Nahit Fıratlı
Nahit Fıratlı | |
---|---|
Doğum | 1909 |
Ölüm | 17 Mayıs 2002 (93 yaşında) |
Defin yeri | Feriköy Mezarlığı |
Diğer ad(lar)ı | Nahit Hanım |
Meslek | öğretmen |
Tanınma nedeni | Orhan Veli aşk mektupları |
Nahit Gelenbevi Fıratlı Damar (1909 - 17 Mayıs 2002), Türk öğretmen.
Türk edebiyatında pek çok şairle (Can Yücel, Sabahattin Ali, Edip Cansever, Necip Fazıl Kısakürek, Cahit Sıtkı Tarancı, Ahmet Muhip Dranas, Orhan Veli, Ece Ayhan, Turgut Uyar, Cemal Süreya) kurduğu yakın dostluk ve aşk ilişkleriyle tanınan bir isimdir. Edebiyat tarihine "Orhan Veli'nin sevgilisi Nahit Hanım" olarak geçmiştir.
Yaşamı
[değiştir | kaynağı değiştir]1909'da Girit'te doğdu. Özgür, hoşgörülü bir ortamda büyüdü. İlk ve ortaokulu İstanbul'un Kandilli semtinde okudu. Erenköy Kız Lisesi'nde tamamladığı orta öğreniminin ardından İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü'nü bitirdi.
Kadro sıkıntısı nedeniye öğretmenlik hayatına felsefe öğretmeni olarak değil, Ankara Kız Lisesi'nde edebiyat öğretmeni olarak başladı. Öğretmenliğe Edirne Lisesi ve Haydarpaşa Erkek Lisesi'nde devam etti. Çok sayıda öğrenciye edebiyat tutkusu aşıladı. İlk eşi milli eğitim müfettişliği ve Devlet Güzel Sanatlar Müdürlüğü gibi görevlerde bulunmuş eğitimci Halil Vedat Fıratlı idi. İlk eşinden ayrıldıktan sonra ikinci evliliğini (1955) yılında şair Arif Damar ile yaptı. "Fıratlı" soyadını kullanmaya devam etti.
İki evlilik arasında Orhan Veli ile bir ilişki yaşadı. Onun şiirlerinin ilk okuyucusu oldu. Bu ilişki, 1950'de şairin ölümü ile son buldu. Orhan Veli'nin Aşk Resmi Geçidi adlı ünlü şiirindeki şu dizeler Nahit Hanım'ı anlatmaktadır: 'Hiç birine bağlanmadım / Ona bağlandığım kadar / Sade kadın değil, insan / Ne kibarlık budalası / Ne malda mülkte gözü var / Hür olsak der / Eşit olsak der / İnsanları sevmesini bilir / Yaşamayı sevdiği kadar'. Pek çok başka şairin de şiirlerinin ilham kaynağı olmuştur.
Nahit Hanım'ın Yaprak dergisinin çıkmasında maddi manevi katkıları olmuştur. Orhan Veli ölmeden önce içinde daha önce hiç yayınlamadığı şiirleri de bulunan iki şiir defterini "öldükten sonra yayınlaması ricası"yla kendisine teslim etmiştir.
Nahit Hanım'ın evi ömrünün son günlerine kadar yazar ve şairlerin toplantı mekanı olmuştur. Edebiyatçılar, onun cuma sofralarında bir araya geldiler.
17 Mayıs 2002 günü 93 yaşında iken hayatını yitiren Nahit Hanım, Feriköy Mezarlığı'na gömülmüştür.
Etkileri
[değiştir | kaynağı değiştir]Ocak 2014'te, Orhan Veli'nin kendisine yazdığı mektuplardan Yalnız Seni Arıyorum adıyla bir kitap derlenmiştir.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- Akşam Gazetesi
- Radikal Gazetesi2 Kasım 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Zeynep Oral röportajı1 Aralık 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Yalnız Seni Arıyorum; Orhan Veli'den Nahit Hanım'a Mektuplar - Literal Affairs Dergisi, Şubat 2014