Paşalık
Paşalık, Osmanlı İmparatorluğu idari sisteminde paşa adlı yönetici tarafından yönetilen idari birim. Paşalıklar, daha küçük idari birimler olarak sancak adlı birimlerden oluşur.
Köken Bilimi
Söz Türkçe kökenlidir. Sözün anlamı “1. Paşa unvanı veya paşa olma durumu. 2. Bir paşanın yönetimindeki bölge” şeklindedir.[1] Osmanlı Türkçesi Sözlüğü’nde “paşalık” sözü “1. Paşa unvanı, paşaya verilen rütbe. 2. Bir paşanın yönetimi altında bulunan memleket” olarak belirtilmiştir.[2]
Sözün Dolaşımı
Balkanlar’da konuşulan dillerde (Boşnakça, Sırpça gibi) bu söz bugün de Paşaluk biçiminde, yuvarlak ünlülüdür.[3][4] Sözün bu yapısı da, Türkçeden ilgili dillere geçen bu sözün eski bir alıntı olduğunu gösterir. Çünkü, ilgili söz, Osmanlı Türkçesinin ilk dönemlerinde yuvarlak ünlülü olarak “paşaluk” (پاشالوق) hâlinde olmuştur. Sonrasında düzlük-yuvarlaklık uyumu neticesinde “paşalık” hâlini almıştır.
Kaynakça
- ^ Güncel Türkçe Sözlük, TDK “Paşalık”
- ^ Prof. Dr. İsmail Parlatır, Osmanlı Türkçesi Sözlüğü, Yargı Yayınevi, Ankara 2009, s. 1342 ISBN 978-6120-90-8
- ^ Rjecnik.ba: Boşnakça-Türkçe Boşnakça Pašaluk
- ^ Vokabular Sırpça Пашалук / Pašaluk