İçeriğe atla

Limerick (şiir)

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Fabl limerick illüstrasyonu örneği

Limerick (İngilizce telaffuz: ['lɪmərɪk][1]), genellikle komik ve sık sık kaba sözleri olan, beş dizeli, ağırlıklı olarak feilün[2] ölçüye sahip ve birinci, ikinci ve beşinci dizenin kafiyeli olduğu, ancak üçüncü ve dördüncü dizelerin kendi aralarında kafiye gösterdiği (AABBA) ve daha kısa olduğu bir İngilizce şiir türü.[3]

Limerick, 18. yüzyılın ilk yıllarında İngiltere'de ortaya çıktı.[4] Bu formu Edward Lear, 19. yüzyılda yaygınlaştırdı,[5] ancak şiiri betimlemek için limerick terimini kullanmadı. En büyük ve en bilimsel limerick antolojisini derlemiş Gershon Legman, bir halk eseri olan gerçek limerick'in her zaman müstehcen olduğunu savunmuştur. Arnold Bennett ve George Bernard Shaw da aynı fikirleri paylaşmaktadır.[6]

Aşağıdaki örnek, kaynağı bilinmeyen bir limerick'tir:

The limerick packs laughs anatomical
Into space that is quite economical.
But the good ones I've seen
So seldom are clean
And the clean ones so seldom are comical.[7]

Aşağıda Edward Lear'ın limericklerinden birine bir örnek verilmiştir.

There was a Young Person of Smyrna
Whose grandmother threatened to burn her.
But she seized on the cat,
and said 'Granny, burn that!
You incongruous old woman of Smyrna!'

İngiliz kelime oyunu ve eğlence amaçlı matematik uzmanı Leigh Mercer (1893-1977) aşağıdaki matematiksel limerick'i tasarlamıştır: Formül aşağıdaki gibi okunur:

A dozen, a gross, and a score
Plus three times the square root of four
Divided by seven
Plus five times eleven
Is nine squared and not a bit more.[8]

  1. ^ "LIMERICK | meaning in the Cambridge English Dictionary". dictionary.cambridge.org (İngilizce). 15 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2019. 
  2. ^ The Penguin dictionary of literary terms and literary theory. 4. London [u.a.]: Penguin Books. 1999. s. 458. ISBN 978-0140513639. 
  3. ^ Limerick Lyrics. 1904. 31 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2014. 
  4. ^ An interesting and highly esoteric verse in limerick form is found in the diary of the Rev. John Thomlinson (1692–1761): 1717. Sept. 17th. One Dr. Bainbridge went from Cambridge to Oxon [Oxford] to be astronomy professor, and reading a lecture happened to say de Polis et Axis, instead of Axibus. Upon which one said, Dr. Bainbridge was sent from Cambridge,—to read lectures de Polis et Axis; but lett them that brought him hither, return him thither, and teach him his rules of syntaxis. From Six North Country Diaries, Publications of the Surtees Society, Vol. CXVIII for the year MCMX, p. 78. Andrews & Co., Durham, etc. 1910.
  5. ^ Brandreth, page 108
  6. ^ Legman 1988, pp. x-xi.
  7. ^ Feinberg, Leonard. The Secret of Humor. Rodopi, 1978. 9789062033706. p102
  8. ^ "Math Mayhem". lockhaven.edu. 25 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2019.