Reyhane Cebbari
Reyhani Cebbari | |
|---|---|
| Doğum | 1988 İran |
| Ölüm | 25 Ekim 2014 Tahran, İran |
| Ölüm sebebi | Asarak idam |
| Meslek | İç mimar |
Reyhane Cebbari (1988 - 25 Ekim 2014, Tahran), İran'da Murteza Abdulali Serbendi'yi öldürdüğü iddiasıyla suçlu bulunup idam edilen kadın.
Cebbari, 2007 yılında eski istihbaratçı Murteza Abdulali Serbendi'yi öldürmekten tutuklanınca; iş görüşmesi için tanıştığı Murteza Abdulali Serbendi'nin kendisine tecavüz etmeye çalıştığını ve bu sebepten ötürü öldürdüğünü iddia etmiştir.[1] 2009 yılında kasten öldürmekten idam cezasına çarptırılmıştır. Uluslararası Af Örgütü yargılamanın usulsüz ve adil olmadığını, yeniden yargılama yapılması ve idamın durdurulması gerektiğini söylemiştir.[2] Uluslararası çağrılara kulak asmayan İran, 25 Ekim 2014 tarihinde Reyhane Cebbari'yi Recayi Şehr Hapishanesi'nde asarak idam etti.[1]
İran yasalarına göre, suçu kanıtlandıktan ve meşru müdafaa iddiası kabul edilmedikten sonra, yalnızca kurbanın ailesi infazı durdurma hakkına sahipti; Savcılığın çabalarına rağmen, mağdurun ailesi infazın devamında ısrar etti.
Arka planı
[değiştir | kaynağı değiştir]Sarbandi 2007 yılında bir kafede iç mimar olan Cebbari ile tanıştı ve onu bir iş anlaşmasını görüşmek üzere ofisini ziyaret etmeye ikna etti. Sarbandi'nin ofisteyken Cabbari'ye tecavüz etmeye çalıştığı iddia edildi. Bir çakı aldı ve onu bıçakladı, sonra olay yerinden kaçtı ve kan kaybından ölmesine izin verdi.
İran'daki Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Raportörü Ahmed Shaheed, Cebbari'nin Sarbandi tarafından ofisini yeniden tasarlaması için kiralandığını ve kendisini cinsel istismara uğradığı bir daireye götürdüğünü söyledi. Cebbari cinayetten iki gün önce bıçak aldığını itiraf ederken, Sarbandi'nin ailesi cinayetin önceden planlanmış olduğu konusunda ısrar etti. Ancak, işkence gördükten sonra ve sorgu görevlileri kız kardeşine zarar vermekle tehdit ettikten sonra polisin onu sahte bir itiraf vermeye zorladığı iddia ediliyor. Birçok uluslararası insan hakları grubu, güçlü yolsuzluk endişeleri ve davanın İranlı yetkililer tarafından defalarca yanlış ele alınması nedeniyle defalarca yeni bir yargılama talep etti.
Tutuklanma ve yargılama
[değiştir | kaynağı değiştir]Tutuklanmasının ardından Cebbari, ailesine veya bir avukata erişimi olmadan iki ay hücre hapsinde tutuldu.[3] 2009 yılında bir Tahran mahkemesi tarafından ölüm cezasına çarptırıldı. Uluslararası Af Örgütü'ne göre Cebbari, Sarbandi'yi bıçakladığını itiraf etmiş, ancak evde başka birinin onu öldürdüğünü iddia etmişti.
Uluslararası Af Örgütü, Birleşmiş Milletler ve Avrupa Birliği, hayatının bağışlanması için lobi yaptı.[4] Cezası, infazını durdurmaya yönelik küresel bir kampanya düzenşenerek 20.000 imzayı toplanmasının ardından Nisan 2014 tarihinden itibaren ertelendi.
29 Eylül 2014'te infazının yakın olduğu açıklandı.[5] 1 Ekim 2014 tarihinde, onu idam etme planlarının şimdilik durdurulduğu bildirildi.[6][7] İnfazını durdurmak için sosyal medyada kampanyalar başlatıldı ancak Tasnim, Cebbari'nin akrabalarının kurbanın ailesinden bir erteleme için rıza alamadığını bildirdi.
Ölümü ve mirası
[değiştir | kaynağı değiştir]Reyhane Cebbari, 25 Ekim 2014'te Karaj'ın kuzeyindeki Gohardasht Hapishanesinde asılarak idam edildi.[3][8][9]
MEK'in resmi web sitesi daha sonra, herhangi bir gerçek kanıt sunmayan kaynaksız bir makalede, Reyhane'in annesine kaydedilmiş bir son mesaj bıraktığını ve organlarının isimsiz olarak bağışlanmasını sağlaması için yalvardığını söyledi.[10]
Uluslararası tepkiler
[değiştir | kaynağı değiştir]Uluslararası Af Örgütü, Cebbari'nin kusurlu bir soruşturma sonucunda mahkûm edildiğini ve Sarbandi'yi evde bulunan başka bir kişinin öldürdüğüne dair iddialarının gerektiği gibi soruşturulmadığını söyledi.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b "İran tepkilere rağmen Reyhani'yi astı". hurriyet.com.tr. 25 Ekim 2014. 10 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2017.
- ^ "İran'da tartışmalı idam". aljazeera.com.tr. 25 Ekim 2014. 7 Kasım 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2017.
- ^ a b "Iran hangs Reyhaneh Jabbari despite campaign". BBC News. 25 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Stop Reihaneh Jabbari Execution". 17 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "HRANA News Agency: 2 women are scheduled to be executed tomorrow morning". Hrana - News Agancy. 7 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Human Rights Watch: Iran: Stop Woman's Execution". 2 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Reyhaneh Jabbari: Iran postpones execution of woman due to hang for murder of her alleged attempted rapist". The Independent. 4 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "ریحانه جباری اعدام شد". BBC News. 26 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Al Jazeera. "Amnesty: Iran set to hang woman at dawn". 25 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Daniel Politi. "Hanged Iranian Woman Leaves Heartbreaking Last Message". Slate. 26 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi.
