLLİ MƏCLİSİNİN QƏRARI". 25 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2020.
- ^ "Republic of Azerbaijan Civil Code, 26.1". 8 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2016.
- ^ a b trend.az. "Azərbaycanda soyad sonluqlarının dəyişdirilməsi ilə bağlı yekun variant üzərində dayanılıb" (Azerice). 19 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2020.
- ^ "Ədliyyə Nazirliyi adın, ata adının və soyadın dəyişdirilməsi ilə bağlı növbəti onlayn brifinq keçirib". azertag.az. 2022. 8 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2022.
- ^ Shota Kincha. "Azerbaijani activists in Georgia want family names 'liberated from occupation'" (İngilizce). OC media. 31 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2021.