Kızılgerdan

Kızılgerdan
Korunma durumu
	; Asgari endişe altında (IUCN 2.3)
Biyolojik sınıflandırma
Âlem:	Animalia;
Şube:	Chordata;
Sınıf:	Aves;
Takım:	Passeriformes ; (Ötücü kuşlar);
Familya:	Muscicapidae ; (Sinekkapangiller);
Cins:	Erithacus;
Tür:	E. rubecula;
İkili adlandırma
	Erithacus rubecula; Linnaeus, 1758

Kızılgerdan ya da Nar bülbülü (Erithacus rubecula), eskiden karatavukgiller (Turdidae) familyasında, şimdi ise sinekkapangiller familyasında sınıflandırılan bir kuş türüdür.

Özellikleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Uzunluğu 14 cm, sırtı sütlü kahverengi, yüzünün alt bölümü ve göğsü turuncuya çalan parlak kızıl, karnı beyaz olan bu tür ormanlarda, ağaçlıklarda ve bahçelerde yaşar.

Ekolojik Dağılımı Ve Habitatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Kuzey Avrupa'da ve Orta Doğu'nun bazı kesimlerinde gözlemlenir. Genelde göç mevsimi Kuzey Avrupa'dan Afrika ve Orta Doğu'ya göç ederler. Sık ormanlık alanları ve ağaçlık bahçeleri tercih ederler.^[1]

Yaşam şekli[değiştir | kaynağı değiştir]

Böcekler, kurtlar ve diğer omurgasızlarla beslenir. Kuru yaprak ve otlardan bir ağaç kovuğuna ya da çalıların arasına yapılan yuvaya dişi beş-altı yumurta bırakır.

Dağılımı[değiştir | kaynağı değiştir]

Avrupa'nın kuzeyinde üreyen kızılgerdan kışı Kuzey Afrika ve Orta Doğu'da geçirir. Kızılgerdan başta Karadeniz, Marmara ve Ege bölgeleri olmak üzere Türkiye'nin orta ve kuzey kesimlerinde uygun yaşama ortamı olan yerlerde ürer. Kışın Türkiye'nin güneyinde de görülür. Ilık ya da serin iklimlerde yaşarlar.

Davranışları[değiştir | kaynağı değiştir]

Genç bir Avrupalı Robin. Bu görüntü Lake District'te, Ullswater yakınlarındaki Aria Force'taki kafenin bahçesinde çekildi. Kırmızı tüylerin içinden geçtiği açıkça görülüyor.

Hareketli bir kuş türüdür, sürekli dik duran kuyruğu ile daha hareketli ve aktif bir kuş görünümündedir. Erkek kızılgerdanlar bölgelerine giren diğer kızılgerdanlara karşı sert bir tavır gösterir. Kızılgerdanlar için iyi bir bölgeye hakim olmak hayatta kalmak için en büyük avantajdır, bölgesini savunamayan kızılgerdan ise açlıktan ölmeye mahkûmdur. Fakat bazen bir kızılgerdanın bölgesini savunması hırslı bir kavgaya dönüşüp ölümle sonuçlanabilir. Ölümlerin %10'u bu sebeptendir. Kızılgerdanların göğüslerindeki kızıllığın yegane amacı bölge savunmasıdır ve kur yaparken kullanılmaz. Kızılgerdanların ebeveynlik duyguları güçlüdür, hatta bir diğer kuşun yavrularını besledikleri bile görülmüştür.
Rakiplerine karşı agresifliklerini ötüşleri ile belli ederler. Rakipleri buna karşılık vermez ve bölgeyi terketmezlerse kuyruklarını kaldırıp, kanatlarını açıp tüylerini kabartarak alın ve göğüs arasında kalan bölgedeki kızıl tüylerini göstererek rakiplerini tahrik ederler. Rakibi yine vazgeçmez ve alanı terketmez ise, rakibine kenetlenip, onu yere bastırmaya ve gözünü çıkarmaya çalışır. Böyle dövüşler genellikle 30 dakika ve hatta daha uzun sürebilir ve hatta ölümle bile sonuçlanabilir. Kızılgerdanlar, yırtıcı kuşların yediği serçe ve sığırcık gibi kuşlardan biridir. Özellikle kıtlığın başgösterdiği zamanlarda kartal, karga, baykuş ve martı gibi kuşlara bazen yem olurlar.