Sananesi Kalesi
 | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Durum | Kısmen ayakta |
| Konum | Yarbaşı, Oltu |
| Koordinatlar | 40°25′48″K 41°44′33″D / 40.43000°K 41.74250°D |
| Tamamlanma | Orta Çağ |
| Teknik ayrıntılar | |
| Malzeme | Moloz taş, kireç harcı |
Sananesi Kalesi (Gürcüce: სანანესის ციხე), tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Oltu ilçesine bağlı ve eski adı Sananesi olan Yarbaşı köyünde Orta Çağ'dan kalma bir kaledir.[1] Köyün bugünkü adından dolayı Yarbaşı Kalesi olarak da adlandırılmaktadır.[2]
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Kalenin bulunduğu Sananesi köyü, Orta Çağ'da Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Tao'da yer alır. Nitekim bu bölgeyi Osmanlılar 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Köyün adı Gürcü kişi adı ise, Sanano'dan (სანანო) gelir.[3] Bu dönemden kaldığı tahmin edilen kale, 2017 yılında taşınmaz kültür varlığı ve sit alanı olarak tescillenip koruma altına alınmıştır.[2]
Mimari[değiştir | kaynağı değiştir]
Sananesi Kalesi, bugünkü yerleşimin kuzeydoğusunda oldukça sarp bir kayalığın üzerinde, yığma moloz taş ve kireç harcıyla inşa edilmiştir. Günümüzde kaleye sadece güney yönünden tırmanılarak çıkılabilmektedir. Orta büyüklükteki kalenin sur duvarları, üzerinde yer oldığı kayanın kıyısı boyunca uzanır. Kalenin duvarları iki uç kısımda oldukça sağlam kalmıştır. Günümüze ulaşan duvarların yüksekliği 8 metreyi bulur. Duvarların iç kısmında taşıyıcı unsur olarak ahşap hatıllar kullanıldığı izlerinden anlaşılmaktadır. Sananesi Kalesi'nin bir kulesi olduğu kalıntılardan anlaşılmaktadır. Kalenin içinde bir adet su sarnıcı bulunmaktadır. Kalenin eteğindeki yerleşim yerinde inşaat kazılarında çömlek parçaları ve insan kemikleri ortaya çıkmıştır.[1][2]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (Gürcüce), Tiflis, 2017, s. 203. 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9470-8-7
- ^ a b c ""Tescil Kararı" - T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı Erzurum Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu" (PDF). 26 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 26 Temmuz 2023.
- ^ Tao (თაო), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 797. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-25-828-2