Neriman Hızır
Neriman Hızır | |
|---|---|
| Doğum | 1908 İstanbul,  Osmanlı Devleti |
| Ölüm | 5 Mayıs 1985 (77 yaşında) Ankara,  Türkiye |
| Meslek | Pedagog, radyocu |
| Tanınma nedeni | Ankara Radyosu'nda Radyo Çocuk Kulübü'nün kurdu, dokuz yıl yönetti, Ayşe Abla karakterini canlandırdı. |
| Evlilik | Nusret Hızır |
Neriman Hızır (1908-5 Mayıs 1985), öğretmen, radyocu.
Türk eğitim tarihine ve Türk müzik tarihine katkıları ile hatırlanır. Ankara Radyosunun hazırladığı ve Türkiye'de düzenli çocuk yayınlarının ilk örneği olan Çocuk Saati adlı programın "Ayşe Ablası" olarak tarihe geçmiştir. Ayşe Abla adını daha sonra Ankara'da kurduğu okuluna vermiştir.
Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]
1908 yılında İstanbul'da doğdu. Babası, Halep, Adana, Konya’da kadılık yapmış Muhammed Hilali Efendi,[1] annesi İkbal Hanım'dır. 1892 yılında Trablusgarp İstinaf Mahkemesi Reisliği de yapan babası Hilalî Efendi'nin gidip gördüğü yerler ile İslami ve fıkhi meseleler hakkında eserleri vardır. Ağabeylerinden Satı Bey, Türk eğitim tarihinde önemli yer sahip bir eğitimcidir.
Neriman Hanım, eğitimine ağabeyi Satı Bey'in İstanbul'da kurduğu Yeni Mektep adlı okulda başladı. Erenköy Kız Lisesi, Arnavutköy Amerikan Koleji'nde okuduktan sonra burslu olarak ABD'ye giderek dört sene yaşadı.[2] Iowa ve Michigan üniversitesinde bir süre çalıştıktan sonra[3] Columbia Üniversitesi'nden çocuk gelişimi ve aile eğitimi üzerine uzmanlık diplomasını aldı.
Türkiye'ye döndükten sonra İstanbul Üniversitesi Psikoloji bölümünde Wilhelm Peters'ın asistanı oldu. 1938'de aynı fakülteden felsefe doktoru Nusret Hızır ile evlenerek Hızır soyadını aldı ve eşinin işi nedeniyle Ankara'ya taşındı. Dördüncü Ortaokulu'nda İngilizce öğretmenliği yaptı.[4]
1939 yılında Ankara Radyosu'nda çocuk programları yapmaya başladı. 1941'de beş çocukla Radyo Çocuk Kulübü'nü kurdu. Bu kulübe seçilen çocukları yetenekleri doğrultusunda kulübün, çoğu müzik ve tiyatro üzerine kurgulanmış etkinliklerine yer aldı. Radyo Çocuk Kulübü zamanla radyo çocuk tiyatrosu ve çocuk korosunun da kurulduğu bir programa dönüştü. Kulüp, Ankara Radyosu için 45 dakikalık programlar hazırladı. Programlar ilk yıl Çarşamba günleri, sonraki yıllarda Cumartesi günlerde yayımlanmaktaydı. Neriman Hızır, çocuk programlarının yanı sıra Kimgil Ailesi adlı bir program hazırladı. Hem Radyo Çocuk Kulübü hem de Kimgil programı çok popüler oldu. 1949 yılında Neriman Hanım 150 kişilik bir kadroya ulaşan Radyo Çocuk Kulübü'nden ayrıldı. 1950 yılında kulüp, radyo yönetiminin yetki alanından çıkarılarak Milli Eğitim Bakanlığı'na bağlandı.
Neriman Hızır, 1945-1978 arasında Doğan Kardeş adlı çocuk dergisini çıkaran ekibin içinde yer aldı. 1946'da Ankara'da Kızılırmak Sokağında Ankara'nın tek özel çocuk yuvasını açtı. Aynı yılın sonunda ilkokul kurdu. Kurduğu okula Ayşe Abla adını verdi. Okulun bir numaralı mezunu, kendi oğlu Osman oldu. Ayşe Ayşe Abla Okulları faaliyetlerini Başkent Üniversitesi bünyesinde sürdürür.[5]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Bedîi Nuri Bey'in Hayatı, Görüşleri ve Şahsiyeti (1872-1913) | ORDAF". ordaf.org. 16 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2022.
- ^ Erol, Türker (25 Mart 2020). "Radyo Çocuk Kulübü ve Müzik Yayınları Üzerine Bir Araştırma". Güzel Sanatlar Enstitüsü Dergisi. 26 (Müzik Özel Sayısı): 338-352. doi:10.32547/ataunigsed.684023. ISSN 1300-9206. 10 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2022.
- ^ Yaraş, Dilek. KAYIP DİVA. Kuraldişi Yayincilik Eğitim Danişmanlik Ltd şti. ISBN 978-975-275-532-1.
- ^ Güzezl, Semra (1992). "Türkiye'de Dünden Bugüne Radyo Çocuk Programları 1939-1991" (PDF). İstanbul Üniversitesi Sosya Bilimler Enstitüsü yüksek lisans tezi. 15 Haziran 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ "Ana Sayfa". Başkent Üniversitesi Özel Ayşeabla Okulları. 25 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2022.