Neruda'nın Postacısı
| Ardiente Paciencia El Cartero de Neruda (sonraki baskılarında) | |
 | |
| Yazar | Antonio Skármeta |
|---|---|
| Çevirmen | Zeynep Kumruluoğlu |
| Ülke | Şili |
| Dil | İspanyolca |
| Tür | Roman |
| Yayım | 1985 (özgün) 1998, Kasım 2005 (Türkçe) |
| Yayımcı | Aksoy Yayıncılık |
| Medya türü | 1. hamur |
| Sayfa | 120 sayfa |
| ISBN | 9753121415 |
Neruda'nın Postacısı, Şilili yazar Antonio Skármeta'nın ilk kez Berlin'deyken 1982 yılında tiyatro oyunu olarak yazdığı[1] 1985 yılında da roman tarzında yeniden yayımladığı eserinin adıdır. Tiyatro oyunuyken ve romana çevrildikten sonraki ilk özgün adı Ardiente Paciencia olan eser, daha sonra roman olarak El Cartero de Neruda olarak da yayımlandı. Roman İngilizcede The Postman adıyla yayımlandı.[2]
Antonio Skármeta "Ateşli Sabır" adlı eserini önce radyo oyunu, sonra tiyatro oyunu nihayet bir kez de roman halinde yazdı.[3] Eser roman olarak basıldıktan sonra ilerleyen baskılarında "Neruda'nın Postacısı" adıyla da yayımlandı. Bu isim değişikliğinde eserin sinemaya aktarılmış olmasının da etkisi vardır.
Skármeta'nın tiyatro oyunu Türkiye'de önce Afa Yayınları tarafından 1987 yılında Tülin Şenruh'un Türkçe çevirisiyle ve Ateşli Sabır adıyla (ISBN 975-414-311-0), sonra da Can Yayınları tarafından 1989 yılında Aziz Çalışlar'ın Türkçe çevirisiyle ve yine Ateşli Sabır adıyla (ISBN 975-510-134-9) yayımlandı. Bu yayınevleri 2003 yılına kadar kitapların çeşitli yeniden basımlarını yaptılar.
Antonio Skármeta eserini 1985 yılında roman haline de getirmişti. Hem "Ardiente Paciencia" (Ateşli Sabır) hem de "El Cartero de Neruda" adlarıyla yayımlanan roman da Türkçeye aktarıldı. Roman 1998'de bu kez Aksoy Yayıncılık tarafından Zeynep Kumruluoğlu'nun Türkçesiyle ve Neruda'nın Postacısı adıyla çıktı. Romanın kapağında 1994 tarihli sinema uyarlamasından alınmış bir fotoğraf karesi kullanılmıştır. (ISBN 975-312-141-5)
Konusu
[değiştir | kaynağı değiştir]Şili'nin Isla Negra (İspanyolcada Kara Ada anlamına gelmekle birlikte bir ada değildir) bölgesindeki küçük balıkçı kasabasında yaşayan 17 yaşındaki içine kapanık, sıradan köylü Mario Jimenez, orada yaşayan bütün balıkçılar gibi yoksul bir insandır. Baba mesleği olan balıkçılıktan haz etmeyen Mario bir gün tesadüfen bir postacılık işi bulur ve bütün yaşamı değişir. Görevi o bölgede sürgünde bulunan ünlü şair Pablo Neruda'nın mektuplarını günü gününe kendisine iletmektir. Neruda'nın dış dünyayla bağlantısını sağlayan tek kişi olarak zamanla şair ve saf genç arasında sıcak bir dostluk gelişir. Mario nun sayesinde şiirle tanışır ve yaşama bakış açısı derinden etkilenir. Kendi duygularının da farkına varmaya başlayan postacı kendi şiirlerini de yazmaya başlar.
Sinema uyarlamaları
[değiştir | kaynağı değiştir]Şilili yazar Antonio Skármeta'nın eseri iki kez sinemaya uyarlandı.
- 1983 - Ardiente Paciencia, İlk uyarlama Şili'li yazarın kendisi tarafından yapıldı. 1983 yılında Şili'de çekilen filmi Antonio Skármeta yönetmiştir. Çekimleri Portekiz'de yapılan bu renkli film İspanyolcaydı ve yönetmenin/yazarın da filmde küçük bir rolü vardı, telgraf memurunu canlandırıyordu.[4]
- 1994 - Il Postino (Postacı), Bu kez 1994'te İtalya - Fransa - Belçika ortak yapımı olarak gerçekleştirilen uyarlamayı İngiliz yönetmen Michael Radford yönetmişti. Fransız aktör Philippe Noiret'nin şair Pablo Neruda'yı canlandırdığı filmde, diğer başrol oyuncuları Massimo Troisi ve Maria Grazia Cucinotta'dı. Aynı zamanda senaryonun yazılmasına da katkısı olan Massimo Troisi çekimlerden hemen sonra kalp krizi geçirerek ölmüştü. İlk gösterimi 1 Eylül 1994'te Venedik Film Festivali'nde yapılan "Postacı", "en iyi film", "en iyi yönetmen", "en iyi senaryo", "en iyi erkek oyuncu" dallarında Oscar'a aday gösterilmiş, "en iyi orijinal şarkı" dalında bu ödülü almıştır. Ayrıca filme çeşitli yarışma ve festivallerde, aralarında 3 BAFTA, 1 David di Donatello ödülünün de bulunduğu tam 20 ödül verilmiş, 10 ödüle de aday gösterilmiştir.[5]
Oyunla filmin farkları
[değiştir | kaynağı değiştir]Filmdeki hayali olaylar 1950'li yıllarda İtalya'da tenha bir adada geçer. (Oysa Antonio Skármeta'nın özgün romanında ve bundan uyarlanan 1983 yapımı Şili filminde olaylar 1970'lerde Şili'de Isla Negra[6] adında küçük bir kasabada geçer)[7] Ünlü Şilili şair Pablo Neruda siyasi fikirlerinden dolayı buraya sürgüne gönderilmiştir. (Gerçek hayatta Neruda 1952 yılında İtalya'nın Capri adasında İtalyan tarihçi Edwin Cerio'nun villasında bir süre yaşamıştı, filme bu da esin kaynağı olmuştur, filmin çekimleri ise Sicilya'da Salina adasında yapılmıştır[8] Kitapta Mario Jimenez 17 yaşında bir gençken filmde Massimo Troisi'nin canlandırdığı Mario Jimenez 35-40 yaşları arasındadır.
Türkiye temsilleri
[değiştir | kaynağı değiştir]- Şilili yazar Antonio Skármeta'nın oyunu Metin Zakoğlu'nun kurucusu olduğu "Zakoğlu Tiyatrosu Kulis Oda Sahnesi"nde Haziran 2011 tarihinde sahnelenmeye başlamıştır. Tiyatro afişinde hem "Il Postino" hem de "Postacı" adlarının kullanıldığı oyunun, Metin Zekoğlu tarafından doğrudan tiyatro tekstinden değil de oyunun 1994 tarihli sinema filminden yeniden sahneye uyarlandığı belirtilmiştir. Zakoğlu aynı zamanda oyunu yönetmiş ve başrolünde (postacı Mario rolü) de oynamıştır. Bu romantik komedinin diğer rollerde Tuncay Beyazıt (Pablo Neruda) ve Nur Ertaş (Beatrice Russo) vardır.[9]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Zatlin, Phyllis (1 Oca 2005). "Theatrical Translation and Film Adaptation: A Practitioner's View". Multilingual Matters. 28 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2024 – Google Books vasıtasıyla.
- ^ Skarmeta, Antonio (29 Oca 2008). "Postman". W. W. Norton & Company. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Şubat 2024 – Google Books vasıtasıyla.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Mayıs 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2009.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2009.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 30 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2009.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2009.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2009.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2009.
- ^ Atlas Tarih Dergisi (Haziran-Temmuz 2011). ""Şiir, Yazana Değil İhtiyacı Olana Aittir"". Cilt Sayı 7. ss. Sayfa 16.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Antonio Skármeta hakkında bir yazı 25 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Antonio Skármeta'nın biyografisi23 Mayıs 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)