Pakize Başaran
| Pakize Başaran | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 1 Ocak 1920 Bandırma, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 12 Haziran 2023 (103 yaşında) Bandırma, Türkiye |
| Meslek | Yazar |
| Dil | Türkçe |
| Milliyet | Türk |
| Evlilikler | Fikri Başaran (17 yaşında evlendi) |
Pakize Başaran (1 Ocak 1920, Bandırma - 12 Haziran 2023, Bandırma), Türk yazar.
Otuz yedi yıl İstanbul İkinci Noterliğinde çalışmış, çalışma hayatı devrin ünlü yazarları ve yayıncıları ile tanışıp edebiyat dünyasına girmesine vesile olmuştur. Roman, şiir, öykü, radyo piyesi türünde eserleri vardır.[1] Romanlarında Türkiye'nin tek parti dönemi, II. Dünya Savaşı yılları, Demokrat Parti dönemi, 27 Mayıs darbesi, gibi önemli tarihi olay ve zamanları işlemiştir.[2]
Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]
Başaran, 1 Ocak 1920'de Yugoslavya göçmeni müzisyen Ömer Musiç ve Naile Aykut Musiç'in üç kızının ortancası olarak Bandırma'da dünyaya geldi.[3] Babasının ölümünden sonra Bandırma Belediyesi'ne daktilo olarak giren ablasından daktilo yazmayı öğrenen Başaran, arkadaşı sekreter Siranuş'un yönlendirmesiyle noter memurluğu sınavına girdi ve birinci olarak 1941'de İstanbul İkinci Noterliği'nde noter memurluğuna başladı. 14 Mayıs 1954 itibarıyla de İstanbul İkinci Noter Yeminli Vekili ve Yeminli Başkatibi olarak uzun yıllar görev yaptı.[3] Noterlikte çalışırken tanıştığı gazeteci Tarık Mümtaz Göztepe'nin teşviki ile yazın hayatına başladı. İlk öyküsü "Hacı Nine", 31 Ocak 1948'de Yeni Sabah Gazetesi'nde; ilk romanı "Benim Doktorum", 1951'de yayınlandı.[3] Radyoda piyesleri yayınlandı. Zeki Müren ile röportaj yapan ilk kadındır.
Demokrat Parti üyesi olan yazar, Safa Kılıçlıoğlu'nun diktesiyle Demokrat Parti tüzüğünü yazdı.[1] 27 Mayıs 1960 İhtilali döneminde, Davutpaşa Askeri Cezaevi'ndeki tutuklularla irtibat sağladığı iddiasıyla sorgulandı.[3] Celal Bayar'ın cezaevinden çıkmasının ardından kendisiyle yüz yüze görüşme yaptı.[1]
Başaran, on yedi yaşındayken ince marangoz ustası Fikri Başaran ile evlendi.[1] Bu evlilikten yönetmen Tunç Başaran ve oyuncu Meriç Başaran dünyaya gelmiştir.
Yazar 2008'den beri yaşadığı Bandırma'da 12 Haziran 2023'te doğal nedenlerden 103 yaşında vefat etti.[4] Cenazesi Bandırma, Balıkesir'de toprağa verildi.
Eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]
- 1951: Benim Doktorum
- 1953: Sahte Gelin
- 1955: Köye Dönen Yosma
- 1958: Meçhule Giden Yol
- 1960: Şaka Bitti
- 1963: Seni Yalnız Seni
- 1964: Aşk Acıları
- 1967: Döner Koltuk
- 1969: Devenin Öcü
- 1970: Sonbaharımda Bahar (şiir)
- 1977: Büyükler, Küçükler ve Köpekler
- 1973: Günahkar Adam
- 1977: Tekinsizler
- 2006: Fırtına'nın Oğlu
- 2008: Ben Yaşarken: 27 Mayıs 1960 ve Öncesi (anı)
- 2020: Bir Yıl Sonra Bugün
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c d Yasemin Ercan (2019). Pakize Başaran’ın Romanları ve Romancılığı (PDF). Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. s. 10. Erişim tarihi: 21 Nisan 2022.
- ^ Aşkaroğlu, Vedi (14 Kasım 2020). "Pakize Başaran". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. 26 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2022.
- ^ a b c d Başaran, Pakize (2008). Ben yaşarken : 27 Mayıs 1960 ve öncesi. 1. baskı. İstanbul: Simurg. ISBN 978-975-7172-98-7. OCLC 290946456.
- ^ "Bandırma'da Yaşamaktan Çok Mutluyum". 4 Mayıs 2019. 21 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2022.