Macaristan Cumhuriyeti (1919–1920)

Türkçe: Macaristan Cumhuriyeti Macarca: Magyar Köztársaság
1919-1920
Macaristan bayrağı Arma
Millî marş Himnusz Hymn
Başkent	Budapeşte
Yaygın dil(ler)	Macarca
Hükûmet	Cumhuriyet
Cumhurbaşkanı
• Ağustos 1919 – Kasım 1919 István Friedrich • Kasım 1919 – Mart 1920 Károly Huszár
Başbakan
• Ağustos 1919 – Kasım 1919 István Friedrich • Kasım 1919 – Mart 1920 Károly Huszár
Yasama organı	Ulusal Meclis
Tarihçe
• Kuruluşu 1919 • Kuruluş 8 Ağustos 1919 • Tanınması 25 Kasım 1919 • Parlamento seçimleri 25 Ocak 1920 • Monarşinin restore edilmesi 29 Şubat 1920 • Dağılışı 1920
Yüzölçümü
• Toplam	92,833 km2
Nüfus
• Sayılan	7,980,143
Para birimi	Macar koronası
Öncüller Ardıllar Macaristan Demokratik Cumhuriyeti Macaristan Krallığı (1920-1946)

Macar Cumhuriyeti (Macarca: Magyar Köztársaság), Ağustos 1919 ile Şubat 1920 arasında eski Macaristan Demokratik Cumhuriyeti'nin orta ve batı kesimlerinde var olan kısa ömürlü bir cumhuriyetti. Bu cumhuriyet, bugünkü Macaristan'ın çoğunu ve bugünkü Avusturya, Slovakya ve Slovenya'nın bazı kısımlarını kontrol ediyordu. Devlet, Macaristan-Romanya Savaşı'nın ardından, 31 Ekim 1918'den önce statükoya dönmeye çalışan karşı-devrimci güçler tarafından kuruldu.

Bu dönemin ardından, Birinci Dünya Savaşı'nın muzaffer İtilaf Devletleri, Müttefiklerin eski krallığın olmayan devletler arasında yeni ulus devletler kurma girişimi olan 1919 Paris Barış Konferansı'nın bir hükmü olarak, Macarları savaş sonrası sınır çizgilerinin gerisine çekilmeleri için ciddi şekilde baskı yaptı. Bu, Müttefiklerin, eski krallığın Macar olmayan vatandaşları arasında yeni ulus devletler kurma girişimiydi; bunlardan başlıca yararlananlar Romanya Krallığı, Sloven, Hırvat ve Sırp Devleti, Avusturya Cumhuriyeti ve Birinci Çekoslovak Cumhuriyeti idi.

Geçmiş

6 Ağustos 1919'da Beyaz Saray Yoldaşlar Derneği'nin (sağcı, karşı-devrimci bir grup) lideri István Friedrich, Gyula Peidl hükûmetini devirdi ve Romanya Kraliyet Ordusu'nun desteğiyle kansız bir darbeyle iktidarı ele geçirdi. Darbe, Macaristan'da yaygın bir onayla karşılandı. Ertesi gün, Joseph August kendisini Macaristan'ın naibi ilan etti (istifaya zorlandığı 23 Ağustos'a kadar görevde kaldı) ve Friedrich'i Başbakan olarak atadı. Yerine 24 Kasım'da, birkaç ay sonra monarşinin yeniden kurulmasına kadar başbakan ve geçici cumhurbaşkanı olarak görev yapan Károly Huszár geçti.

Askeri subaylardan oluşan militan bir anti-komünist otoriter hükûmet, Rumenlerin hemen ardından Kasım ayında Budapeşte'ye girdi. Komünistlerin, sosyalistlerin, Yahudilerin, solcu entelektüellerin, Károlyi ve Kun rejimlerine sempatizanların ve subayların kurmaya çalıştığı geleneksel Macar siyasi düzenini tehdit eden diğerlerinin tutuklanmasına, işkence görmesine ve yargılanmadan infaz edilmesine yol açan bir "Beyaz Terör" ortaya çıktı. İnfaz sayısının yaklaşık 5.000 olduğunu belirtilmektedir. Ayrıca yaklaşık 75.000 kişi hapse atıldı. Özellikle, Macar sağcı ve Rumen güçleri intikam için Yahudileri hedef aldı. Nihayetinde Beyaz Terör, çoğu sosyalist, entelektüel ve orta sınıf Yahudilerden oluşan yaklaşık 100.000 kişiyi ülkeyi terk etmeye zorladı.

Amiral Miklós Horthy, 16 Kasım 1919'da Ulusal Ordunun komutanı olarak Budapeşte'ye giriyor. Gellért Oteli önünde şehir yetkilileri tarafından karşılanıyor.

1920 ve 1921'de, iç kaos Macaristan'ı kasıp kavurdu. Beyaz Terör Yahudileri ve solcuları rahatsız etmeye devam etti, işsizlik ve enflasyon yükseldi ve beş parasız Macar mülteciler komşu ülkelerden sınırı geçerek bocalayan ekonomiye yük oldu. Hükûmet halka çok az yardım edebildi. Ocak 1920'de Macar erkek ve kadınları, ülkenin siyasi tarihindeki ilk gizli oyları kullandılar ve büyük bir karşı-devrimci ve tarımcı çoğunluğu tek kamaralı parlamentoya seçtiler. İki ana siyasi parti ortaya çıktı: sosyal açıdan muhafazakar Hristiyan Ulusal Birlik Partisi ve toprak reformunu savunan Ulusal Küçük Çiftlik Sahipleri ve Tarım İşçileri Partisi. 29 Şubat 1920'de parlamento Macar monarşisini yeniden kurarak cumhuriyeti sona erdirdi ve Mart ayında hem 1723 Pragmatik Yaptırımını hem de 1867 Uzlaşmasını iptal etti. Parlamento, bir kralın seçimini iç karışıklık yatışana kadar erteledi. Eski Avusturya-Macaristan amirali Miklós Horthy, 1944'e kadar elinde tutacağı bir pozisyon olan naip oldu.