Laach Gölü
| Laach Gölü Laacher See | |
|---|---|
 Laach Gölü'nün havadan çekilmiş bir fotoğrafı. | |
 | |
| Havza | |
| Konum | Ahrweiler, Rheinland-Pfalz, Almanya |
| Koordinatlar | 50°24′45″K 7°16′12″D / 50.41250°K 7.27000°D |
| Ada(lar) | Yok |
| Genel bilgiler | |
| Akarsu (gelen) | Yok |
| Akarsu (giden) | Fulbert-Stollen kanalı |
| Göl türü | Krater gölü |
| Etki alanı | 12,2 km2 |
| Uzunluk | 1,964 km |
| Genişlik | 1,186 km |
| Yüzölçümü | 3,31 km2 |
| Ortalama derinlik | 31 m |
| En derin noktası | 51 m |
| Su hacmi | 103.000.000 m3 = 0,103 km3 |
| Kıyı uzunluğu | 7,3 km |
| Yüzey rakımı | 275 m |
| Wikimedia Commons | |
  Laach Gölü (Almanya) | |
Laach Gölü (Almanca: Laacher See) ortabatı Almanya'da, Rheinland-Pfalz eyaletinde bulunan bir kaldera gölüdür. Neredeyse 2 kilometre çapındaki göl, Rheinland-Pfalz'ın en büyük gölüdür ve ayrıca Orta Avrupa'daki en büyük kalderadır ve suyla dolu tek kalderadır.[1] Kaldera, yaklaşık MÖ 11.000'de çok şiddetli bir volkanik patlamayla oluştu.[2]
Laach Gölü, volkanik Eifel sıradağlarının kuzeydoğusunda bulunmaktadır ve Koblenz'in 24 kilometre kuzeybatısında, Bonn'un 37 kilometre güneyinde ve Ren Nehri üzerindeki Andernach kasabasının 8 kilometre batısında yer almaktadır.
Laach Gölü, deniz seviyesinden 275 metre yükseklikte bulunur ve yüzölçümü 3.31 km²'dir. Gölün uzunluğu 1.964 metre ve genişliği 1.186 metre olup, toplam kıyı uzunluğu 7,3 kilometredir.[3] Gölün ortalama derinliği 31 metredir ve en derin yeri ise 51 metredir. Laach Gölü'nün yüzeysel drenaj alanı 12,2 km²'dir.[4] Laach Gölü, kapalı havza olduğundan, gölden sızan akarsu ya da göle su taşıyan herhangi bir su kaynağı bulunmamaktadır, ancak gölün suyu, Orta Çağ'da inşa edilen Fulbert-Stollen drenaj tünelinden boşaltılmaktadır.[5]
Laach Gölü, MÖ 11.000 civarında, ilkbaharın sonlarında veya yazın başlarında patladı. Faaliyet tahminen birkaç gün sürdü ve freatomagmatik patlamalarla başlayan ve sona eren bir ana plinian patlamasından oluşuyordu. Ana patlamanın oluşturduğu şok dalgası, ağaçları 4 kilometre uzağa kadar düzleştirdi.[6]
Kül sütunu, troposferi geçip ve stratosfere ulaşıp, 35 kilometre yüksekliğe ulaştı. Yanardağın püskürttüğü tefra (piroklast), 10 kilometreye kadar vadileri kaplayan piroklastik akıntılar üretti. Kraterin yakınında tefra birikintilerin kalınlığı 50 metreyi aşıyor ve 5 kilometre ötede bile 10 metre kalınlıkta. Yaklaşık 60 kilometre kuzeydoğuya ve 40 kilometre güneydoğuya kadar piroklastik akıntılar tüm bitki ve hayvanları öldürmüş olmalıdır.[6]
Patlamada 6 km3 magma ve 16 km3 tefra püskürtüldü ve Volkanik Patlama İndeksi (VEI) 6 büyüklükteydi. Bu Pinatubo Yanardağı'nın 1991'deki patlamasının bir buçuk katıydı ve St. Helens Yanardağı'nın 1980'deki patlamasının altı katıydı.[7]
Patlamadan kaynaklanan tefra birikintileri, Ren Nehri'ni kapatarak 140 km2'lik bir baraj gölü oluşturdu. Baraj çöktüğünde, Aşağı Ren Nehri boyunca, nehir ağzına kadar büyük ve yıkıcı bir sele neden oldu ve birçok yer sular altında kaldı. Bu sel, Bonn'a kadar uzakta birikintiler bıraktı.[8]
Kül örtüsü, orta Fransa'dan Polonya'ya ve kuzey İtalya'dan güney İsveç'e uzanan 300.000 kilometrekarelik bir alanı kapladı. Laach Gölü patlaması, Erken Dryas Devri buzullaşmanın geri dönmesine neden olan kısa süreli iklim soğumasının tetikleyicisi olarak da görülüyor.[9]
Laach Gölü'nün birkaç kilometre altındaki yüksek sıcaklıklar ve tahmin edilen magma odası, göl yüzeyine yükselen karbondioksit kabarcıkları ve bazen küçük çaptaki volkanik depremler, Laach Gölü yanardağın sönmemiş olduğunun işaretleridir ve gelecekte tekrar patlamayacağı anlamına gelmeyebilir.[10][11] Ne zaman patlayacağını ve bölgeye ne kadar büyük risk oluşturacağını hesap etmek mümkün değil, ancak jeolojik kayıtlara göre, Eifel bölgesinde son 450.000 yılda, ortalama olarak her beş ila on bin yılda bir yanardağlar faaliyete geçmiştir ve bu Laach Gölü'nün son patlamasından bu yana açıkça geçen bir süredir.[12]
.jpg)
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Sagenhafte Vulkanregion Laacher See". General-Anzeiger Bonn (Almanca). 2022. Erişim tarihi: 2023-07-17. 17 Temmuz 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ "Ausbruch des Laacher-See-Vulkans neu datiert". Archaeologie-online.de (Almanca). 2021-07-03. Erişim tarihi: 2023-07-17. 13 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ "Laacher See". Rhetos.de (Almanca). 2023. Erişim tarihi: 2023-07-17. 17 Temmuz 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Marc Szeglat (2019). "Laacher See Vulkan". Vulkane.net (Almanca). Erişim tarihi: 2023-07-17. 17 Temmuz 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Gerd Otto (2006). "Der Fulbert-Stollen, eine Ingenieurleistung des hohen Mittelalters?". Heimatforschung in der Eifel (Almanca). 2012-08-01 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2023-07-17. 1 Ağustos 2012 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi
- ^ a b Oppenheimer, Clive (2011). Eruptions that Shook the World (İngilizce). Cambridge University Press. ss. 216-217. ISBN 978-0-521-64112-8. Erişim tarihi: 17 Temmuz 2023.
- ^ Claudia Köhler (2005). "Gravimetrische Untersuchungen am Südrand des Laacher Sees zur Auflösung der Untergrundstruktur im Randbereich des Vulkans". Technische Universität Bergakademie Freiberg - Institut für Geologie (Almanca). 2012-08-01 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2023-07-17. 16 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Schmincke, Hans-Ulrich; Park, Cornelia; Harms, Eduard (1999). "Evolution and environmental impacts of the eruption of Laacher See Volcano (Germany) 12,900 a BP". Quaternary International (İngilizce). 61 (1): 61-72. Bibcode:1999QuInt..61...61S. doi:10.1016/S1040-6182(99)00017-8.
- ^ James U. L. Baldini, Richard J. Brown, and Natasha Mawdsley (2018-07-04). "Evaluating the link between the sulfur-rich Laacher See volcanic eruption and the Younger Dryas climate anomaly" (PDF; 3,7 MB). Climate of the Past (İngilizce). 28 Nisan 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Jens Skapski (2019-10-29). "Kleiner Erdbebenschwarm in Andernach". Juskis Erdbebennews (Almanca). 17 Temmuz 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ "Erdbeben im Mittelrheintal/In Andernach wackelte in der Nacht die Erde". General-Anzeiger Bonn (Almanca). 2019-10-29. 30 Ekim 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Christoph von Eichhorn (2019-01-09). "Magmakammer unter Vulkansee füllt sich". Süddeutsche Zeitung (Almanca). 17 Temmuz 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
 |
Wikimedia Commons'ta Laach Gölü ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
