Maksatlı örnekleme
Maksatlı örnekleme (ayrıca seçmeli örnekleme, kazara örnekleme veya fırsat örneklemesi olarak da bilinir), temasa geçilmesi veya ulaşılması kolay bir grup insandan alınan, rastgelelik içermeyen bir örnekleme yöntemi türüdür. Örneğin bir alışveriş merkezinde veya markette durup insanlardan soruları yanıtlamalarını istemek bir fırsat örneklemesidir. Bu örnekleme yönteminde, insanların müsait olması ve katılmaya istekli olması dışında başka bir kriter yoktur, dolayısıyla basit bir rastgele örneklem oluşturulmasını gerektirmez.[1] Bu tür örnekleme daha çok hazırlık uygulamaları için kullanışlıdır.
Uygulamalar[değiştir | kaynağı değiştir]
Maksatlı örnekleme, örnekleme hatası olasılığı ve topluluğun temsil edilmemesi nedeniyle araştırma için genellikle önerilmez. Ama duruma göre kullanışlı olabilir. Bazı durumlarda, maksatlı örnekleme tek olası seçenektir. Örneğin, bir dönem projesi yapan ve cuma akşamı o kolej kasabasındaki ortalama kola tüketimini öğrenmek isteyen bir üniversite öğrencisi, büyük olasılıkla bazı arkadaşlarını arayıp onlara kaç kutu kola içtiklerini soracak ya da yakınlardaki bir kafeye gidecektir. Bu hızlı örnekleme yöntemi ile doğruluk arasında her zaman bir denge vardır. Toplanan numuneler ilgili topluluğu temsil etmeyebilir ve bu nedenle bir yanlılık kaynağı olabilir.
Yukarıdaki örnekte, söz konusu kolej kasabasının küçük bir nüfusu varsa ve çoğunlukla öğrencilerden oluşuyorsa ve söz konusu öğrenci anket için bir mezuniyet partisi seçerse, örnekleminin nüfusu temsil etme şansı oldukça yüksektir. Daha büyük örneklem boyutu, örnekleme hatasının meydana gelme şansını azaltacaktır.
Başka bir örnek, oyunlarından birinin piyasaya sürüldükten bir gün sonra pazarda nasıl olduğunu öğrenmek isteyen bir oyun şirketi olabilir. Analisti, o oyunu derecelendirmek için Facebook'ta çevrimiçi bir anket oluşturmayı seçebilir. Bu yaklaşımın en büyük zorluğu oyun oynayan insanlara ulaşmak olacaktır. Sosyal medya çok geniş bir yer olduğu için ilgili topluluktan örnek toplamak her zaman zordur. Çoğu kişi anketi doldururken ilgilenmeyebilir veya anketi ciddiye almayabilir, bu da örnekleme hatasına neden olur. Analist bunu oyunseverlere ayrılmış hayran sayfalarına gönderirse anket büyük ölçüde geliştirilebilir. O grupta oyunu eleştirel bir şekilde yargılamaya ve derecelendirmeye meyilli çok daha fazla insan bulabilir.
Avantajlar[değiştir | kaynağı değiştir]
Uygun örnekleme neredeyse herkes tarafından kullanılabilir ve nesillerdir kullanılmaktadır. En sık kullanılmasının nedenlerinden biri de sağladığı sayısız avantajdır. Bu yöntem son derece hızlı, kolay, hazır ve uygun maliyetlidir. Sağladığı avantajlar çoğu araştırmacı için çekici bir seçenek olmasına neden olur.[2]
Hızlandırılmış veri toplama[değiştir | kaynağı değiştir]
Zamanın önemli olduğu durumlarda, birçok araştırmacı verileri hızla toplayıp hesaplamalarına başlayabildikleri için veri toplamak için uygun örneklemeye yönelir.[3] Zamana duyarlı araştırmalarda kullanışlıdır, çünkü veri toplama için uygun örneklemeyi kullanmak için çok az hazırlık gerekir. Araştırmacıların belirli eğilimleri hızlı bir şekilde anlamak veya gelecekteki araştırmalar için hipotezler geliştirmek amacıyla deneysel veri toplaması gerektiğinde de yararlıdır. Araştırmacılar ve bilim adamları hızla bilgi toplayarak artan eğilimleri izole edebilir veya yerel kamuoyundan genelleştirilmiş bilgiler çıkarabilir.[4]
Araştırma kolaylığı[değiştir | kaynağı değiştir]
Doğru örnekleme peşinde olmayan araştırmacılar, bilgilerini toplayabilir ve çalışmalarının diğer yönlerine geçebilirler. Bu tür bir örnekleme, basitçe bir anket oluşturup hedeflenen gruba dağıtarak yapılabilir. Araştırmacılar, bu yöntemle, topluluğun doğru bir temsili olup olmadığı konusunda endişelenmeden verilerini toplamayı birkaç saat içinde kolayca tamamlayabilirler.[5] Bu, büyük bir araştırma kolaylığı sağlar ve araştırmacıların, katılımcılarla görüşme yapmak ve dikkatli bir şekilde seçmek yerine verileri analiz etmeye odaklanmasına izin verir.
Erişilebilirlik[değiştir | kaynağı değiştir]
Maksatlı örneklemenin çoğu, eldeki topluluklarla toplandığından, veriler araştırmacının toplaması için hazırdır.[6] Verileri toplamak için genellikle büyük mesafeler kat etmek zorunda değiller, sadece yakındaki herhangi bir ortamdan veri çekiyorlar. Hazır bir örneklem grubuna sahip olmak, kotaları hızlı bir şekilde karşılamak için önemlidir ve araştırmacının birden fazla çalışmayı hızlı bir şekilde yapmasına bile izin verir.[7]
Maliyet verimliliği[değiştir | kaynağı değiştir]
Kolayda örneklemenin en önemli yönlerinden biri maliyet etkinliğidir. Bu yöntem, fonların projenin diğer yönlerine dağıtılmasına izin verir. Çoğu zaman bu örnekleme yöntemi, daha büyük, daha kapsamlı bir araştırma projesi için fon sağlamak amacıyla kullanılır. Bu örnekte, daha eksiksiz bir anket için henüz fon mevcut değildir, bu nedenle, tamamlanan projeye olan ihtiyacı göstermek için popülasyonun hızlı bir şekilde seçilmesi kullanılacaktır.[8]
Dezavantajları[değiştir | kaynağı değiştir]
Maksatlı örneklemenin elde edilmesi kolay olsa da, dezavantajları bu avantajdan daha ağır basabilir. Bu örnekleme tekniği, bir çalışma türü için daha uygunken diğerleri için daha az uygun olabilir.
Yanlılık[değiştir | kaynağı değiştir]
Kolayda örneklemenin sonuçları, ilgili topluluğa kıyasla örneklemdeki alt grupların yetersiz temsil edilmesi nedeniyle örnekleme tekniğinin potansiyel yanlılığı nedeniyle hedef topluluğa genellenemez. Numunenin yanlılığı ölçülemez. Bu nedenle, uygun örneklemeye dayalı çıkarımlar yalnızca örneğin kendisi hakkında yapılmalıdır.[9]
Güç[değiştir | kaynağı değiştir]
Maksatlı örnekleme, topluluk alt gruplarının farklılıklarını belirlemede yetersiz güçle karakterize edilir.[9]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Research Methods for Business Students. 6th (İngilizce). 2012.
- ^ Practical sampling. [10. Nachdr.] (İngilizce). Newbury Park: Sage Publications. 1990. ISBN 978-0803929586.
- ^ Research in health care : concepts, designs and methods. Reprinted. (İngilizce). Cheltenham: N. Thornes. 2002. ISBN 978-0748737185.
- ^ The Sage encyclopedia of qualitative research methods (İngilizce). Los Angeles, Calif.: Sage Publications. 2008. ISBN 978-1-4129-4163-1.
- ^ "Convenience Sample". The SAGE Encyclopedia of Qualitative Research Methods (İngilizce). SAGE Publications. 2008. doi:10.4135/9781412963909.n68. ISBN 9781412941631.
- ^ Educational research : quantitative, qualitative, and mixed approaches. 4th (İngilizce). Thousand Oaks, Calif.: SAGE Publications. 2012. ISBN 978-1-4129-7828-6.
- ^ Palinkas (6 Kasım 2013). "Purposeful Sampling for Qualitative Data Collection and Analysis in Mixed Method Implementation Research". Administration and Policy in Mental Health and Mental Health Services Research (İngilizce). 42 (5): 533-544. doi:10.1007/s10488-013-0528-y. PMC 4012002 $2. PMID 24193818.
- ^ Teddlie (January 2007). "Mixed Methods Sampling". Journal of Mixed Methods Research (İngilizce). 1 (1): 77-100. doi:10.1177/2345678906292430.
- ^ a b Bornstein (28 Nisan 2017). "Sampling in Developmental Science: Situations, Shortcomings, Solutions, and Standards". Developmental Review (İngilizce). 33 (4): 357-370. doi:10.1016/j.dr.2013.08.003. ISSN 0273-2297. PMC 4286359 $2. PMID 25580049.