National Launch System
National Launch System (veya Yeni Fırlatma Sistemi), 1991 yılında Başkan George HW Bush tarafından Dünya yörüngesine ulaşmak için Space Shuttle alternatiflerini belirlemek üzere başlatılmış bir projeydi.[1] Kısa bir süre sonra NASA, Lockheed Missiles and Space, McDonnell Douglas ve TRW'den on aylık bir çalışma yapmalarını istedi.[2]
Uzay Ulaştırma Ana Motoru (Space Transportation Main Engine, STME) sıvı yakıtlı roket motorunu temel alan bir dizi fırlatma aracı önerildi. STME, Uzay Mekiği ana motorunun (Space Shuttle Main Engine, SSME) basitleştirilmiş, harcanabilir bir versiyonu olacaktı.[3][4] NLS-1, önerilen üç araç arasındaki en büyüğüydü ve çekirdek bölümü için değiştirilmiş bir Uzay Mekiği harici yakıt tankı kullanacaktı. Tank, dip kısmına bağlı dört STME'yi sıvı oksijen ve sıvı hidrojen ile besleyecekti. Çekirdek bölümün üzerine bir yük veya ikinci aşama sığabilir ve iki ayrılabilir Uzay Mekiği Katı Roket Güçlendiricisi, mekikte olduğu gibi çekirdek bölümünün yanlarına monte edilebilirdi.[3] Döneme ait çizimler, NLS-1 çekirdek aşamasının katları kullanılarak NLS-1'den çok daha büyük roketlerin tasarlandığını göstermektedir.[5][6]
Programın iptali[değiştir | kaynağı değiştir]
NLS programı, planlama aşamalarının ötesine geçmedi ve Ocak 1993'te başlayan Bill Clinton Başkanlığı'ndan sağ çıkamadı. 1992'de Koramiral Richard H. Truly'nin yerine NASA yöneticisi olarak Daniel Goldin seçildi. Goldin, iddialı NLS vizyonuna uymayan "daha hızlı, daha iyi, daha ucuz"[7] sloganını savundu. 1998 tarihli bir NASA tarihi, yeniden kullanılabilir tek aşamalı yörünge (SSTO) roketlerinin ve McDonnell Douglas DC-X ve Lockheed Martin X-33 gibi uzay uçaklarının erişilebilir göründüğünü ve genişleyen Shuttle programına daha küçük, daha basit alternatifler sunduğunu söylüyor.[8] NLS, aksine, daha çok Shuttle mirasının bir devamı niteliğindeydi. Clinton yönetiminin başlangıcında, pahalı Space Shuttle ve planlanan Freedom Uzay İstasyonu programları devam etmek için yeterli ivmeye sahipti ve SSTO projeleri finanse edilecek kadar umut vadediyordu. NLS gibi başka bir büyük program için hiç para kalmamıştı.[kaynak belirtilmeli]
Miras[değiştir | kaynağı değiştir]
1994 yılında, Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri Evrilmiş Harcanabilir Fırlatma Aracı (EELV) programı, Delta IV'ün geliştirilmesine yol açtı. Rocketdyne, önerilen sıvı yakıtlı Common Booster Core (CBC) için güçlü, basit bir motora ihtiyaç duyacaklarını fark etti. Daha basit bir SSME olan STME üzerine NLS araştırması, Delta IV EELV roketine güç veren büyük ölçüde basitleştirilmiş RS-68 için bir başlangıç noktası görevi gördü.[9] Delta IV Heavy roketi üç CBC'den oluşur.[10]
NASA daha sonra, 2020'lerin ortalarında amacı astronotları Ay'a geri götürmeye yönelik olan Artemis programının bir parçası olarak, NLS-1'e çok benzeyen Space Launch System aracını geliştirdi. Benzerlikleri arasında uzatılmış bir mekik harici tank benzeri çekirdek aşaması, SSME'nin harcanabilir versiyonları anlamına gelen dört motor ve büyük katı roket iticileri (dört yerine beş segmentli) bulunur.[11][12][13][14][15]
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
- Space Launch System (2010'dan beri)
- Review of United States Human Space Flight Plans Committee (2009)
- First Lunar Outpost
- DIRECT (2006'dan beri)
- Exploration Systems Architecture Study (2005)
- Vision for Space Exploration (2004'ten beri)
- Space Launch Initiative (ca. 2002 - 2004)
- Space policy of the United States (1996)
- Gelişmiş Taşıma Sistem çalışmaları (1992–1994)
- Rockwell X-30 (ca. 1990 - 1993)
- Advisory Committee on the Future of the United States Space Program (1990)
- Space Exploration Initiative (1989)
- Advanced Launch System (1987–1990)
- List of space launch system designs
- Studied Space Shuttle Variations and Derivatives
Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Bush 1991.
- ^ Flight International 1991, s. 12.
- ^ a b Lyons 1992, s. 19.
- ^ Federation of American Scientists 1996.
- ^ Lyons 1992, Figure 1.
- ^ Duffy, Lehner & Pannell 1993, Figure 1.
- ^ Thompson & Davis 2009.
- ^ NASA History Division 1998.
- ^ Wood 2002, s. 1.
- ^ Boeing 2005, s. 50.
- ^ Stephen Clark (31 Mart 2011). "NASA to set exploration architecture this summer". Spaceflight Now. 15 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2022.
- ^ Chris Bergin (14 Eylül 2011). "SLS finally announced by NASA – Forward path taking shape". NASASpaceFlight.com. 2 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2022.
- ^ Chris Bergin (25 Nisan 2011). "SLS planning focuses on dual phase approach opening with SD HLV". NASASpaceFlight.com. 29 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2022.
- ^ Bergin, Chris (16 Haziran 2011). "Managers SLS announcement after SD HLV victory". NASASpaceFlight.com. 29 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2022.
- ^ "Space Launch System Reference Guide". NASA. 2 Mart 2022. 30 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2022.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- Boeing (c. 2005), "Delta IV Heavy growth options for space exploration", Delta Launch 310 – Delta IV Heavy Demo Media Kit (PDF), 3 Şubat 2007 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi, erişim tarihi: 25 Nisan 2010
- Bush, George H. W. (1991), National Space Launch Strategy NSPD-4, July 10, 1991, erişim tarihi: 25 Nisan 2010
- Duffy, J. B.; Lehner, J. W.; Pannell, B. (1993). "Evaluation of the national launch system as a booster for the HL-20". Journal of Spacecraft and Rockets. 30 (5): 622. doi:10.2514/3.25574.
- Federation of American Scientists (1996), National Launch System - NLS, erişim tarihi: 25 Nisan 2010
- Flight International (1991), "NASA Sets up 10-month NLS study", Flight International, 4 (4282), erişim tarihi: 25 Nisan 2010
- Lyons, Michael T. (1992), "National launch system and its potential application to the launch of geosynchronous satellites." (PDF), AIAA International Communication Satellite Systems Conference and Exhibit, 14th, Washington, D. C., March 22-26, 1992, Technical Papers. Pt. 1 (A92-29751 11-32)., American Institute of Aeronautics and Astronautics, ss. 18-22, 10 Ağustos 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi, erişim tarihi: 25 Nisan 2010
- NASA History Division (23 Eylül 1998), "The Policy Origins of the X-33 Part II: The NASA Access to Space Study", X-33 History Project, National Aeronautics and Space Administration, 22 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 25 Nisan 2010
- Thompson, Elvia; Davis, Jennifer (4 Kasım 2009), Daniel Saul Goldin NASA Administrator, April 1, 1992 - November 17, 2001, National Aeronautics and Space Administration, 8 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 25 Nisan 2010
- Wood, B. K. (2002), "Propulsion for the 21st Century—RS-68", 38th Joint Liquid Propulsion Conference, Indianapolis, Indiana. July 2002. Reston, Virginia, USA., American Institute of Aeronautics and Astronautics, 19 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 25 Nisan 2010
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- EELV - Boeing 1990'ların başı perspektifinden NLS'nin iyi bir özetini içerir.
- Döngü 0(CY1991) NLS ticaret çalışmaları ve analizleri raporu. 1. Kitap: Yapılar ve çekirdek araç
- Döngü O (CY 1991) NLS ticaret çalışmaları ve analizleri, kitap 2. Bölüm 1: Aviyonik ve sistemler
- Döngü O(CY1991) NLS ticaret çalışmaları ve analizleri raporu. 2. Kitap, 2. Bölüm: Tahrik
- NLS ile ilgili birçok belge, NASA Bilimsel ve Teknik Bilgi Program Ofisi tarafından yönetilen NASA Teknik Rapor Sunucusunda mevcuttur. Arama terimi: NLS