Mehdi Hüseyinzade
| Mehdi Hənifə oğlu Hüseynzadə | |
|---|---|
 | |
| Lakabı | "Mikhaylo" |
| Doğum | 22 Aralık 1918 Novxanı, Bakü, Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti |
| Ölüm | 16 Kasım 1944 (25 yaşında) Vitovlje, İtalya Krallığı (şimdi Slovenya) |
| Bağlılığı |  Sovyetler Birliği Yugoslavya |
| Branşı | Partizan |
| Hizmet yılları | 1941–1944 |
| Rütbesi | Teğmen |
| Çatışma/savaşları | II. Dünya Savaşı |
| Ödülleri |   |
| İmza | |
 | |
Mehdi Hüseyinzade (Azerice: Mehdi Hənifə oğlu Hüseynzadə; 22 Aralık 1919, Novxanı, Bakü - 2 Kasım 1944, Vitovlje, Trieste yakınları), II. Dünya Savaşı'nda Kızıl Ordu subayı, Sovyet Azerbaycan gerillası, istihbaratçı ve ressam.
Gençliği[değiştir | kaynağı değiştir]
Petersburg Güzel Sanatlar Akademisi ressamlık bölümü mezunudur. Almanca, Rusça, Fransızca, İtalyanca ve Slovenceyi çok iyi bilmekteydi.
İkinci Dünya Savaşı[değiştir | kaynağı değiştir]
1942 yılında Stalingrad yakınlarında Almanlar tarafından esir alındı. Kurtulduktan sonra, Yugoslavyalı gerillalara katıldı ve 1944 yılında özel keşfin bir komutanı olarak Yugoslavya Partizan 11. timin saptırıcı birimine dahil oldu.
Başarılı keşif ve sabotaj hareketlerinden dolayı "Mikhaylo" lakabı takıldı. Anjelika adlı İtalyan asıllı partizan sevgilisi ile de çok sayıda keşifilere katıldı ve başarılı operasyonlar gerçekleştirdi. Daha sonra bir operasyonda Anjelika Almanlar tarafından esir alınarak işkenceyle öldürüldü.
Bir ara Almanlara yakalandıysa da ressamlığı vasıtasıyla Alman subayı Hans Fritz'in yağlı boya resmini çizerek kurtuldu.
Gerilla faaliyeti[değiştir | kaynağı değiştir]
Arkadaşı Mirdamat Seidov ile birlikte, Trieste'de "Opchina" sinemasında ertelenen harekâtı gerçekleştirdi. Patlamada, 800 kişi öldü ve 260 Alman yaralandı ve 40 kişi ise daha sonra hastanede öldü
Nisan'ın sonunda 24 arabanın da tren kazasına götüren Postayno demiryolu istasyonunun yakınında bir köprüyü patlattı. Gazinoyu patlatarak 150 Alman'ı öldürdü ve 350'ünü de yaraladı.
Alman subay formasını giyerek çok sayıda köprüler, gazinolar, Alman askeri kamplarını patlattı. Öldürülmesi için 400.000 Mark ödül konulmuştu.
Ölümü[değiştir | kaynağı değiştir]
2 Kasım 1944'te, bir Nazi mühimmat deposunu imha etmek için başarıyla yürütülen bir görevden dönen Hüseyinzade, Vitovlje kasabası yakınlarındaki bir Nazi birliğine denk geldi. Nazilerie eşitsiz bir mücadele yaşadıktan sonra 25 kişiyi öldürdü. Ancak kurşunu bitti ve Nazilerin eline geçmemek için sonuncu mermiyi kendini öldürmek için kullandı.
Anısı[değiştir | kaynağı değiştir]
Mezarı Trieste yakınlarında (eski adıyla Vittuglia) Vitovlje'dedir. Azerbaycan'ın başkenti Bakü[1] ve doğduğu şehrin bulunduğu Abşeron Rayonu'nda[2] olduğu gibi Trieste'de bir heykeli dikilmiştir. İtalyanların ve Slovenlerin de ulusal kahramanıdır.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Н. Габибов (живопись, театрально-декорационное искусство, графика), Д. Новрузова (скульптура), Р. Эфендиев (декоративно-прикладное искусство), А. Саламзаде, В. Мурадов (архитектура). Искусство Азербайджанской Советской Социалистической Республики // История искусства народов СССР / Под ред. Б. В. Веймарна, Л. С. Зингера. — Изобразительное искусство, 1984. — Т. IX. — С. 170.
- ^ "Abşeron belediyesi tarafındən Mehdi Hüseyinzade'nin heykeli konmuş və kent halkının istifadesinə verilmiştir". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Aralık 2019.