Mirza Abdülkadir Vüsaqi
| Mirza Abdülkadir Vüsagi | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 5 Haziran 1865 Sayadlı köyü, Hızı |
| Ölüm | 1914 Bakü |
| Takma ad | Vüsagi |
| Meslek | Şair |
| Dil | Azerice |
| Önemli eser | "Seyfelmülk" operası |
| Çocuklar | Mikail Müşfik |
Mirza Abdülkadir Vüsagi veya Abdülkadir İsmailzade azeri şair, yazar. "Şah İsmail", "Seyfelmülk" opera librettolarının "Yusuf ve Züleyha", "Ali Khan" ve "Prens İsmail" dramalarının yazarıdır.[1] Mikail Müşfik'in babası.[2][3]
Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]
Mirza Abdülkadir Vüsagi 1865 yılında Hızıda'nın Sayadlı köyünde doğdu.[4] Babası Molla İsmayıl, Hızi köyünün ünlü biriydi. İlköğretim'ni babası Molla İsmail'den aldı. Biraz sonra Arap dilini daha detaylı tanımak için Kuba Kadı'sı Ahund Zaki'den öğrendi. Bir süre babasının Hızıda'daki evinde eski usulde ders vermiştir.[5] Daha sonra 1902'de Bakü'ye yerleşti ve burada öğretmenliğe devam etti.[6] Bir süre Cafer Cabbarlı'ya da hocalık yaptı.[7] Bu kursu bitirdikten sonra eski yöntemi terk ederek öğrencilerine yeni bir yöntemle öğretmeye başladı.[5] 1908 yılında Bakü'de faaliyet gösteren "Seadet" okuluna davet edildi ve ömrünün sonuna kadar orada çalıştı.[8] Mirza Abdülkadir'in "Vüsagi" mahlasıyla yazdığı şiirler, dönemin gazete ve dergilerinde yayımlandı. Müslüm Magomayev, Mirza Abdülkadir'in "Prens İsmail" şiirine dayanarak "Şah İsmail" operasını yarattı. Mirza Abdülkadir ayrıca "Şah İsmail" operasının librettosunu, "Seyfelmülk", "Yusuf ve Züleyha" operalarının metnini de yazdı.[2] İlk iki operayı yazmayı bitirmesine rağmen, "Yusuf ve Züleyha" ve "Ali Khan" operaları yarım kaldı.[9]
Mirza Abdülkadir Vüsagi 1914'te Bakü'de öldü.[2] [10]
Hatırası[değiştir | kaynağı değiştir]
4 Haziran 1937'de Mikayil Müşfik'in tutuklanmasının ardından evinden onlarca kitap ve yüzlerce el yazması esere el konuldu. Daha sonra el konulan bu eserler "önemsiz" sayılarak 13 Ekim 1937'de yakıldı. Muhtemelen bu kitap ve el yazmaları arasında Mirza Abdülkadir Vüsagi'nin eserleri de yok edilmiştir.[1]
Hızı şehrinde Mirza Abdülkadir Vüsagi'nin adını taşıyan bir sokak var.[8]
Ailesi[değiştir | kaynağı değiştir]
1904 yılında Züleyha İsmailzade ile evlendi. Bu evlilikten Mirza İsmailzade, Böyükkhanim İsmailzade, Balajakhanim İsmailzade, Mikayil İsmailzade adlarinda çocuklari olmustur.[11] Mikail Müşfik'in babasıdır.[5]
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Konuyla ilgili yayınlar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Firudin Qurbansoy (2018). Mirzə Əbdülqadir Visaqi: özü və sözü (PDF). Bakü. ISBN 978-9952-37-100-0. 6 Ekim 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Temmuz 2022.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b Qurbansoy 2018, s. 2.
- ^ a b c Qurbansoy 2018, s. 7.
- ^ Qurbansoy 2018, s. 10.
- ^ Qurbansoy 2018, s. 6.
- ^ a b c Qurbansoy 2018, s. 66.
- ^ "Tarixdə bu gün: 10 avqust" (Azerice). trt.net.tr. 10 Ağustos 2020. 27 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2020.
- ^ Qurbansoy 2018, s. 45.
- ^ a b "Mirza Abdülkadir Vüsagi" (Azerice). bioqrafiya.com. 7 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2021.
- ^ Qurbansoy 2018, s. 64.
- ^ Qurbansoy 2018, s. 62.
- ^ Qurbansoy 2018, s. 9.