Lavandula angustifolia

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Lavandula angustifolia
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Eksik taksonomi şablonu (düzenle): Lavandula angustifolia
İkili adlandırma
Mill.[1]

Lavandula angustifolia, eski adıyla L. officinalis, Akdeniz'e (İspanya, Fransa, İtalya, Hırvatistan vb.) özgü Lamiaceae familyasındaki çiçekli bitkidir. Yaygın isimleri arasında lavanta, İngiliz lavantası[2] (İngiltere'ye özgü olmasa da); ayrıca bahçe lavantası,[3] ortak lavanta ve dar -yapraklı lavanta' vardır.

Yetişme[değiştir | kaynağı değiştir]

Yapraklar ortaya çıkmadan önce çiçek başağı
Calyx (mor) ve çiçek yaprakları (açık kahverengi)
Calyx ve taç
Taç (yapraklar)
Calyx ve taç

1 ila 2 metre (3 ft 3 in ila 6 ft 7 in) boya kadar büyüyen güçlü aromatik bir çalıdır. Yaprakları herdaim yeşil, 2-6 cm (1-2+1⁄2 in) uzunluğunda ve 4-6 mm (3⁄16-1⁄4 in) enindedir. Çiçekleri pembemsi-mordur (lavanta renkli), ince, 10-30 santimetre (4-12 in)* uzunluğunda yapraksız sapların tepesindeki 2-8 cm (1-3 in) uzunluğunda başaklarda çıkar.

Kültivarlar[değiştir | kaynağı değiştir]

AGM çeşitleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Aşağıdaki L. angustifolia ve melezlerinin çeşitler Kraliyet Bahçe Bitkileri Derneği'nin Bahçe Başarı ödülünü kazandı:-[4]

  • L. × intermedia 'Alba'[5] (büyük beyaz)
  • L. angustifolia 'Kayın Mavisi'[6]
  • L. angustifolia 'Hidcote'[7]
  • L. × intermedia 'Hidcote Devi'[8]
  • L. angustifolia 'İmparatorluk Mücevheri'[9]
  • L. angustifolia 'Küçük Piyango'='Clarmo'[10]
  • L. angustifolia 'Bayan Katherine'[11]
  • L. angustifolia 'Bayan Muffet'='Scholmis'[12]
  • L. angustifolia 'Nana Alba'[13] (dwarf white)
  • L. × intermedia (Olympia='Downoly'[14]
  • L × chaytoriae 'Richard Gray'[15]
  • L. × chaytoriae 'Sawyers'[16]
  • L. × intermedia 'Sussex'[17]

Kullanımlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Bitki çaylarında kullanıldığı şekliyle kurutulmuş Lavandulae flos

Çiçekler ve yapraklar bitkisel ilaç olarak[18] ya lavanta yağı şeklinde ya da bitki çayı olarak endişe[19] ve uykusuzluk gibi rahatsızlıkları hafifletmek için kullanılır.

Çiçekleri aynı zamanda mutfak bitkisi olarak da kullanılır, çoğunlukla Fransız bitki karışımının Kuzey Amerika versiyonunun bir parçası olarak herbes de Provence olarak adlandırılır.

Lavanta esansiyel yağı, bir taşıyıcı yağ ile seyreltildiğinde, yaygın olarak masaj terapisi ile gevşetici olarak kullanılır. Losyonlar, göz yastıkları (lavanta çiçekleri veya uçucu yağın kendisi dahil) ve banyo yağları vb. gibi ev kullanımına yönelik ürünler de kullanılmaktadır. Hem yaprakları hem de yağı, el yapımı sabunun en popüler bileşenleridir.

Kurutulmuş lavanta çiçekleri ve lavanta esansiyel yağı da kokularını sevmeyen giysi güveleri'ne karşı önlem olarak kullanılır.

Lavandula angustifolia, Tasmanya İtfaiye Teşkilatı'nın düşük yanabilirlik bitkiler listesindedir ve bu da bina koruma bölgesi içinde büyümeye uygun olduğunu gösterir.[20]

Alttürler[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Lavandula angustifolia subsp. angustifolia[1]
  • Lavandula angustifolia subsp. pirenaika[1]

Melezler[değiştir | kaynağı değiştir]

Lavanta melezlerine lavandinler denir. L. angustifolia ve 'Lavandula latifolia arasındaki melezler (başaklı lavanta) Lavandula x intermedia olarak adlandırılır. Sıradan İngiliz lavantalarından daha sonra çiçek açarlar.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Taslak madde  Bu madde bir taslaktır. Bu maddeyi geliştirerek veya özelleştirilmiş taslak şablonlarından birini koyarak Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b c "Lavandula angustifolia". Germplazm Kaynakları Bilgi Ağı (GRIN). Tarım Araştırma Merkezi (ARS), Amerika Birleşik Devletleri Tarım Bakanlığı (USDA). 
  2. ^ "Lavandula angustifolia". Natural Resources Conservation Service PLANTS Database. USDA. 
  3. ^ BSBI List 2007 (xls). Botanical Society of Britain and Ireland. 2015-06-26 tarihinde kaynağından (xls) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ekim 2014. 
  4. ^ "AGM Plants - Ornamental" (PDF). Royal Horticultural Society. July 2017. s. 59. 5 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Mart 2018. 
  5. ^ "RHS Plant Selector - Lavandula × intermedia 'Alba'". Royal Horticultural Society. 27 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2020. 
  6. ^ "Lavandula angustifolia 'Beechwood Blue'". RHS. 7 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2020. 
  7. ^ "Lavandula angustifolia 'Hidcote'". RHS. 15 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2020. 
  8. ^ "Lavandula × inermedia 'Hidcote Giant'". RHS. 7 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2020. 
  9. ^ "Lavandula angustifolia 'Imperial Gem'". RHS. Erişim tarihi: 1 Ekim 2020. 
  10. ^ "RHS Plantfinder - Lavandula angustifolia Little Lottie = 'Clarmo'". 21 Mart 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mart 2018. 
  11. ^ "Lavandula angustifolia 'Miss Katherine'". RHS. 7 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2020. 
  12. ^ "RHS Plantfinder - Lavandula angustifolia Miss Muffet='Scholmis'". Erişim tarihi: 19 Mart 2018. 
  13. ^ "RHS Plant Selector - Lavandula angustifolia 'Nana Alba'". Royal Horticultural Society. Erişim tarihi: 1 Ekim 2020. 
  14. ^ "Lavandula × intermedia Olympia='Downoly'". RHS. 7 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2020. 
  15. ^ "RHS Plant Selector - Lavandula × chaytoriae 'Richard Gray'". Royal Horticultural Society. 7 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2020. 
  16. ^ "RHS Plant Selector - Lavandula × chaytoriae 'Sawyers'". Royal Horticultural Society. 7 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2020. 
  17. ^ "RHS Plant Selector - Lavandula × intermedia 'Sussex'". Royal Horticultural Society. 14 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2020. 
  18. ^ "Plants for a Future- Lavandula angustifolia - Mill". www.pfaf.org, Plants for a Future. 25 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Kasım 2020. 
  19. ^ Kasper, Siegfried; Gastpar, Markus; Müller, Walter E.; Volz, Hans-Peter; Möller, Hans-Jürgen; Schläfke, Sandra; Dienel, Angelika (1 Haziran 2014). "Lavender oil preparation Silexan is effective in generalized anxiety disorder – a randomized, double-blind comparison to placebo and paroxetine". International Journal of Neuropsychopharmacology (İngilizce). 17 (6): 859-869. doi:10.1017/S1461145714000017 Özgürce erişilebilir. ISSN 1461-1457. PMID 24456909. 7 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2022. 
  20. ^ Chladil and Sheridan, Mark and Jennifer. "Fire retardant garden plants for the urban fringe and rural areas" (PDF). www.fire.tas.gov.au. Tasmanian Fire Research Fund. 16 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 7 Temmuz 2022. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Lavandula_angustifolia&oldid=30994539" sayfasından alınmıştır