Pegasus (yazılım)
Pegasus, İsrailli yazılım şirketi NSO Group tarafından geliştirilmiş bir casusluk programıdır. Program, ya hedef alınan kişinin tıklamasıyla ya da hiçbir tıklama olmaksızın; cep telefonlarının mesaj, konum veya mikrofon (ortam dinleme) gibi özelliklerini ele geçirmeyi ve bu yolla takip edilmesi amaçlanan kişinin kişisel yaşamına girerek program sahibi için istihbarat toplamayı amaçlamaktadır.[1]
Yazılım şirket veya şahıslara değil, yalnızca istihbarat servisleri ve hükûmetlere satılmaktadır. Şirketin tüm satışları İsrail Savunma Bakanlığı'nın onayından geçmek zorundadır. Programın İsrail yönetiminin talebiyle beş ülkeye girdiği anda (ABD, Çin, Rusya, İsrail, İran) kendini imha ettiği iddia edilmektedir.[2]
Ortaya çıkartılması[değiştir | kaynağı değiştir]
Programla ilgili ilk iddialar 2016 yılında birkaç teknik inceleme raporuna dayanmaktadır. Yazılıma Fransa, İspanya, Suudi Arabistan veya Hindistan gibi ülkelerde rastlanıldığı; pek çok gazeteci, aktivist ve siyasetçinin program aracılığıyla takip edildiği iddia edildi. Şirket o yıl ortaya çıkan tüm iddiaları reddetmişti.[2]
Meselenin tekrar tartışılmaya başlanması ise 2018 yılında Suudi Arabistan'ın İstanbul Başkonsolosluğu'nda işlenen Cemal Kaşıkçı cinayetinin ardından başladı. Programın detaylarını ortaya çıkartılması 2021 yılında aralarında The Washington Post, Le Monde, The Guardian ve Uluslararası Af Örgütü'nün de bulunduğu 16 medya ve sivil toplum kuruluşunun ortak bir çalışması sayesinde yapıldı.[3][4]
Yapılan çalışmada uygulama aracılığıyla binlerce insanın takip edildiği iddia edildi. Fransız Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron,[5] Cemal Kaşıkçı'nın nişanlısı Hatice Cengiz ve yakın arkadaşı Ömer Abdülaziz ile Kaşıkçı soruşturması sırasında İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı yapan İrfan Fidan'ın da takip edilenler aralarında bulunduğu iddialar arasında.[6]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Revealed: leak uncovers global abuse of cyber-surveillance weapon". Stephanie Kirchgaessner, Paul Lewis, David Pegg,Sam Cutler,Nina Lakhani ve Michael Safi. The Guardian. 19 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2021.
- ^ a b Dünyayı tehdit eden casus yazılım: Pegasus 26 Temmuz 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Anadolu Ajansı
- ^ What is Pegasus spyware and how does it hack phones? 23 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The Guardian
- ^ "Pegasus: İsrailli NSO'nun geliştirdiği casus yazılım hakkında neler biliniyor?". BBC Türkçe. 19 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ Emmanuel Macron ‘pushes for Israeli inquiry’ into NSO spyware concerns 25 Ağustos 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., The Guardian
- ^ "Barış Pehlivan, Pegasus casus yazılımını yazdı: Cemal Kaşıkçı'nın ve o cinayeti soruşturan İrfan Fidan'ın dahi gizlice dinlendiği ortaya çıktı". T24. 29 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ağustos 2021.