İçeriğe atla

Avusturya Sosyal Demokrat Partisi

Vikipedi, özgür ansiklopedi
(SPÖ sayfasından yönlendirildi)
Avusturya Sosyal Demokrat Partisi
Sozialdemokratische Partei Österreichs
KısaltmaSPÖ
Genel başkanAndreas Babler
KurucuVictor Adler[1]
Kuruluş tarihi1 Ocak 1889 (136 yıl önce) (1889-01-01)[2]
MerkezLöwelstraße 18
A-1014 Viyana
Gençlik koluJunge Generation
Kadın koluSPÖ Frauen
Üyelik (2023)148.000[3]
İdeolojiSosyal demokrasi
Siyasi pozisyonMerkez sol
Avrupa üyeliğiAvrupa Sosyalistler Partisi
Uluslararası üyelikSosyalist Enternasyonal
Resmî renkler   Kırmızı ve beyaz
Avrupa ParlamentosuSosyalistler ve Demokratların İlerici İttifakı
Ulusal Konsey
41 / 183
Federal Konsey
18 / 61
Avrupa Parlamentosu
5 / 20
Parti bayrağı
İnternet sitesi
www.spoe.at

Sosyal Demokrat Parti Avusturya (SPÖ), 1 Ocak 1889 yılında Hainfeld'de Sosyal Demokrat İşçi Partisi (SDAP) olarak kurulan bir siyasi partidir.[4] 1918'den 1934'e kadar Avusturya Alman Sosyal Demokrat İşçi Partisi (SDAP) adı altında faaliyet gösterdi. Austrofaşizm ve Nazi diktatörlüğü döneminde yasaklandı. 1945'ten 1991'e kadar partinin adı Avusturya Sosyalist Partisi olarak anıldı.[5] SPÖ, Haziran 1945'te Viyana'nın birinci bölgesindeki Löwelstraße 18 numarada yer alan parti merkezine yerleşti, bu nedenle Löwelstraße, SPÖ'ye atıfta bulunurken genellikle federal parti için mecazi anlamda kullanılır.

SPÖ'nün temsil ettiği pozisyonlar parti programlarında yazılı olarak ifade edilmektedir. Mevcut temel program 2018 yılında kabul edilmiştir.[6]

SPÖ, 1945'ten bu yana 32 federal hükûmetten 16'sında başbakan çıkardı; İkinci Cumhuriyet'in dokuz cumhurbaşkanından altısı SPÖ üyesiydi veya ilk görev döneminde parti tarafından desteklendi (en son 2004'te Heinz Fischer). Ayrıca, Ağustos 2023 itibarıyla, toplam dokuz eyalet valisinden üçünü (Viyana, Burgenland ve Kärnten) SPÖ sağlamaktadır. 2017 genel seçimlerindeki yenilgiden bu yana SPÖ, federal düzeyde muhalefette bulunmaktadır.

İçeriksel Profil

[değiştir | kaynağı değiştir]

SPÖ, 1998'deki parti kongresinde kabul edilen temel programında, sosyal demokrasiye ve özgürlük, eşitlik, adalet, dayanışma ve tam istihdam değerlerine bağlılığını ifade eder. Aynı zamanda siyasi liberalleşme, modernizasyon ve değişimin gerekliliği de ele alınmaktadır.

Dış ve Avrupa Politikası

[değiştir | kaynağı değiştir]

SPÖ, Avrupa'nın birleşmesini, devletler ve etnik gruplar arasındaki çatışmaları çözmek için belirleyici bir barış projesi olarak görmektedir.

Eğitim Politikası

[değiştir | kaynağı değiştir]

SPÖ'nün programında eğitim, sosyal bir temel hak olarak kabul edilmektedir.[7] SPÖ, fırsat eşitliği için çaba gösterir ve merkezi taleplerinden biri, 6 ila 14 yaş arasındaki çocuklar için ortak okul modelidir.[8] Ayrıca, uygun fiyatlı ve ihtiyaçlara yönelik çocuk bakım hizmetlerinin yaygınlaştırılması ve zorunlu eğitim yaşının 5'e düşürülmesi hedeflenmektedir.[9] SPÖ, üniversitelere serbest erişim talep eder ve 2008 yılında birkaç yıl önce getirilen öğrenim harçlarının kaldırılmasını sağlamıştır. Parti, Avusturya Öğrenci Birliği'ndeki demokratik katılım haklarının güvence altına alınması için de çaba göstermektedir.[7]

Toplum Politikası

[değiştir | kaynağı değiştir]

SPÖ, kadınların eşitliği ve etnik azınlıkların hoşgörüsünü önemli bulmaktadır. Partinin amacı, kültürlerarası diyaloğu teşvik etmek ve göçmenlerin entegrasyonunu sağlamaktır.[7] SPÖ, 1978'deki parti programına göre, "her türlü özgürlükten mahrumiyete ve ayrımcılığa, idam cezasına, işkenceye ve teröre karşı" mücadele etmektedir.[10] 2008 seçim programı, eşcinselliği de ele almış ve aynı cinsiyetten çiftlerin toplumsal eşitliğini desteklemiştir.[11]

İç ve Güvenlik Politikası

[değiştir | kaynağı değiştir]

SPÖ, profesyonel ordu kurulmasını desteklemekte ve 2013'teki zorunlu askerlik referandumunda bu yönde kampanya yürütmüştür. Parti, bir askeri ittifaka veya ortak bir Avrupa ordusuna katılmayı reddetmektedir.[12]

Sosyal ve Ekonomi Politikası

[değiştir | kaynağı değiştir]

Sosyal demokrasinin ilkelerine uygun olarak, SPÖ'nün hedefi, tüm sınıf karşıtlıklarının aşıldığı bir toplumdur. SPÖ'ye göre, her türlü işin erkekler ve kadınlar arasında adil bir şekilde dağıtılması gerekmektedir. SPÖ, tam istihdamı hedeflemekte ve herkese sosyal statüsüne bakılmaksızın kamu hizmetlerine erişim sağlamayı amaçlamaktadır. Ayrıca, adil bir iş ilişkisi ve işletmelerde çalışanların katılım hakkının, sosyal ve ekonomik gelişimin temeli olarak görülmesini talep etmektedir.[7] Parti, adil bir gelir- ve servet vergi sistemini savunmaktadır.[7] Devleti, aktif bir ekonomi politikasının taşıyıcısı olarak görmektedir.[13] SPÖ, 1990'ların başında SPÖ liderliğindeki hükûmetler tarafından uygulanan özelleştirme politikasını reddetmektedir. 2008 Ulusal Meclis seçim kampanyasında, ekonomi ve sosyal politika alanındaki merkezi talepler, ihtiyaç odaklı asgari güvence ve sermaye kazançları vergisinin getirilmesi olmuştur.[14]

Seçim sonuçları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Ulusal Konsey

[değiştir | kaynağı değiştir]
Seçim Oy % Sandalye Hükûmet
1945 1.434.898 (2.) %44,6
76 / 165
 ÖVP-SPÖ-KPÖ Çoğunluk
1949 1.623.524 (2.) %38,7
76 / 165
 ÖVP-SPÖ Çoğunluk
1953 1.818.517 (1.) %42,1
73 / 165
 SPÖ-ÖVP Çoğunluk
1956 1.873.295 (2.) %43
74 / 165
 ÖVP-SPÖ Çoğunluk
1959 1.953.935 (1.) %44,8
78 / 165
 ÖVP-SPÖ Çoğunluk
1962 1.960.685 (2.) %44
76 / 165
 ÖVP-SPÖ Çoğunluk
1966 1.928.985 (2.) %42,6
74 / 165
 Muhalefet
1970 2,221,981 (1.) %48,4
81 / 165
 SPÖ Azınlık
1971 2.280.168 (1.) %50
93 / 183
 SPÖ Çoğunluk
1975 2,326,201 (1.) %50,1
93 / 183
 SPÖ Çoğunluk
1979 2.413.226 (1.) %51
95 / 183
 SPÖ Çoğunluk
1983 2.312,529 (1.) %47,6
90 / 183
 SPÖ-FPÖ Çoğunluk
1986 2.092.024 (1.) %43,1
80 / 183
 SPÖ-ÖVP Çoğunluk
1990 2.012.787 (1.) %42,8
80 / 183
 SPÖ-ÖVP Çoğunluk
1994 1.617.804 (1.) %34,9
55 / 183
 SPÖ-ÖVP Çoğunluk
1995 1.843,474 (1.) %38,1
71 / 183
 SPÖ-ÖVP Çoğunluk
1999 1.532.448 (1.) %33,2
65 / 183
 Muhalefet
2002 1.792.499 (2.) %36,5
69 / 183
 Muhalefet
2006 1.663.986 (1.) %35,3
68 / 183
 SPÖ-ÖVP Çoğunluk
2008 1.430.206 (1.) %29,3
57 / 183
 SPÖ-ÖVP Çoğunluk
2013 1.258.605 (1.) %26,8
52 / 183
 SPÖ-ÖVP Çoğunluk
2017 1.351.918 (2.) %26,9
52 / 183
 Muhalefet
2019 1.011.868 (2.) %21,2
40 / 183
 Muhalefet
2024 1,032,234 (3.) %21,1
41 / 183
 ÖVP-SPÖ-NEOS Çoğunluk

Avrupa Parlamentosu

[değiştir | kaynağı değiştir]
Seçim Oy % Sandalye
1996 1.105.910 (2.) %29,2
6 / 21
1999 888.338 (1.) %31,7
7 / 21
2004 833.517 (1.) %33,3
7 / 21
2009 680.041 (2.) %23,7
4 / 18
2014 680.180 (2.) %24,1
5 / 18
2019 903.151 (2.) %23,9
5 / 18
2024 818,287 (3.) %23,2
5 / 20

Parti liderleri

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Von Adler bis Rendi-Wagner: Die Geschichte der SPÖ" [Adler'den Rendi-Wagner'e: SPÖ'nün Tarihi]. profil.at. 14 Kasım 2018. 18 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2024. 
  2. ^ "Sozialdemokratische Partei Österreichs". ParlGov Database. Holger Döring and Philip Manow. 5 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2017. 
  3. ^ "SPÖ-Vorsitzwahl wird zum Dreikampf" [SPÖ başkanlık seçimi üçlü bir mücadeleye dönüştü]. ORF. 11 Nisan 2023. 17 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2024. 
  4. ^ "1889 – 1918: Von der Monarchie zur 1. Republik" [1889 – 1918: Monarşiden Birinci Cumhuriyet'e] (Almanca). SPÖ Wien. 25 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2024. 
  5. ^ "1933 – 1945: Austrofaschismus und Nationalsozialismus" [1933 – 1945: Avusturya Faşizmi ve Nasyonal Sosyalizm] (Almanca). SPÖ Wien. 23 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2024. 
  6. ^ Grundsatzprogramm [Temel Program] (PDF) (Almanca). SPÖ. 18 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Ağustos 2024. 
  7. ^ a b c d e "III. Politische Perspektiven". SPÖ – Das Grundsatzprogramm (Almanca). SPÖ. Ekim 1998. s. 22. 
  8. ^ "Wahlmanifest der Sozialdemokratischen Partei Österreichs Nationalratswahl 2008" [Avusturya Sosyal Demokrat Partisi'nin 2008 Ulusal Konsey Seçimleri Seçim Manifestosu] (PDF) (Almanca). SPÖ. s. 17. 20 Eylül 2008 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2024. 
  9. ^ "Wahlmanifest der Sozialdemokratischen Partei Österreichs Nationalratswahl 2008" [Avusturya Sosyal Demokrat Partisi'nin 2008 Ulusal Konsey Seçimleri Seçim Manifestosu] (PDF) (Almanca). SPÖ. s. 17. 20 Eylül 2008 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2024. 
  10. ^ Oberkofler, Gerhard. "Eine internationalistische Solidaritätserklärung von Christian Broda für die Kurden (1984)" [Christian Broda'nın Kürtler için Uluslararası Dayanışma Bildirgesi (1984)] (PDF) (Almanca). 20 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 17 Ağustos 2024. 
  11. ^ "Wahlmanifest der Sozialdemokratischen Partei Österreichs Nationalratswahl 2008" [Avusturya Sosyal Demokrat Partisi'nin 2008 Ulusal Konsey Seçimleri Seçim Manifestosu] (PDF) (Almanca). SPÖ. s. 32. 20 Eylül 2008 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2024. 
  12. ^ "Kern und Doskozil lehnen gemeinsame EU-Armee ab" [Kern ve Doskozil ortak bir Avrupa Birliği ordusunu reddediyor] (Almanca). Der Standard. 11 Kasım 2016. 18 Ağustos 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2024. 
  13. ^ "Wahlmanifest der Sozialdemokratischen Partei Österreichs Nationalratswahl 2008" [Avusturya Sosyal Demokrat Partisi'nin 2008 Ulusal Konsey Seçimleri Seçim Manifestosu] (PDF) (Almanca). SPÖ. s. 3. 20 Eylül 2008 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2024. 
  14. ^ "Wahlmanifest der Sozialdemokratischen Partei Österreichs Nationalratswahl 2008" [Avusturya Sosyal Demokrat Partisi'nin 2008 Ulusal Konsey Seçimleri Seçim Manifestosu] (PDF) (Almanca). SPÖ. ss. 10; 21. 20 Eylül 2008 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2024. 

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Avusturya_Sosyal_Demokrat_Partisi&oldid=35642171" sayfasından alınmıştır