Nikolay Lobaçevski

Nikolai Lobachevsky
Nikolai Lobachevsky
Никола́й Ива́нович Лобаче́вский
	Lev Kryukov (y. 1839) tarafından yapılmış portresi
Doğum	1 Aralık 1792; Makaryev, Makaryevsky Uyezd, Nizhny Novgorod Governorate, Rus İmparatorluğu; (şimdi Makaryevo, Nizhny Novgorod Oblast, Rusya)
Ölüm	24 Şubat 1856 (63 yaşında); Kazan, Kazan Guberniyası, Rus İmparatorluğu; (şimdiki Tataristan, Rusya)
Milliyet	Rus
Eğitim	Kazan Üniversitesi (MSc, 1811)
Tanınma nedeni	Lobaçevski geometrisi
Kariyeri
Dalı	Geometri
Akademik danışmanları	J. C. M. Bartels
Önemli öğrencileri	Nikolai Brashman
İmza

Nikolay İvanoviç Lobaçevski (Rusça: Никола́й Ива́нович Лобаче́вский), (1 Aralık 1792, Nijni Novgorod Oblastı, Rusya - 24 Şubat 1856, Kazan, Tataristan), Rus matematikçi.

1802 yılında parasız yatılı öğrenci olarak Kazan Gymnasium okulunda başlayan Lobaçevski 1805 yılında kurulan Kazan Üniversitesi'ne 1807 yılında girmiştir. Alışılmışın dışına çıkarak, Öklidçi olmayan bir geometri (İdeal geometri) kurduğu için, ona geometrinin Kopernik'i denmiştir.

1811 yılında on sekiz yaşında öğretmenlik diplomasını aldı. 1827 yılında Lobaçevski Kazan Üniversitesi'nin rektörlüğüne atandı. Üniversitenin yönetimini eline aldı ve yeni bir yapılanma oluşturdu. Ayrıca tam teşekküllü bir gözlemevi kuran Lobaçevski Rusya'nın tüm madenlerini gösteren müze koleksiyonunu da zenginleştirerek yeteneğinin sadece geometri alanıyla sınırlı olmadığını gösterdi.

Dönemin siyasi iktidarı üniversite binalarını modernleştirmek ve yenilerini yapmak için karar verince, rektör Lobaçevski işin uygun bir biçimde yapılıp yapılmadığını ve ödeneğin boş yere harcanıp harcanmadığını kontrol etmek görevini üzerine aldı. Bunun için de mimarlık öğrenmeye başladı. 1842 yılındaki yangında Kazan Üniversitesi'nin çoğu bölümü yandı. Daha sonra Lobaçevski üniversiteyi yeniden inşa etmeye başladı ve iki yıl içinde yeni bir üniversite yaptı.

1842 yılında Lobaçevski Öklidçi olmayan geometriyi yarattığı için, Gauss'un önerisi ve övgüsü üzerine Göttingen Krallık Kurumu, kendisini yabancı üye seçmiştir.

1846 yılında Lobaçevski'nin hem profesörlük hem de rektörlük görevine birden son verildi. 24 Şubat 1856 günü altmış sekiz yaşındayken hayata veda etti.

Kaynakça

^ This is the date given by V. F. Kagan's 1957 book N. Lobachevsky and His Contribution to Science (first published in Russian in 1943), p. 26, and A. A. Andronov's 1956 article "Где и когда родился Н.И.Лобачевский" ("Where and when was Lobachevsky born?") (the latter gives 1 December [E.U. 20 November] 1792).
^ Older sources in Russian—e.g., A. F. Popov, "Воспоминания о службе и трудах проф. Казанского университета Н. И. Лобачевского" ("Memoirs of the Service and Work of N. I. Lobachevsky"), 1857—give 1793 rather than 1972, while the Dictionary of Scientific Biography (1970) gives December 2, 1792. Further information on Lobachevsky's birthdate can be found in: Athanase Papadopoulos (ed.), Nikolai I. Lobachevsky. Pangeometry, European Mathematical Society. 2010, pp. 206–7.
^ See "К 150-летию со дня смерти Н.И.Лобачевского" ("On the 150th anniversary of the death of N. Lobachevsky") 1 Kasım 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. by G. M. Polotovsky, PDF page 3: "Н.И.Лобачевский родился в Макарьевском уезде Нижегородской губернии в 1793 году" (quoting A. F. Popov (1857)); page 4: "[В.Ф.Каган (1943)] местом рождения называет Макарьев".
^ Other sources in Russian—e.g., A. A. Andronov (1956)—give the city of Nijni Novgorod rather than the Governorate as his birthplace; see also Lobachevsky's biography at the website of the Lobachevsky Nizhny Novgorod State University Museum 26 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. and Andrey Kalinin's article "Чье имя носит университет" ("After whose name the University has been named") 12 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
^ ^a ^b Mathematics Genealogy Project'te Nikolay Lobaçevski
^ Athanase Papadopoulos (ed.), Nikolai I. Lobachevsky. Pangeometry, European Mathematical Society. 2010, p. 208.

Dış bağlantılar

Vikisöz'de Nikolay Lobaçevski ile ilgili sözleri bulabilirsiniz.

O'Connor, John J.; Robertson, Edmund F., "Nikolai Ivanovich Lobachevsky", MacTutor Matematik Tarihi arşivi

[1] This is the date given by V. F. Kagan's 1957 book N. Lobachevsky and His Contribution to Science (first published in Russian in 1943), p. 26, and A. A. Andronov's 1956 article "Где и когда родился Н.И.Лобачевский" ("Where and when was Lobachevsky born?") (the latter gives 1 December [E.U. 20 November] 1792).

[2] Older sources in Russian—e.g., A. F. Popov, "Воспоминания о службе и трудах проф. Казанского университета Н. И. Лобачевского" ("Memoirs of the Service and Work of N. I. Lobachevsky"), 1857—give 1793 rather than 1972, while the Dictionary of Scientific Biography (1970) gives December 2, 1792. Further information on Lobachevsky's birthdate can be found in: Athanase Papadopoulos (ed.), Nikolai I. Lobachevsky. Pangeometry, European Mathematical Society. 2010, pp. 206–7.

[3] See "К 150-летию со дня смерти Н.И.Лобачевского" ("On the 150th anniversary of the death of N. Lobachevsky") 1 Kasım 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. by G. M. Polotovsky, PDF page 3: "Н.И.Лобачевский родился в Макарьевском уезде Нижегородской губернии в 1793 году" (quoting A. F. Popov (1857)); page 4: "[В.Ф.Каган (1943)] местом рождения называет Макарьев".

[4] Other sources in Russian—e.g., A. A. Andronov (1956)—give the city of Nijni Novgorod rather than the Governorate as his birthplace; see also Lobachevsky's biography at the website of the Lobachevsky Nizhny Novgorod State University Museum 26 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. and Andrey Kalinin's article "Чье имя носит университет" ("After whose name the University has been named") 12 Ekim 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..

[MG-5] Mathematics Genealogy Project'te Nikolay Lobaçevski

[6] Athanase Papadopoulos (ed.), Nikolai I. Lobachevsky. Pangeometry, European Mathematical Society. 2010, p. 208.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]