Siktir

Siktir, Balkanlar ve Orta Doğu'da konuşulan pek çok dilde kovma, inanmama veya alay sözü olarak kullanılan Türkçe kökenli bir küfür ve ünlem.

Etimoloji

Siktir ve türevlerinin kökeni tartışmalıdır. Etimoloji sözlüklerinin çoğu kelimeyi sikmek fiiline bağlar. Eğer bu doğruysa siktir Eski Türkçede 11. yüzyıldan beri "siyme (işeme) organı" olarak kullanıma sahip sik kelimesinden türemiştir. Marcel Erdal'a göre bu sözcük Eski Türkçe sid- veya *si- “siymek, işemek” fiilinden Eski Türkçe +Uk ekiyle türetilmiştir. Buna karşın kelimedeki ses evriminin tutarsız olması siktir ve ilgili kalıplarının "Atlamak, zıplamak, hoplamak" anlamlarına gelen sekmek kelimesine dayandığının öne sürülmesine neden olmuştur. Bu sava göre "Sektir git" gibi tarihi açıdan belgelenmiş kovma kalıplarında yer alan sektir kelimesi zamanla bulaşma yoluyla siktir halini almıştır.

Nişanyan Sözlük'e göre hasiktir, hastir, sikik, sikilmek, sikimsonik, sikindirik, sikişmek, sikişhane, sikişken, siktirmek, siktiriboktan, siktirikten, sittir ve zikmek sözcükleri sikmek fiilinden türemiş diğer Türkçe kelimeler arasında yer alır. Siktir git İnternet dilinde "Sie" kısaltması ile de yazılabilir.

Kelime medyada kaba bulunduğundan ötürü bazen sinkaf veya sinkaflı küfür hüsnütabiriyle kullanılır. Bu sözcük Arap alfabesindeki s ile k harflerinin yan yana okunuşu olup Osmanlıca sik kelimesinin hecelenmesi ile oluşmuştur.

Diğer dillerde kullanım

Kelime Yunancada bir ünlem olarak σιχτίρ (sixtír) ve σιχτίρι (sixtíri) olarak yer alır. Türkçe kelimedeki "k" sesi Yunancaya alıntılanırken "x" sesine dönüşmüştür. Dildeki σιχτιρίζω (sixtirízo) ve σιχτίρισμα (sixtírizma) sözcükleri siktir sözcüğünden türemiş diğer kelimelerdir.

Balkanlarda sikter olarak kullanılan kelime "sikteruša"; yani "siktir kahvesi" olarak misafirlere gitmesi için verilen kahve anlamında kullanılır. Benzer bir kullanım Rumca "siktir pilavı" anlamına gelen σικτίρ πιλάφι (siktír piláfi) söz öbeğinde de gözlemlenir.

Ayrıca bakınız

• Fuck