Leif Ericson

Leif Ericson
Seattle Limanı, Shilshole Bay Marina'daki Leif Erikson anıtı
Doğum	970 İzlanda, Commonwealth
Ölüm	1020 (50 yaşında) Grönland
Milliyet	İzlandalı
Meslek	Kaşif
Tanınma nedeni	Vinland'da İlk Avrupalı olarak bilinir (Kuzey Amerika'nın bir bölümü; muhtemelen Newfoundland)
Partner(ler)	Thorgunna (c. 999)
Çocuk(lar)	Thorgils, Thorkell
Akraba(lar)	Kızıl Erik (baba), Þjóðhildur (anne), Thorvald, Thorstein ve Freydís (kardeşler)

St. Paul, Minnesota'da Leif Ericson onuruna yapılmış olan heykel

Vinland Haritası, İzlanda Sagalarında Leif Ericson'un yerleştiği aktarılan Vinland'ın yer almasından dolayı bu ad verildi. 13. yüzyıla ait orijinalin 15. yüzyılda çizilen kopyası olduğu iddia edildi ve Kolomb Öncesi Okyanus Ötesi Temas'ın delili olarak gösterildi. Ancak 20. yüzyılda hazırlanan sahte bir delil olduğu düşünülmektedir.

Leif Ericson, (Eski İskandinavca: Leif Erícsson) (970 – 1020), İzlandalı kâşif ve Amerika'ya ilk ayak basan Avrupalıdır. Bugün Kanada sınırları içinde kalan Newfoundland'i bulmak için yola çıkmış ve kıtanın farklı bölümlerini keşfetmiştir.

Yaşam

Leif Ericson'ın 970 yılında İzlanda'da Kızıl Erik (Eski İskandinavca: Eiríkr rauði) ve Thorhild'in (Eski İskandinavca:Þjóðhildr) oğlu olarak dünyaya geldiği rivayet edilir. Babası da Norveçli bir denizci olan Ericson'ın iki erkek ve bir de kız kardeşi vardır. Thorgunna adında bir kadın ile evlenmiş ve bir oğlu olmuştur.

Keşifleri

Norveç'te kaldığı süre içerisinde o dönemdeki birçok Norveçli gibi o da dinini değiştirerek Hristiyan oldu. Norveç Kralı'na giderek hizmete hazır olduğunu söyledi. Kraldan aldığı görev doğrultusunda Grönland'ın batı kısımlarını görmek için keşif gezisine çıktı. Aslında Amerika kıtasını ilk kez gören ve rapor eden Bjarni Herjólfsson'dan satın almış olduğu gemi ile bu toprakları kendisi de görmek için yola çıktı. Bu topraklar büyük olasılıkla Kanada'nın Newfoundland bölgesiydi.

Helluland ve Markland

Ericson’ın izlediği rota

Keşfini derinleştirmek için yoluna devam etmekte olan Ericson’ın karşılaştığı yer, düz kayalıklara sahip bir bölgeydi. Muhtemelen bugünkü Baffin Adası’na çıkan Ericson bu bölgeye Helluland adını verdi Hellur Eski İskandinav dilinde düz kayalık anlamına gelir. Kâşif bir sonraki durağında ormanlık ve kumluk topraklar ile karşılaştı. Bugünkü Labrador olduğu düşünülen bu bölgeye de ‘’ormanlık’’ anlamına gelen Markland adını vererek, yeni bir kıta bulduğundan habersiz buradan ayrıldı.

Vinland'a yerleşme

Leif Ericson ve mürettebatı bir süre sonra bu bölgeye tekrar geldiklerinde ırmaklarda yaşayan oldukça iri somon balıklarının fazlalığı, iklimin Norveç’inkine kıyasla çok daha yumuşak olması, kışın çok az miktar buzun olması ve yıl boyunca yeşil otların görülebilmesinden etkilenmişler ve birkaç da ev inşâ etmişlerdir. Ericson’ın Tırkır adındaki adamı – Tırkır o dönemde bir Türk ismidir, fakat Türklerin o dönemde o coğrafyaya olan uzaklıkları nedeni ile bu kişinin o dönemde hâlâ Türk isimleri almakta olan bir kavim olan Macarlar’dan olması kuvvetle muhtemeldir- bölgede yaban üzümleri bulmuş ve Leif bunun ardından bölgenin adını ‘’Vinland’’ olarak değiştirmiştir.

Ölümünden sonra

Leif Ericson'ın hayatının genelinde olduğu gibi nerede, ne zaman, ne şartlarda öldüğü hakkında da yeterli bilgi yoktur. Sadece 1020 yılında öldüğü rivayet edilir. Kâşifin ölümünden sonra, bugün, dünyanın pek çok yerinde onun ya da koyduğu isimler ile anılan birçok yer, kuruluş ve mekân vardır. İzlanda’daki Leifur Eiríksson Havaalanı ve adına dikilmiş heykeller bunlardan sadece birkaçıdır. 1964 yılında Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Lyndon Baines Johnson 9 Ekim gününü Amerika Birleşik Devletleri’nde Leif Ericson Günü olarak ilân etmiştir. Günümüzde kendisi hakkında ortaya atılan iddialardan biri de Ericson’ın Hudson Körfezi ya da Büyük Göller yolu ile Minnesota ‘ya kadar ulaştığıdır.

Popüler Kültür

• SüngerBob KareŞort'un bir bölümünde (Dostum Köpük) Süngerbob, "Leif Erikson" gününü kutlamaktadır.
• 2022 yılında Netflix'te yayınlanan Vikings: Valhalla dizisinde kendisini Sam Corlett canlandırmaktadır.
• Makoto Yukimura'nın yazdığı Vinland Saga mangasında yer almaktadır.

Dış bağlantılar

• (İngilizce) A reconstructed portrait of Leif Ericsson7 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• (İngilizce) Biography at the Dictionary of Canadian Biography Online 30 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
• (İngilizce) Leif Ericson Homepage27 Temmuz 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.