Mikrofoni
Mikrofonik, mikrofoni veya mikrofonizm, elektronik cihazlardaki belirli bileşenlerin mekanik titreşimleri istenmeyen bir elektrik sinyaline (gürültü) dönüştürdüğü olguyu tanımlar. Terim, titreşimleri elektrik sinyallerine dönüştürmek için özel olarak tasarlanmış bir mikrofona benzetmeden gelir.
Tanım
[değiştir | kaynağı değiştir]Elektronik ekipmanlar vakum tüpleri kullanılarak yapıldığı zamanlarda, mikrofoni genellikle ciddi bir tasarım sorunuydu. Vakum tüplerindeki elektrik yüklü parçalar mekanik olarak titreşebilir, parçalar arasındaki mesafeyi değiştirebilir ve kapasitör mikrofonuna benzer şekilde tüpün içine ve dışına yük akışı üretebilir. Mikrofoniye yeterince duyarlı bir sistem, ses geri bildirimi yaşayabilir ve sarsıldığında veya çarpıldığında ses çıkarabilir. Bu etkileri en aza indirmek için, bazı vakum tüpleri daha kalın iç yalıtım plakaları ve daha fazla destekle yapılmıştır ve tüp-soket düzenekleri bazen titreşimden izole etmek için vida deliklerine yerleştirilen küçük kauçuk rondelalar aracılığıyla şokla monte edilmiştir.
Bazen mikrofoni olduğundan şüphelenilen cihaza, çalışırken güvenli bir şekilde dokunmak için valf çekici veya tüp çekici adı verilen özel bir alet kullanılıyordu, bu nedenle böyle bir dokunuşun rahatsız edici ses efektleri üretip üretmeyeceği kontrol ediliyordu.
Mikrodalga tüpü tasarımcıları, klistronlardaki mikrofonileri azaltmak için birçok adım attı. Ayarlamanın gerekli olduğu durumlarda, klistronun mikrofonizme karşı direnci ile performans arasında genellikle bir uzlaşmaya varılırdı.
Katı hal elektroniğinin (transistörler) ortaya çıkışıyla birlikte, mikrofoninn bu ana kaynağı ortadan kaldırıldı, ancak daha küçük kaynaklar hâlâ varlığını sürdürüyor.
Kablolar, teller ve hatta baskılı devre kartları (PCB), yüklü iletkenler hareket ettikçe mikrofoni benzeri özellikler sergileyebilir ve çeşitli malzemeler, elektronik devrelere bağlanan triboelektrik yükler (bir tür statik elektrik) geliştirebilir.
Elektronik kasayı hoparlörle aynı kabinde birleştiren gitar amplifikatörleri mikrofoniye karşı hassastır. Bir gitar amplifikatörünün mikrofonik distorsiyonu bazen bir gitar amplifikatörünün "özel sesinin" bir parçası olarak takdir edilse de, hatalı bir vakum tüpü veya başka bir bileşen kontrolden çıkmış pozitif geri bildirime neden olabilir. İstenmeyen mikrofonilerle ilgili duyulabilir bozulmalar, genellikle ticari olarak temin edilebilen vakum tüplü mekanik sönümleyiciler kullanılarak hafifletilebilir.
Bu terim aynı zamanda eski video kameralarda yaygın olan bir video artefaktını tanımlamak için de kullanılabilir. Görüntüyü üretmek için katı hal şarj bağlı cihaz (CCD) sensörlerinin kullanıma sunulmasından önce, bu görevi vakum tüpleri yerine getiriyordu. Stüdyoda müzik çalan rock grupları veya silah sesi efektleri gibi yüksek sesler tüplerin titreşmesine neden olarak görüntüde istenmeyen yatay şerit oluşumuna neden olur.
Bu etki, hoparlörlerle aynı odada bir pikap çalıştırıldığında da gözlemlenebilir. Müzikçaların yapısına bağlı olarak ses, plak çaların toz kapağına veya diğer mekanik parçalarına akustik olarak bağlanabilir ve pikap kartuşunda bir geri besleme döngüsüne neden olabilir.
Çoğu kulak içi kulaklık, kulaklık kabloları, kablo hareketi nedeniyle titreşimleri doğrudan kullanıcının kulaklarına aktardığında mikrofonik özellik sergiler.