Sanatçının Gençlik Portresi
Sanatçının Gençlik Portresi (özgün adı: A Portrait of the Artist as a Young Man), İrlandalı yazar James Joyce'un 1916'da yayınlanan ilk romanıdır. Modernist tarzda yazılmış bir Künstlerroman olan kitap Joyce'un kurgusal ikinci kişiliği olan ve soyadı Yunan mitolojisinin mükemmel zanaatkarı Daedalus'u ima eden genç Stephen Dedalus'un dini ve entelektüel uyanışını anlatmaktadır. Stephen, içinde büyüdüğü Katolik ve İrlanda geleneklerini sorgular ve isyan eder. İrlanda'dan Avrupa'ya kendi kendini sürgün etmesiyle kitap sonuçlanır. Çalışma, Joyce'un Ulysses (1922) ve Finnegan Uyanması (1939) daha da eksiksiz bir şekilde geliştirdiği teknikleri kullanır.
Bir Portre, yayım hayatına 1904'te Stephen Hero olarak başladı. Gerçekçi bir tarzda olması öngörülen 63 bölümlük bir otobiyografik roman planlandı. 25 bölümden sonra Joyce, Stephen Hero'yu 1907'de terk etti ve temalarını ve kahramanı katı gerçekçilikten vazgeçerek ve okuyucunun Stephen'ın gelişmekte olan bilincine göz atmasına olanak tanıyan bir şekilde yeniden çalışmaya başladı. Amerikalı modernist şair Ezra Pound, romanı 1914 ve 1915'te İngiliz edebiyat dergisi The Egoist'te tefrika ettirdi ve 1916'da New York'tan BW Huebsch tarafından bir kitap olarak yayınlandı. Bir Portre'nin ve kısa öykü koleksiyonu Dublinliler'in (1914) yayınlanması Joyce'a edebi modernizmin ön saflarında bir yer kazandırdı.
Arka plan
[değiştir | kaynağı değiştir]İrlanda, Dublin'de orta sınıf bir ailede dünyaya gelen James Joyce (1882–1941), 1902'de University College, Dublin'den mezun oldu. Tıp okumak için Paris'e taşındı ancak kısa süre sonra vazgeçti. Annesi kanserden ölmek üzere olduğu için ailesinin isteği üzerine İrlanda'ya geri döndü. Annesinin ricasına rağmen, ateist olan Joyce ve kardeşi Stanislaus, günah çıkarmaya ya da cemaate katılmayı reddettiler ve anneleri komaya girdiğinde de diz çöküp onun için dua etmeyi reddettiler.[1] Yayınlamak üzere kendi gazetesini çıkarmak için yaptığı bir dizi başarısız girişimden sonra Joyce, öğretmenlik, şarkı söyleme ve kitap inceleme işleri yaptı.[1]
Joyce, Stephen Hero" adlı bir roman için ilk girişimini 1904'te yaptı.[1] Aynı yıl haziran ayında Nora Barnacle'ı ilk kez Nassau Caddesi'nde yürürken gördü.[1] İlk buluşmaları, Ulysses adlı romanının geçtiği tarih olan 16 Haziran'dı.[1] Neredeyse anında Joyce ve Nora birbirlerine aşık oldular. İrlanda ile Kilise'ye yönelik onaylamama düşünceleri her ikisinde de ortaktı.[1] Nora ve Joyce kıta Avrupa'sına kaçtılar. Trieste'ye (daha sonra Avusturya-Macaristan'a) on yıl yerleşmeden önce bir süre Zürih'te kaldılar. Mart 1905'te Joyce, muhtemelen Avusturya'daki casusların tehditleri nedeniyle Trieste'deki Berlitz Okuluna transfer edildi.[1] Orada Nora, çocukları George'u 1905'te ve Lucia'yı 1907'de doğurdu ve Joyce, ilk denemelerinden ve "Stephen Daedalus " öykülerinden bazılarını burada yazdı. Yazdığı kısa öyküler, tartışmalı doğası nedeniyle yayınlanması yaklaşık sekiz yıl süren Dublinliler (1914) koleksiyonunu oluşturdu.[1] Dublinlilerin yayınlanmasını beklerken Joyce, 1904'te İrlanda'da başladığı ve 1907'de bıraktığı Stephen Hero romanının ana temalarını, Birinci Dünya Savaşı'nın ortasında Zürih'e geri dönmesinden bir yıl sonra, 1916'da yayınlanan Bir Portre kitabında yeniden çalıştı.[1]