Namrunlu Oshin
Namrunlu Oshin (Ōšin) veya Lampronlu Oshin (Ermenice: Օշին Լամբրոնացի, romanize: Oshin Lambronatsi) Ermeni bir nakharardır. Tarihi kaynaklara göre, 1070'lerin başında Gence (günümüz Azerbaycan'ı) kenti yakınlarındaki bir kaleden ailesiyle birlikte gelerek Kilikya'ya yerleşen, 12. ve 13. yüzyıllarda Kilikya Ermeni Krallığı'nı yöneten Lampron Hanedanı'nı kurmuştur.
Rus soybilimci ve tarihçi Cyril Toumanoff'a göre Oshin, Kamsarakanların bir kolu olan Pahlavuni klanının bir üyesiydi.[1] Bizanslıların kendisini Selçuklu Türklerinin ilerleyişine karşı koruyamamasından hayal kırıklığına uğrayan Oshin, 1072 yılında Gence yakınlarındaki kalesinden batıya, Kilikya'ya göç etti.[2] 12. yüzyıl tarihçisi Ani'li Samuel, Oshin'in ata topraklarından ayrılışı hakkında şöyle yazmıştır: '...kardeşi Halgam, eşi ve diğer soylularla birlikte. Servetini ve aziz havari Petrus'un parmağını yanına alarak Kilikya'ya girdi ve Tarsus'a doğru Toros Dağları'nın eteğindeki Lampron Kalesi'ni Müslümanlardan ele geçirdi.'[3] Akrabası Ablgharib Artsruni, Bizans İmparatoru Konstantin IX Monomachos adına Toroslar ve Mopsuestia'yı yönetiyordu.[4] Batı Kilikya'daki iki kaleyi, Tarsus yakınlarındaki Kilikya Kapıları civarında bulunan Lampron (Namrun) ve Barbaron'u Oshin'e devretti.[5] Ani'li Samuel, Oshin'in Namrun Kalesi'ni Müslümanlardan ele geçirdiğini ima ederken, Hethumidlere yakın diğer Ermeni yazarlar, Oshin'in yalnızca daha sonra Namrun kalesini kendisine bırakan Ablgharib'in sadık bir reisi olduğunu ifade ederler. Ermeni tarihçi ve keşiş Edessalı Matthew ve Kilikya'da diplomat, yargıç ve askeri subay olarak görev yapan, Ermenistan silahlı kuvvetlerinin başkomutanı Sparapet Sempad sadece laf arasında Oshin'den bahsederler.[5] Bizans İmparatoru, Ermenilerin kendisi ile işgalci Selçuklular arasında tampon görevi görmesinden memnundu ve Oshin'e, Toroslar'da yerleşik diğer iki Ermeni lider olan I. Ruben ve Kogh Vasil ile birlikte, tümüne sebastos imparatorluk unvanını vererek konumlarını onayladı.[2]
Oshin, Steven Runciman gibi tarihçiler tarafından,[2] Anna Komnena'nın Alexiad adlı eserinde[6] anlatılan general Mikhail Aspietes ile özdeşleştirilmiştir. Ayrıca, Norman papaz ve yazar Ralph of Caen'in (Gesta Tancredi'de) ve Albertus Aquensis'in[5] bahsettiği Ursinus[7] ile de ilişkilendirilmiştir. Tarihçi Joseph Laurent, Revue des Études Arméniennes dergisinde yayımlanan 'Arméniens de Cilicie: Aspiétès, Oschin, Ursinus' adlı makalesinde Ursinus, Aspietes ve Oshin'in farklı kişiler olduğunu savunur. Ancak Christopher Macevitt, Ursinus ve Oshin arasındaki bağlantıları ikna edici ve güçlü bulur.[8] Eylül 1097'de, Boulogne'lu Baldwin, kısa süre önce ele geçirilmiş olan Tarsus'u Tancred'den aldığında, Oshin/Ursinus, Tancred'e elçiler göndererek Mamistra'ya saldırmasını tavsiye etti. Böylece Oshin, Baldwin veya Tancred'den herhangi birini destekleyebilecek bir konumdaydı. Haçlılar Antakya'ya doğru ilerlediklerinde ise Oshin, onların Kilikya'dan ayrılmasını isteyerek, kendilerine erzak sağladı.[8]
Çocukları
[değiştir | kaynağı değiştir]Tarsus valisi Ablgharib Artsruni'nin kızlarından biriyle evlendi ve çocukları oldu.:
- II. Hethum († 1143), Lampron lordu
- II. Oshin (1125 † 1170), Lampron lordu
- Smbat († 1153), Baberon lordu
- Vasak († 1199'dan sonra), Baberon lordu
- Konstantin (1180 † 1263), Baberon lordu
- Vasak († 1199'dan sonra), Baberon lordu
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Toumanoff, Cyril. "KAMSARAKAN". Encyclopædia Iranica. 17 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2008.
- ^ a b c Robinson, Francis; P. C. Hughes (1969). "Lampron: Castle of Armenian Cilicia". Anatolian Studies. British Institute at Ankara. 19: 183-207. doi:10.2307/3642624.
- ^ Macevitt, 57
- ^ Kurkjian, 214
- ^ a b c The later Crusades, 633
- ^ Sewter, 372
- ^ Edouard Dulaurier was the first to identify Ursinus with Oshin. Macevitt, 57
- ^ a b Macevitt, 195
Başvuru kaynakları
[değiştir | kaynağı değiştir]- Kurkjian, Vahan (1958). A History of Armenia. New York: Armenian General Benevolent Fund.
- Der Nersessian, Sirarpie (1955–1989). Setton, Kenneth M. (Ed.). A History of the Crusades (6 vols.) (İngilizce). Madison ve Londra: University of Wisconsin Press.
- Macevitt, Christopher (2007). "Chapter 2: Close Encounters of the Ambiguous Kind: When Crusaders and Locals Meet". The Crusades and the Christian World of the East. University of Pennsylvania Press. s. 272. ISBN 0-8122-4050-2.
- Komnene (Comnena), Anna; Edgar Robert Ashton Sewter (2004). "Book 12 : Domestic conflicts, Norman preparations for the 2nd invasion (1105-1107)". The Alexiad of Anna Comnena translated by Edgar Robert Ashton Sewter. Penguin Classics. s. 560. ISBN 0-14-044958-2.