Mavi masa örtüsü

Gürcü mavi masa örtüsü.

Mavi masa örtüsü veya Gürcü mavi masa örtüsü (Gürcüce: ლურჯი სუფრა; okunuşu: "lurci supra"), geleneksel Gürcü masa örtülerinden biridir. Özellikle Gürcistan'ın doğu kesiminde yaygın olup Tiflis, Gori ve Telavi baskılı kumaş atölyelerinde hazırlanıyordu. Kuş, geyik ve çeşitli motiflerine basıldığı mavi masa örtüsü 2017 yılında UNESCO tarafından somut kültürel miras olarak tescillenmiştir.

Gürcü dilinde "supra" (სუფრა), Arapça "sufre"den değişime uğramış olup masa örtüsü anlamına gelir.

Mavi masa örtüsü, genel olarak pamuklu bir kumaş olup ilk örneklerine 17. yüzyılın sonlarında rastlanır. Pamuklu kumaş çivitten elde edilen mavi boyayla boyanıyordu. Mavi masa örtüsünün köklerinin daha erken dönemlere uzandığı tahmin edilmekle birlikte, 17. yüzyıl kaynaklarına dayanarak ilk kez Kaheti kralı II. Aleksandre’nin sarayında kullanıldığı tespit edilmiştir. Mavi masa örtüsünü kullanmak Gürcistan krallarının sarayında köklü bir görgü kuralı sayılıyordu. Bununla birlikte bu tip masa örtüsünü zaman zaman köylü aileler de kullanmıştır.

Mavi masa örtüsündeki motifler sembolik anlamlar taşımaktadır. Örneğin geyik Gürcü mitolojisine göre hayat ağacını, kuş motifi bu ağacın bir parçasını, balık ise İsa’yı temsil etmektedir. Bir görüşe göre örtüdeki bazı süslemeler değişmeden kalırken, geyik, kuş, balık gibi bazı süslemeler sonradan eklenmiştir. Mavi masa örtüsü süsleme geleneği unutulmuş olmakla birlikte son zamanlarda yeniden canlandırılmış ve günlük kullanıma sokulmuştur. Örneğin Tiflis'te küçük bir sokaktaki küçük bir atölyede günümüzde de üretilmektedir.