Orkestriyon
 | Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Şubat 2024) |
Orkestriyon, müzik çalan ve bir orkestra veya müzik grubunu taklit edecek şekilde ses çıkarmak amacıyla tasarlanmış makinelerin genel adıdır. Orkestriyonlar büyük bir sabitlenmiş silindir aracılığıyla veya bir müzik rulosu aracılığıyla çalıştırılabilir ve daha az yaygın olarak kitap müziği (livre de musique) ile çalıştırılabilir. Ses genellikle borularla üretilir, ancak boru orgunda ve vurmalı çalgılarda bulunan seslerden farklı şekilde seslendirilirler. Pek çok orkestriyonda bir de piyano bulunur. Londra'nın Brentford kentindeki Müzik Müzesi'nde aşağıda açıklanan enstrüman türlerinden birkaçının örnekleri görülebilir ve duyulabilir.
Bazıları tarafından, aynı zamanda dönem atlıkarıncalarında müzik üretmek için de kullanılan buharla çalışan kaliope ile karıştırılıyor. Ana seslerini üretmek için org boruları yerine buhar düdükleri kullanılır.
Orkestriyon türleri[değiştir | kaynağı değiştir]
"Orkestriyon" adı aynı zamanda çeşitli müzik enstrümanlarına da uygulanmıştır:
Oda organı (Chamber organ)[değiştir | kaynağı değiştir]
Georg Joseph Vogler ( Abbé Vogler ) tarafından 1790'da tasarlanan bir oda orgu, 900 boru, her biri 63 tuşlu 3 kumanda ve 9 fitküp (250 dm3) bir alanda 39 pedal içeriyordu. [1]
Organ borulu Pianoforte[değiştir | kaynağı değiştir]
Org boruları takılı bir piyano, 1791'de Praglı Tomáš Antonín Kunz (1756–1830) tarafından icat edildi. Bu orkestriyon, tamamı bağımsız veya birleşik olarak kullanılabilen, 65 tuş ve 25 pedaldan oluşan iki kumandadan oluşuyordu. 105 farklı kombinasyon üreten 21 durak, 230 tel ve 360 boru vardı. Körükler elle ya da makinelerle çalıştırılıyordu. [1]
Piyanola[değiştir | kaynağı değiştir]
Döner silindirler aracılığıyla otomatik olarak çalınan piyanola, 1851 yılında Dresden'li FT Kaufmann tarafından icat edildi. Timpani, trampet, ziller, tef ve üçgenin eklenmesiyle tam bir üflemeliler orkestrasını oluşturuyordu. [1]
Panharmonikon[değiştir | kaynağı değiştir]
Panharmonikon bilinen en eski otomatik orkestrasyondur. 1805'te Johann Nepomuk Mälzel tarafından icat edildi ve Beethoven 1813'te Wellington'un Zaferi'ni (veya Savaş Senfonisini ) özellikle panharmonikon için besteledi. Friedrich Wilhelm Kaufmann 1808 yılında bu makineyi kopyaladı ve o tarihten itibaren ailesi orkestriyon üretmeye başladı. Mälzel'in panharmonikonlarından biri 1811'de Boston, Massachusetts'e gönderildi ve orada ve ardından New York ve diğer şehirlerde sergilendi. Mälzel ayrıca 7 Şubat 1826'dan 1838'deki ölümüne kadar bu enstrümanla Amerika Birleşik Devletleri'nde (aralar vererek) turneye çıktı. 1817'de Londra'daki Flight & Robson, Apollonicon adında benzer bir otomatik alet yaptı ve 1823'te William M. Goodrich, Amerika Birleşik Devletleri'nin Boston kentinde Mälzel'in panharmonicon'unu kopyaladı.
Welte[değiştir | kaynağı değiştir]
_(1).jpg)
Freiburg ve New York'tan Michael Welte & Sons, 1832'den 1932'ye kadar orkestriyonlar, orglar ve piyanolalar üretti.
Welte Filarmoni Orgu[değiştir | kaynağı değiştir]
1911'den itibaren Welte Filarmoni-Organ markası altında organlar üretildi.
Şimdiye kadar yapılmış en büyük filarmoni orgu Markerstudy Group'undur.[2] Benzer orglardan bir tanesi, müze turları sırasında düzenli olarak çalınan Ölüm Vadisi'ndeki Scotty's Castle müzesinde de görülebilmektedir. HMHS Britannic için inşa edilen bir başka org, Birinci Dünya Savaşı'nın patlak vermesi nedeniyle hiçbir zaman hedefi olan Belfast'a ulaşmadı. Şu anda Seewen'deki İsviçre Ulusal Müzesi'nde çalınıyor.[3]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c Schlesinger 1911.
- ^ WELTE restored. Royal Academy of Music, 2011
- ^ Christoph E. Hänggi: Die Britannic-Orgel im Museum für Musikautomaten Seewen So. Festschrift zur Einweihung der Welte-Philharmonie-Orgel; Sammlung Heinrich Weiss-Stauffacher. Hrsg.: Museum für Musikautomaten Seewen SO. Seewen: Museum für Musikautomaten, 2007.
- Herbert Jüttemann: Orchestrien aus dem Schwarzwald: Instrumente, Firmen und Fertigungsprogramme. Bergkirchen, 2004. 3-932275-84-5 (Orchestrions From The Black Forest).
- Q. David Bowers: Encyclopedia of automatic musical instruments: Cylinder music boxes, disc music boxes, piano players and player pianos... Incl. a dictionary of automatic musical instrument terms. Vestal, N. Y., the Vestal Press, 1988.
- Bu madde artık kamu malı olan bir yayından alınan metni içeriyor: Schlesinger, Kathleen (1911). "Orchestrion". Chisholm, Hugh (Ed.). Encyclopædia Britannica. 20 (11. bas.). Cambridge University Press. s. 170.
- Q. David. Bowers: Encyclopedia of Automatic Musical Instruments. 0-911572-08-2. Lanham, Maryland, USA, Vestal Press, 1972.
- W. J. G. Ord-Hume: The Musical Box: A Guide for Collectors. 0-88740-764-1. Atglen, Pennsylvania, USA, Schiffer Publishing, 1995.
- W. J. G. Ord-Hume: Barrel organ, the story of the mechanical organ and its repair, South Brunswick, Barnes, 1978.
- W. J. G. Ord-Hume: The musical box: a guide for collectors, including a guide to values, Atglen, Pennsylvania, USA, Schiffer Publishing. 978-0-88740-764-2.
- W. J. G. Ord-Hume: Clockwork Music — An illustr. history of mechanical musical instruments from the musical box to the pianola, from automation lady virginal players to orchestrion, London, Allen and Unwin, 1973. 0-04-789004-5.
- Arthur A. Reblitz: The Golden Age of Automatic Musical Instruments. 0-9705951-0-7. Woodsville, New Hampshire, USA, Mechanical Music Press, 2001.
- Arthur A. Reblitz: Treasures of Mechanical Music. 0-911572-20-1. New York, the Vestal Press, 1981.
- Stanley Sadie (Ed. [kaynak belirtilmeli]): Musical Box. The New Grove Dictionary of Music and Musicians. 1-56159-174-2. MacMillan, 1980. Vol. 12. P. 814.
- Smithsonian Institution: History of Music Machines. 0-87749-755-9. New York, Drake Publishers, 1975.
