Kvartshana Kalesi
 | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Tür | Kale |
| Konum | Bakırköy, Artvin |
| Koordinatlar | 41°14′07″K 41°48′22″D / 41.23528°K 41.80611°D |
| Tamamlanma | Orta Çağ |
| Yükseklik | |
| Mimari | Gürcü mimarisi |
Kvartshana Kalesi (Gürcüce: ქვარცხანას ციხე), tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin merkez ilçesine bağlı ve eski adı Kvartshana olan Bakırköy'de Orta Çağ'da Gürcülerden kalma kaledir.[1]
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Gürcüce Kvartshana (ქვარცხანა) adı, köydeki maden yatağına bağlı olarak çıkmış olup "Kuvars hane" veya "Kuvars kapısı" anlamına gelir.[2] Kvartshana köyü Kvartshana Kalesi'nin bulunduğu Klarceti bölgesi, tarihsel Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biridir. Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi 16. yüzyılın ortalarına doğru Gürcülerden ele geçirmiştir. Köydeki Gürcüce yer adları ve 1886 Rus nüfus tespitinde köyün nüfusunun Gürcülerden oluşması da buranın eski bir Gürcü yerleşimi olduğunu göstermektedir.[3][4] Kale ve kale içindeki kilise de Gürcülerden kalmış, Osmanlı döneminde harap hale gelmiştir.
Mimari[değiştir | kaynağı değiştir]
Kvartshana Kalesi, köyün 600 metre güneydoğusunda, Sinkoti köyü sınırı yakınında, bir kayanın üzerinde inşa edilmiştir. Kalenin surları, surların arasına inşa edilmiş kule, kale içindeki kilise ve sarnıç günümüze ulaşmıştır. Günümüze kalan surların yüksekliği bazı kısımlarda 10 metreyi bulur. Kireç harcı kullanılarak inşa edilmiş olan duvarların bazı kısımları yıkılmıştır. Kalenin daha sonra onarıldığı yapı malzemesinin farklılığından anlaşılmaktadır. Kalenin doğu kısmında yer alan tek nefli Kvartshana Kale Kilisesi, büyük ölçüde zarar görmüştür. Kiliseden geriye güney duvarı ve tonoz örtüsünün bir parçası kalmıştır. Kilisenin batı duvarını, yapının yaslanmış olduğu kaya oluşturmaktadır. Sıvanmış olan bu kayadan duvarın üst kısmında, duvar resimleri izleri, kırmızı ve mavi boyalar tespit edilmiştir.[1]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2015 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2016, s. 114-115. 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9123-9-9
- ^ Klarceti (კლარჯეთი), Mamia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Şota Mamuladze, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Cemal Karalidze, Batum, 2016, s. 639. 9 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-0-8969-5
- ^ 2015 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2015 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2016, s. 191. 6 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9123-9-9
- ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, "Batum oblastı" - Sıra no: 1320". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2024.