İçeriğe atla

Oresme

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Nicole Oresme
Nicole Oresme'in portresi: Oresme'in “Traité de l'espère” adlı eserinden minyatür, Bibliothèque Nationale, Paris, Fransa, fonds français 565, fol. 1r.
Tam adıNicole Oresme
Doğumu1 Ocak 1325(1325-01-01)
Fleury-sur-Orne, Normandiya, Fransa Krallığı
Ölümü11 Temmuz 1382 (57 yaşında)[1]
Lisieux, Normandiya, Fransa
Alma materNavarre Koleji (Paris Üniversitesi)
ÇağıOrtaçağ felsefesi
BölgesiBatı felsefesi
OkuluNominalizm[2]
KurumlarıNavarre Koleji (Paris Üniversitesi)
İlgi alanlarıDoğa felsefesi, astronomi, teoloji, matematik
Önemli fikirleriDikdörtgen koordinatlar, harmonik serilerin ıraksamasının ilk kanıtı, ortalama hız teoremi
Etkilendikleri

Nicole Oresme ya da Nicolas Oresme, Nicholas Oresme, Nicolas d'Oresme (/ɔːˈrɛm/;[3] Fransızca telaffuz: [nikɔl ɔʁɛm];[4] 1 Ocak 1323 - 11 Temmuz 1382) Orta Çağ'ın son dönemlerine etki etmiş olan Fransız filozof. Nicoles Oresme iktisat, matematik, fizik, gök bilim ve teoloji alanlarında eserler yazdı. Lisieux piskoposu ve çevirmen olarak görev yaptı. Fransa Kralı V. Charles'ın danışmanı olarak görev yaptı.

1323'te Allemagnes köyünde (Fransa) dünyaya geldi. Ailesi ile ilgili neredeyse hiçbir bilgi yoktur. Oresme, kraliyet tarafından desteklenen Navarre Koleji'ne gitti. Bu enstitü, Paris Üniversitesi'nde okuyan fakir öğrencilerin giderlerini karşılıyordu. Bu durum, Oresme'nin köylü bir ailenin çocuğu olduğu ihtimalini güçlendirir.[5]

Paris'te sanat okudu. Jean Buridan, Albert of Saxony ve Inghenli Marsilius ile birlikte çalıştı.

1348'de teoloji öğrenimi görmeye başladı. 1356'da doktorasını tamamladı. 1364'te Rouen başkilisesinin dekanı oldu. 1369'da V Charles'in ısteği ile, Aristoteles'in bir dizi çalışmasını çevirmeye başladı. 1371'de kraliyet desteği ile aylık bağlandı. 1377'de Lisieux'un piskoposu oldu. 1382'de öldü.

Bilimsel çalışmaları

[değiştir | kaynağı değiştir]

Göksel kürelerin dünya etrafında dönmekte olduğu kabulü yerine, dünyanın kendi ekseni etrafında ve boşlukta hareket ettiğini Kopernik'ten yaklaşık yüz elli yıl önce iddia etmiş ve tartışmıştır.[6] Hız ve zaman gibi çeşitli niceliklerin birbirine bağlı olarak değişimini bugünkü koordinat sistemi mantığına uygun çizimlerle göstermiştir.[7]

  1. ^   Duhem, Pierre (1911). "Nicole Oresme". Herbermann, Charles (Ed.). Katolik Ansiklopedi (İngilizce). 11. New York: Robert Appleton Company. 
  2. ^ Hans Blumenberg, The Genesis of the Copernican World, MIT Press, 1987, p. 158.
  3. ^ "Oresme". Dictionary.com Unabridged. Random House. 
  4. ^ Léon Warnant (1987). Dictionnaire de la prononciation française dans sa norme actuelle (Fransızca) (3. bas.). Gembloux: J. Duculot, S. A. ISBN 978-2-8011-0581-8. 
  5. ^ Edward Grant, ed., De proportionibus proportionum and Ad pauca respicientes, (Madison: University of Wisconsin Pr., 1966), p. 4.
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2015. 
  7. ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2015.