Sovyetler Birliği'ndeki diller sayfasının kaynağını görüntüle

'''Sovyetler Birliği'ndeki diller''' birçok farklı dil gruplarından yüzlerce farklı dil ve lehçedir.

1918'de Sovyetler Birliği'ndeki tüm ulusların kendi dillerinde eğitim alma hakkı olduğu kararlaştırıldı. Yeni yazım, coğrafya ve kültüre bağlı olarak, [[Kiril alfabesi]], [[Latin harfleri|Latin alfabesi]] veya [[Arap harfleri|Arap alfabesi]] kullandı. 1937'den sonra, 1917'den sonra yeni alfabe alan tüm diller Kiril alfabesi kullanmaya başladı. öylece, dilsel azınlıkların hem Rusça hem de ana dillerini yazmayı öğrenmeleri daha kolay oldu.

1975'te [[Leonid Brejnev|Brejnev]], "gelişmiş bir sosyalizm altında, ülkemiz ekonomileri tutarlı bir ekonomik kompleks içinde beraber erirken; yeni bir tarihsel konsept olarak-[[Sovyet halkı]]- komünizmi inşa eden birinin uluslararası iletişimin dili olarak Rus dili rolün objektif bir büyümedir, yeni bir insanın eğitiminde! Birinin kendi anadiliyle birlikte, Sovyet halkının gönüllü olarak ortak bir tarih mirası olarak kabul etttiği akıcı bir Rusça konuşması, siyasi, ekonomik ve ruhsal birliğinin daha da istikrara kavuşmasına katkıda bulunur" demiştir.

== Dağılım ve durum ==
[[Dosya:1 Rouble 1947 Front.jpg|küçükresim|A 1947 (1957 baskı) bir-[[Sovyet rublesi|ruble]] kağıt para, 15 dil içerir: Один рубль ([[Rusça]]), Один карбованець ([[Ukraynaca]]), Адзін рубель ([[Beyaz Rusça]]), Бир сўм/Bir so‘m ([[Özbekçe]]), Бiр сом ([[Kazakça]]), ერთი მანეთი /''Erti maneti''/ ([[Gürcüce]]), Бир Манат/Bir Manat ([[Azerice]]), Vienas rublis ([[Litvanca]]), О рублэ/O rublă ([[Moldovaca ]]), Viens rublis ([[Letonca]]), Бир Сом ([[Kırgızca]]), Як сўм ([[Tacikçe]]), Մեկ ռուբլի/''Mek rrubli''/ ([[Ermenice]]), Бир Манат/Bir Manat ([[Türkmence]]), Üks rubla ([[Estonca]])]]

Sovyetler Birliği'nin Avrupa kesiminde hakim olan Doğu [[Slav dilleri]] ([[Rusça]], [[Beyaz Rusça]] ve [[Ukraynaca]]), Baltık bölgesinde [[Baltık dilleri]] [[Litvanca]] ile [[Letonca]] ve [[Baltık-Fin dilleri|Fin dilleri]] [[Estonca]], güneydoğu bölgesinde ise [[Moldovaca]] (Birlik'teki tek [[Latin dilleri|Latin dili]]) Rusçanın yanında kullanılırdı. Kafkasya'da Rusça yanında, [[Ermenice]], [[Azerice]] ve [[Gürcüce]] vardı. Rus uzak kuzeyinde, farklı [[Ural dilleri]] konuşan birkaç azınlık grubu vardı; Orta Asya'daki dillerin çoğu [[İran dilleri|İranlı dili]] olan [[Tacikçe]] hariç olmak üzere [[Türk dilleri]]ydi.

Her ne kadar SSCB 1990 yılından önce tarihinin büyük kısmında ''de jure'' resmi bir dile sahip değildi,<ref>20. yüzyılın başında, Rusçayı [[Rus İmparatorluğu]]'nun resmi dili olarak tanıtma ihtiyacı üzerine bir tartışma olmuştu. O dönem baskın Bolşevik görüşü, devlet diline ihtiyaç duyulmadığıydı. Bkz. [[:s:ru:Нужен ли обязательный государственный язык? (Ленин)|"Нужен ли обязательный государственный язык?"]], [[Vladimir Lenin|Lenin]] (1914). Lenin'in görüşüne dayanarak Sovyet devletinde devlet dili ilan edilmedi.<br>1990'da Rus dili [[Sovyetler Birliği|SSCB]]'nin resmi dili olarak ilan edildi ve kurucu cumhuriyetlerin yargı alanlarında ek devlet dilleri beyan etme hakları vardı. Bkz. [http://legal-ussr.narod.ru/data01/tex10935.htm SSCB Ülkeleri Dilleri Yasasının] {{Webarşiv|url=https://web.archive.org/web/20160514134211/http://legal-ussr.narod.ru/data01/tex10935.htm |tarih=14 Mayıs 2016 }} 4. maddesi {{Rus}}</ref> ve Rusça sadece ''etnik grupların iletişim dili'' ({{Dil|ru|язык межнационального общения|dil_adı=e}}) olarak tanımlanmış olsa da, ''de facto'' resmi dil rolünü üstlendi.<ref name = "lang">Bernard Comrie, ''The Languages of the Soviet Union'', page 31, the Press Syndicate of the University of Cambridge, 1981. {{ISBN|0-521-23230-9}}</ref> SSCB'deki rolü ve etkisi için bkz. [[Ruslaştırma]].

== Rusların 1989 yılında dağılımı ==
{| class="wikitable sortable" style="text-align:right"
|+1989 yılında SSCB'de etnik grup bazında Rusça<ref>{{Web kaynağı | başlık = All-Soviet Census 1989. Population by ethnic group and language | website = Demoscope Weekly | url = http://demoscope.ru/weekly/ssp/sng_nac_lan_89_1_1.php | dil = Rusça | arşivurl = https://web.archive.org/web/20170829071840/http://demoscope.ru/weekly/ssp/sng_nac_lan_89_1_1.php | arşivtarihi = 29 Ağustos 2017 | erişimtarihi = 21 Ağustos 2017 | ölüurl =hayır}}</ref>
!rowspan="2"|Etnik grup||rowspan="2"|Total <br />(bin)||colspan="3"|Konuşanlar (bin)||colspan="3"|yüzde oran
|-
!{{Kısaltma|L1|Ana dil}}||{{Kısaltma|L2|ikincil dil}}||Total||{{Kısaltma|L1|Ana dil}}||{{Kısaltma|L2|ikincil dil}}||Total
|- style="background:#e6ffe6;"
| style="text-align:left;"|[[Ruslar]]||145,155||144,836
||219||145,155||99.8||0.2||100
|- style="background:#e6f2ff;"
| style="text-align:left;"|Rus olmayanlar||140,587||18,743||68,791||87,533||13.3||48.9||62.3
|-
| style="text-align:left;padding-left: 1em;"|[[Ukraynalılar]]||44,186||8,309||24,820||33,128||18.8||56.2||75.0
|-
| style="text-align:left;padding-left: 1em;"|[[Özbekler]]||16,698||120||3,981||4,100||0.7||23.8||24.6
|-
| style="text-align:left;padding-left: 1em;"|[[Beyaz Ruslar]]||10,036||2,862||5,487||8,349||28.5||54.7||83.2
|-
| style="text-align:left;padding-left: 1em;"|[[Kazaklar]]||8,136||183||4,917||5,100||2.2||60.4||62.7
|-
| style="text-align:left;padding-left: 1em;"|[[Azeriler]]||6,770||113||2,325||2,439||1.7||34.3||36.0
|-
| style="text-align:left;padding-left: 1em;"|[[Tatarlar]]||6,649||1,068||4,706||5,774||16.1||70.8||86.8
|-
| style="text-align:left;padding-left: 1em;"|[[Ermeniler]]||4,623||352||2,178||2,530||7.6||47.1||54.7
|-
| style="text-align:left;padding-left: 1em;"|[[Tacikler]]||4,215||35||1,166||1,200||0.8||27.7||28.5
|-
| style="text-align:left;padding-left: 1em;"|[[Gürcüler]]||3,981||66||1,316||1,382||1.7||33.1||34.7
|-
| style="text-align:left;padding-left: 1em;"|[[Moldovalılar]]||3,352||249||1,805||2,054||7.4||53.8||61.3
|-
| style="text-align:left;padding-left: 1em;"|[[Litvanlar]]||3,067||55||1,163||1,218||1.8||37.9||39.7
|-
| style="text-align:left;padding-left: 1em;"|[[Türkmenler]]||2,729||27||757||783||1.0||27.7||28.7
|-
| style="text-align:left;padding-left: 1em;"|[[Kırgızlar]]||2,529||15||890||905||0.6||35.2||35.8
|-
| style="text-align:left;padding-left: 1em;"|[[Almanlar]]||2,039||1,035||918||1,953||50.8||45.0||95.8
|-
| style="text-align:left;padding-left: 1em;"|[[Çuvaşlar]]||1,842||429||1,199||1,628||23.3||65.1||88.4
|-
| style="text-align:left;padding-left: 1em;"|[[Letonlar]]||1,459||73||940||1,013||5.0||64.4||69.4
|-
| style="text-align:left;padding-left: 1em;"|[[Başkurtlar]]||1,449||162||1,041||1,203||11.2||71.8||83.0
|-
| style="text-align:left;padding-left: 1em;"|[[Yahudiler]]||1,378||1,194||140||1,334||86.6||10.1||96.7
|-
| style="text-align:left;padding-left: 1em;"|[[Mordvinler]]||1,154||377||722||1,099||32.7||62.5||95.2
|-
| style="text-align:left;padding-left: 1em;"|[[Polonyalılar]]||1,126||323||495||817||28.6||43.9||72.6
|-
| style="text-align:left;padding-left: 1em;"|[[Estonlar]]||1,027||45||348||393||4.4||33.9||38.2
|-
| style="text-align:left;padding-left: 1em;"|Diğer||12,140||1,651||7,479||9,130||13.6||61.6||75.2
|- class="unsortable" style="background:#f2f2f2;"
|style="text-align:left"|Total||285,743||163,898
||68,791||232,689||57.4||24.1||81.4
|}

== Ayrıca bakınız ==
<!--
*[[Index of Soviet Union-related articles]]
*[[Education in the Soviet Union]]
*[[Korenizatsiya]]
-->
* [[Ruslaştırma]]
* [[Sovyetler Birliği'nde latinizasyon]]
<!--
*[[Languages of Russia]]
*[[Languages of Kazakhstan]]
-->

== Kaynakça ==
{{kaynakça}}

== Kaynakça ==
* [[Bernard Comrie]]. ''The Languages of the Soviet Union.'' [[Cambridge University Press|CUP]] 1981. {{ISBN|0-521-23230-9}} (hb), {{ISBN|0-521-29877-6}} (pb)
* E. Glyn Lewis. ''Multilingualism in the Soviet Union: Aspects of Language Policy and Its Implementation''. [[Lahey]]: [[Walter de Gruyter|Mouton Publishers]], 1971.
* [[Yazyki narodov SSSR|Языки народов СССР]]. 1967. [[Moscow|Москва]]: [[Nauka (publisher)|Наука]]  5т.

== Dış bağlantılar ==
*[https://web.archive.org/web/20110607162900/http://www.oxuscom.com/lang-policy.htm#policy Soviet Language Policy  in Central Asia by Mark Dickens]

{{SSCB konuları}}
<!--
{{Languages of Europe}}
{{Languages of Asia}}
-->

{{DEFAULTSORT:Diller, Sovyetler Birliği}}
[[Kategori:Sovyetler Birliği]]
[[Kategori:Dil politikası]]