Kurlandiya'nin kolonileri
Kurlandiya'nin kolonileri, Polonya-Litvanya Birliği’ne bağlı bir vasal dükalık olan Kurlandiya ve Semigalya Dükalığı’nın (bugünkü Letonya sınırlarında yer alan) sömürgeleştirme girişimleridir. Bu Dükalık, Batı Afrika ve Karayipler'deki Avrupalı sömürgeleştirme teşebbüslerine mütevazı bir katılım sağlamıştır.
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Alman İmparatorluğu kurulmadan önce daha büyük bir Alman sömürgeci güç olan Brandenburg Margravlığı gibi, Kurlandiya Dükalığı da Avrupa'da haçlı geçmişine sahipti. Sömürgeler, Kurlandiya ve Semigalya Dükü II. Jakob döneminde kurulmuştur ve iki Kurland kolonisinden birini teşkil eder. İkinci koloni, Afrika’daki Gambiya Nehri üzerindedir. Jakob’un hükümdarlığı sırasında (1642–1682), Dükalık tüm Avrupalı güçlerle ticari ilişkiler kurmuştur.
Jakob, Avrupa'nın en büyük ticaret filolarından birini kurmuştur; bu filonun ana limanları Windau (günümüzde Ventspils) ve Libau (günümüzde Liepāja) şehirlerinde yer almaktaydı. Filosuna ait gemiler, Tobago adasında ilk koloniyi kurdukları 1637 yılı gibi erken bir tarihte Batı Hint Adaları’na seferler düzenlemiştir. İlk koloni kurma girişimleri başarısız olmuş, ancak 1639 yılında tekrar bir girişimle kurulmuştur.
1651 yılında Kurlandiya ve Semigalya, Niumi Krallığı'ndan Gambiya Nehri üzerindeki St. Andrew's Adası’nı kiralamış[1] ve adada Jakob Kalesi’ni inşa etmiştir.[2] Dükalık ayrıca Kombo’dan St. Mary Adası’nı (günümüzde Banjul) ve Niumi’den Fort Jillifree’yi kiralamıştır.[1] Kurlandiya ve Semigalya Dükalığı’na bağlı koloniler, şeker, tütün, kahve, pamuk, zencefil, çivit otu, rom, kakao çekirdeği, kaplumbağa kabuğu gibi ürünlerin yanı sıra tropikal kuşlar ve bu kuşların rağbet gören tüylerini ihraç etmekteydi. Nihayetinde, Dükalık bu topraklar üzerinde on yıldan az süreyle egemenlik kurabilmiş ve koloniler 1664 yılında resmen İngiltere Krallığı'na devredilmiştir.
II. Kuzey Savaşı sırasında Dük II. Jakob’un İsveç Ordusu tarafından 1658’den 1660’a kadar esir tutulduğu dönemde, Kurlandiya ve Semigalya'nın komşuları savunma zaafından yararlanarak kolonilere el koymuştur. Savaşın ardından Tobago Adası Kurlandiya’ya iade edilmiştir. Ancak Dükalık 1666 yılında adayı tamamen terk etmiştir. 1668 yılında, bir Kurland gemisi Jakob Kalesi’ni tekrar işgal etmeye çalışmış fakat adada konuşlanmış olan Hollanda garnizonu tarafından püskürtülmüştür. Büyük Kurlandiya Körfezi yakınlarındaki Kurlandiya Anıtı, Dükalığın bu yerleşimlerini anmak üzere inşa edilmiştir.
Eski koloniler
[değiştir | kaynağı değiştir]- St. Andrews Adası veya Kurland Gambiyası, sonrasında İngilizler tarafından Fort James adı verilmiştir. (1651–1660, 1660–1661)
- Yeni Kurlandiya, Tobago adasında (1637, 1642, 1654–1659, 1680–1690)
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]Dipnot
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b Hughes & Perfect 2008, s. 44-45.
- ^ Sooman et al. 2013, s. 504.
Alıntı
[değiştir | kaynağı değiştir]- Hughes, A.; Perfect, D. (2008). Historical Dictionary of The Gambia. Scarecrow Press.
- Sooman, Imbi; McFarlane, Jesma; Tēraudkalns, Valdis; Donecker, Stefan (2013). From the Port of Ventspils to Great Courland Bay: The Couronian Colony on Tobago in Past and Present. Journal of Baltic Studies. 44. ss. 503-526. doi:10.1080/01629778.2013.835464.
