Madagaskar kerkenezi
| Madagaskar kerkenezi | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||||
| Korunma durumu | |||||||||||||||||
 Asgari endişe altında (IUCN 2.3) | |||||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| İkili adlandırma | |||||||||||||||||
| Falco newtoni Gurney, 1863 | |||||||||||||||||
| Alt türler | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Madagaskar kerkenezi (Falco newtoni) doğangiller (Falconidae) familyasından küçük bir gündüz yırtıcı kuş türüdür. Bilimsel adı İngiliz ornitolog Edward Newton'dan gelmektedir. Madagaskar ve Aldabra'da yaşayan iki alt türü vardır. Aldabra'da bulunan ırkına Aldabra kerkenezi de (Falco newtoni aldabranus) denir. En yakın yaşayan akrabası Seyşeller kerkenezidir. Ortak atalarının yakın bir zamanda, yaklaşık bir milyon önce erken Pleistosen ve Çibanyen dönemlerinde ayrıldıkları düşünülmektedir. Mauritius kerkenezi ile daha uzak akrabadır.[1]
Fiziksel özellikleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Madagascar kerkenezi[değiştir | kaynağı değiştir]
Boyu 30 cm'e varabilir. Kanat açıklığı erkeklerde 180–195 mm., dişilerde ise 188–203 mm. arasındadır. Erkeklerin ağırlığı 112-118 g. arasındadır. Dişiler ise 128 g. ağırlığa erişebilirler. Erkeklerin başları ve enseleri kara çizgili pas rengi-gridir. Gaganın tabanından boğazın iki yanına doğru uzanan bıyık şeklinde koyu iki lekesi bulunur. Üst kısımları ve kanatların dışı siyah lekeli kestane rengidir. Kuyruğun üst tüyleri siyah lekeli gri renktedir. Uzun uçuş tüyleri siyaha çalan kahverengidir ve iç kısımları beyaz ile kestane rengi lekelerle kaplıdır. Alt kısımları beyaz çalar. Kısa uçuş tüyleri koyu çizgili kestane rengidir. Göğüs, karın ve kanatların altı kara lekelerle kaplıdır. Kuyruk gri renklidir. Kuyrukta altı ila yedi arasında dar, kuyruk sonuna doğru da geniş siyah çizgiler bulunur. Tüm tüylerin ucu beyazdır. Pas rengi bir tipi de bulunur. Bu tipte kafa ve ense neredeyse tamamen siyah renktedir. Gövde ve kanataltları siyah çizgili ve lekeli koyu kestane rengindedir. Boğazda ten rengi-beyazımsı bir renk görünür. Kanataltları grimsi beyazdır ve siyah lekeleri vardır. Dişilerin kafası daha belirgin koyu kestane rengindedir. Alt tüyler daha lekelidir ve kuyruk siyah çizgili gri renktedir. Her iki cinste de gag kurşuni gri ve ucu siyahtır. Gaga tabanı ve ayaklar sarı renktedir. Pas rengi tipte ayaklar parlak turuncudur. Genç kuşların tüy renkleri dişilere benzer.
Aldabra kerkenezi[değiştir | kaynağı değiştir]
Aldabra kerkenezi, Madagaskar kerkenezine benzer ama boyutları daha küçüktür. Erkeklerin kanat açıklığı 170–183 mm, dişilerin ise 177–186 mm. arasındadır. Bazı dişilerin ayak tüyleri tamamen beyazdır.
Dağılımı ve yaşam alanları[değiştir | kaynağı değiştir]
Madagaskar kerkenezi, Madagaskar, Mayotte ve Komorlara endemiktir. Madagaskar'da deniz seviyesi ile 2000m rakım arasında savan ve sulak alanlar ile insan yerleşimlerinin olduğu bölgelerde yaşar. Ormanlarda pek rastlanmaz. Aldabra kerkenezi Aldabra Adası'nda bulunur ancak Komorlar'da Anjouan'da da görülmüştür.
Üreme[değiştir | kaynağı değiştir]
Madagaskar kerkenezi genellikle kaya kenarlarında, binalarda, ağaç kovuklarında ve alaca karga gibi diğer kuşların yuvalarında kuluçkaya yatar. Genellikle Eylül ayında, dört ila altı arası yumurta yumurtlar. Kuluçkaya yalnızca dişi yatar ve bu süre boyunca erkek dişiyi besler.[2]
Beslenme[değiştir | kaynağı değiştir]
Genellikle uçarken yakaladığı böcekler Madagaskar kerkenezinin beslenmesinin önemli bir bölümünü oluşturur. Bazen yerde yakaladığı küçük kuşlar, kurbağalar ve yılanlarla da beslenir. Alçak tünekten, avının üzerine dalarak ya da üzerinde uçarak sabah ya da akşam karanlığında avlanır.[3]
Çağrı[değiştir | kaynağı değiştir]
Madagaskar kerkenezinin çağrısı iitsi, kitsi, kitsi, kitsi diye tiz bir çığlıktan ve yüksek sesli tekrarlayan şakımadan ibarettir.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
 |
Wikimedia Commons'ta Madagaskar kerkenezi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- "Madagascar Kestrel (Falco newtoni)". The Internet Bird Collection. Madagascar Kestrel (Falco newtoni). 24 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2011.
- "Madagascar Kestrel Falco newtoni - Crécerelle malgache". Oiseaux.net. 24 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2011.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Groombridge, Jim J. (2002). "A molecular phylogeny of African kestrels with reference to divergence across the Indian Ocean". Molecular Phylogenetics and Evolution. 25 (2). ss. 267-277. 12 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2011.
- ^ "Madagascar Kestrel". The Hawk Conservancy Trust. 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2011.
- ^ "Madagascar Kestrel". Global Raptor Information Network. 6 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2011.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- Gurney, J.H (1863). "Note on the Kestrel of Madagascar (Tinnunculus newtoni)". Ibis. 5 (1). ss. 34-37.
- Vernon, D. van Someren (1947). "Field Notes on Some Madagascar Birds". Ibis. 89 (2). ss. 235-267. 7 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2011.
- Siegfried, W.R. (1970). "Notes on the Madagascar Kestrel Falco Newtoni". Ibis. 112 (3). ss. 400-402.
- Groombridge, Jim J. (2002). "A molecular phylogeny of African kestrels with reference to divergence across the Indian Ocean". Molecular Phylogenetics and Evolution. 25 (2). ss. 267-277. 12 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2011.
- "Breeding Biology and Food Habits of the Madagascar Kestrel (Falco newtoni) in Northeastern Madagascar" (PDF). 9 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2011.
- "Ecology of Aldabra Atoll, Indian Ocean edited by Dr. David R. Stoddart" (PDF). 11 Eylül 2006 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Kasım 2011.