Kullanıcı:Saracoglu.hilal/deneme tahtası

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Günümüzde kullanmış olduğumuz kara araçlarının tarihi 1760’lı yıllara dayanmaktadır. O zamanlar buharlı motorlar vasıtasıyla çalışan kara araçları yerini 1800’lü yıllarda içten yanmalı motorlarla çalışan kara araçlarına devretmektedir. Bugüne bakıldığında ise kara araçlarında gelişimin motor kısımlarından ziyade yazılım ve elektronik alanlarındaki teknolojik ilerlemeler vasıtasıyla araçlara güvenlik arttırıcı sistemlerin entegre edildiği açıkça görülmektedir. İnsansız Kara Aracı (İKA) fikri ise ilk olarak 1900’lü yıllarda atılmıştır.

İnsansız Kara Aracı üretmeye yönelik bilinen ilk girişimlerden biri 1915 yılında Fransız mühendisler tarafından “Torpille Terrestre” (Kara Torpido) adında uzaktan kumandalı bir askerî araç olmuştur.
1920’li yıllarda ise Houdino Radio Control firması tarafından, radyo aracılığıyla kablosuz olarak kontrol edilebilen Chandler marka insansız kara aracı üretilmiştir.[1]

Radio Controlled Car 1921

1930’larda Sovyet Sosyalist Cumhuriyet Birliği (SSCB) tarafından başka bir tanktan radyo ile uzaktan kumanda edilen ve 60 veya 100 kilogram (130 veya 220 lb) yüksek patlayıcı içeren makineli tüfekle silahlanmış bir tank olan Teletanks’ı geliştirdi. Almanya’nın 1941’de SSCB’yi işgal etmesinden sonra Kış Savaşı’nda Kızıl Ordu tarafından Finlandiya’ya karşı kullanıldı.

2. Dünya savaşı sırasında İngilizler, Matilda II (tank) piyade tankının “Kara Prens” adlı radyo kontrollü bir türevini 1941’de geliştirdi. Kara Prens’in asıl amacı yıkım görevleri için ve gizli tank karşıtı silahların ateşini çekmek için olacaktı. Fakat iletim sistemini Wilson tipli diş kutularına dönüştürmek aşırı maliyetli olduğu için 60 tank siparişi iptal edildi [2]

1960’lı yıllarda Stanford Araştırma Enstitüsü tarafından (Defense Advanced Research Projects Agency) DARPA’ya finanse edilen yapay zekâ programı için “Shakey” adlı ilk büyük mobil robot geliştirme çabasına girişildi. Shakey, operasyonel arazilerde tamamen otonom olarak çalışan ilk İnsansız Kara Aracıydı.[3][4]
1977’de Japonya’da 1987 yılında başlatılan EUREKA PROMETHEUS (PROgraMme for a European Traffic of Highest Efficiency and Unprecedented Safety) projesi ve İtalya’da 1998 yılında başlatılan ARGO projeleri de otonom kara araçları ile ilgili olarak geliştirilen projelerdendir.[5]
İlerleyen yıllarda ise otonom kara araçları üzerine birçok çalışmalar yapılmış olup günümüze kadar gelmeye devam etmiştir.

Kullanım alanları[değiştir | kaynağı değiştir]

Uzay uygulamaları[değiştir | kaynağı değiştir]

Üç farklı Mars keşif aracı tasarımı; Sojourner, MER ve Curiosity

Uzay uygulamalarına örnek olarak Rover'lar verilebilir. Rover, gezegenlerin veya gök cisimlerinin yüzeyinde gerekli görevleri yerine getirebilmesi için tasarlanmış uzay keşif araçların genel adıdır. NASA’nın 2011 yılında Mars keşif aracı projesi için göndermiş olduğu insansız uzay aracı olan Curiosty[6], Mars’ta yaşam olup olmadığını ayrıca su barınabilirliği gibi insansı keşiflerin mümkün olup olmadığını araştırmak için gönderilmiştir. 2020 yılında ise yine benzer amaçlar doğrultusunda Perseverance uzay aracı gönderilmiştir.

Askeri uygulamalar[değiştir | kaynağı değiştir]

Dört ayaklı bir robot olan BigDog

İnsansız kara araçları askerî alanda, ordu tarafından askerî üslerde, terörle mücadelede, tehlikeli ortamlarda insanların yapması gereken işleri yapmada örneğin; patlayıcıları, bombaları, mayınları etkisiz hale getirmek, zor koşullarda ağır eşyaları yüklemek ve düşman ateşi altında ortam koşullarının onarımını ya da güvenliğin sağlanması için devriye gezerek bilgi toplamak, saldırganlar için caydırıcı bir unsur olarak var olmak gibi kullanımları içerir.[7]

Sivil ve Ticari uygulamalar[değiştir | kaynağı değiştir]

İnsansız kara araçları birden çok sivil ve ticari ortamlardaki süreçlerde uygulanmaktadır.

Tarım[değiştir | kaynağı değiştir]

İnsansız kara araçlarının tarım alanında kullanımı günün her saati çalıştırılabilir olmasını, mahsullerin ve çiftlik hayvanlarının sağlığının izlenmesini, yabani otlarla mücadele edebilmeyi gibi tarımda verimliliği artırma yönünde kullanılmaktadır. Tarım robotu bu uygulama alanında örnek verilebilir.

Madencilik[değiştir | kaynağı değiştir]

Maden işletmelerinde maden tünellerini geçmek, hacim, kübaj hesaplamalarını yapmak ve açık maden ocaklarında 3 boyutlu kaya yüzeylerini haritalamak gibi görevler için kullanılmaktadır.[8]

Üretim[değiştir | kaynağı değiştir]

Üretim ortamında malzeme taşımak için kullanılır. Havacılık şirketleri gibi şirketler bu araçları, insanların tehlikeli alanlarla etkileşime girmesini engelleyebilmeleri ve büyük vinçleri kullandığımız zamandan daha az zaman alarak ağır, hacimli parçaları taşıdığı için tercih edilir.

Acil durum uygulamaları[değiştir | kaynağı değiştir]

İnsansız kara araçları, yangınla mücadele, nükleer müdahale, arama ve kurtarma operasyonları gibi birçok acil durumlarda kullanılır. 2011 yılında “Fukushima Daiichi Nuclear Power Plant” kazasında insan varlığının araştırılması için çok fazla radyasyon bulunan alanlarda insansız kara araçları kullanıldı. Kızılötesi kamerası ile uzaktan rahatlıkla haberleşilebiliyordu. İç algılayıcılarıyla kişinin tansiyonunu ya da hayati fonksiyonlarını algılayıp iletişim kurulmuştur.[9]

Türkiye'deki İnsansız Kara Araçları örnekleri[değiştir | kaynağı değiştir]

KAPLAN[değiştir | kaynağı değiştir]

Aselsan tarafından üretilen KAPLAN İnsansız Kara Aracı (İKA) ailesi, yüksek hareket kabiliyetine sahip dayanıklı bir araç platformu üzerine göreve özel değişik faydalı yüklerin kolaylıkla entegre edilebildiği, ayarlanabilir otonomi seviyelerine sahip, modüler kontrol konsolu ile uzaktan komuta edilebilen son teknoloji ile donatılmış yeni nesil bir İnsansız Kara Aracı (İKA) ailesidir.[10]

BOĞAÇ[değiştir | kaynağı değiştir]

Elekroland Savunma tarafından geliştirilen yerli ve millî insansız kara aracımız olan BOĞAÇ, 6x6 zorlu arazi koşullarıyla başa çıkabilip, üzerine entegre uzaktan komutalı silah kulesiyle ön plana çıkıyor. BOĞAÇ’ın kabiliyetlerine örnek olarak; 180 derece Teker kolu hareketi edebilmek (Ters-Düz Gidebilme), Kendi etrafında merkezi dönüş, Keskin nişancı tespiti, 3D çevre haritası yapabilme, Gece Sürüşü ve Keşif ve Gözetlemeye yardımcı olmak için belirli İHA’larla ortak çalışabilme gibi özellikler sayılabilmektedir.[11]

DEMİRHAN[değiştir | kaynağı değiştir]

[12]OğuzKağan Savunma tarafında üretilen DEMİRHAN, 2363 mm uzunluğunda olup 1162mm yüksekliğe ve 1961 mm genişliğine sahiptir. Bu özellikler onu kendi segmentine göre dünyanın en güçlü ve ölümcül silahlı insansız kara araçlarından biri yapmaktadır. Demirhan karakol ve üs koruması, sınır devriyesi, meskûn mahal çatışmaları, değişik hava ve coğrafi şartlarda kullanılmak üzere tasarlanmıştır.
Teknik özellikleri:

  • Maximum Hız : 15km/saat
  • Tırmanma : 45 derece
  • Yürüyüş Didtrimi :Palet
  • Motor Tipi : Dizel
  • Ağırlık :2000 kg
İnsansız Kara Aracı UKAP

UKAP[değiştir | kaynağı değiştir]

Aselsan ve Katmerciler tarafından geliştirilen Türkiye’nin insansız mini tankı olarak adlandırılan UKAP, yüksek yük taşıma kapasitesi sayesinde, farklı silah ve keşif/ gözetleme ekipmanlarının entegrasyonunun yanı sıra, yaralı askerlerin savaş alanından tahliyesinde de kullanılabilmektedir. Araç 1.100 kg ağırlığa sahip olup 2000 kg’lık faydalı yük taşıma kapasitesine sahiptir. Aracın azami hızı ise saatte 25 kilometredir.[13]

ALPAN[değiştir | kaynağı değiştir]

Havelsan ve TÜBİTAK-SAGE tarafında ortak geliştirilen KBRN çözümlü insansız kara aracı olan ALPAN, Türkiye’nin ilk ve tek KBRN operasyonları için tasarlanmış insansız kara aracıdır. KBRN sensörüyle bölgedeki Kimyasal, Biyolojik, Radyolojik, Nükleer sızıntıları tespit edebilmektedir.[14]

Teknik özellikleri:

  • Ağırlık :500 kg
  • Maximun Hız : 10km/saat
  • Tırmanma : 45 derece
  • Yürüyüş Didtrimi :Palet
  • Motor Tipi :Dc Elektrik

ALKAR[değiştir | kaynağı değiştir]

İnsansız kara araçları ailesinin ilk üyesi olan R4, silahlı kuvvetler için yerleşim alanlarında gerçekleştirilecek operasyonlarda kullanılmak üzere geliştirilmiştir. Terörle mücadelede önemli katkı verecek olan Alkar, her türlü arazi koşulunda sürücüsüz olarak yol alabiliyor. Birbirinden bağımsız dört elektrik motoru ile itki sağlanan R4, v-monokok tipi gövdesi, ölçeklenebilir koruma seçenekleri, 200kg+ faydalı yük taşıyabilme özelliği ve nLOS iletişim kapasitesine sahiptir. Tüm ALKAR R-Serisi araçlar, asgari ticari pikap serisi araçlara takılabilecek çekicilerle ve diğer tüm askerî hava, kara ve deniz nakliye araçları ile nakledilebilecek boyutlardadır.[15]

Uzaktan Kontrollü Maden Robotu[değiştir | kaynağı değiştir]

Maden kazalarında ortaya çıkan göçük, yangın tehlikesi ve gaz sızıntısı riskleri altında arama çalışmalarını hızlandıracak ve can güvenliğini arttıracak uzaktan kontrollü mobil arama kurtarma robotudur. Uzaktan kontrollü maden robotu, Yeraltı kömür madenleri ATEX Grup1-M1 standartlarında, 5 farklı gaz (metan, oksijen, karbondioksit, karbonmonoksit, hidrojensülfür) için ATEX M1 koruma sınıfında ölçüm sistemine sahip, Fiberoptik kablo veya kablosuz modem ile haberleşme imkânına ve kendi batarya sistemine sahiptir.[16]

ERTUĞRUL[değiştir | kaynağı değiştir]

Aselsan tarafından geliştirilmiş olan ERTUĞRUL Bomba İmha Robotu, el yapımı patlayıcıların zorlu koşullar altında, güvenli bir mesafeden etkisiz hâle getirilmesi amacıyla üretilmiştir. Araç, kablosuz veya kablolu kullanılabilen iletişim ve video aktarım sistemi ile şüpheli nesneleri güvenli bir mesafeden incelemeye ve tehditlere müdahale etmeye imkân vermektedir. Su sızdırmaz araç platformu ve flipper sistemi ile karlı çamurlu yollarda, merdivenlerde ve zorlu çevre koşullarında rahatlıkla görev icra edebilmekte, rahat bir kullanım sağlamaktadır.

El Yapımı Patlayıcı (EYP) Tespit Robotu[değiştir | kaynağı değiştir]

El yapımı patlayıcıların zorlu koşullar altında, güvenli bir mesafeden tespiti için geliştirilmiştir. EYT üzerinde manyetik radar ve manyetik detektör içeren EYP tespit kiti bulundurmaktadır. Yüksek hareket kabiliyetine sahip dayanıklı bir araç platformu üzerine göreve özel değişik Faydalı Yüklerin kolaylıkla entegre edilebildiği, ayarlanabilir otonomi seviyelerine sahiptir.[17]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ https://www.globalsavunma.com.tr/insansiz-kara-araclari.html#:~:text=%C4%B0lk%20insans%C4%B1z%20kara%20arac%C4%B1%20fikri,verici%20mod%C3%BCllerinin%20yerle%C5%9Ftirilmesi%20ile%20geli%C5%9Ftirilmi%C5%9Ftir
  2. ^ https://en.wikipedia.org/wiki/Unmanned_ground_vehicle#References
  3. ^ https://www.army-technology.com/comment/unmanned-ground-vehicles-ugvs-2/
  4. ^ https://blog.prv-engineering.co.uk/military-vehicles-robotics/
  5. ^ https://researchportal.port.ac.uk/portal/en/projects/european-eureka-project--programme-for-a-european-traffic-of-highest-efficiency-and-unprecedented-safety-prometheus(7258e5d4-51ec-4114-84b1-f107e2dd9cb5).html
  6. ^ https://tr.wikipedia.org/wiki/Curiosity_(ke%C5%9Fif_arac%C4%B1)
  7. ^ https://www.defenceturk.net/insansiz-kara-araclariikanin-siniflandirmasi-ve-muharebe-sahasinda-kullanimi-tavsiyeler-ve-cozumler
  8. ^ https://en.wikipedia.org/wiki/Unmanned_ground_vehicle#Mining
  9. ^ http://auzefkitap.istanbul.edu.tr/kitap/acildurumveafetyonetimi_ue/acildurumteknolojilerivehaberlesme.pdf
  10. ^ https://www.defenceturk.net/kaplan-ika
  11. ^ https://www.savunmasanayist.com/bogac-cok-amacli-hibrit-otonom-insansiz-kara-araci-ika/
  12. ^ https://www.aa.com.tr/tr/turkiye/demirhan-tatbikatta-gucunu-gosterecek/1558914
  13. ^ https://www.savunmasanayi.org/katmercilerden-turk-silahli-kuvvetlerine-insansiz-kara-araci-ukap/
  14. ^ https://vizyonergenc.com/icerik/i-nsansiz-kara-araci-i-ka-siniflandirmasi-ve-muharebe-sahasinda-kullanimi-tavsiyeler-ve-cozumler
  15. ^ Türkiye Savunma Sanayii Kataloğu / syf 44 https://www.ssb.gov.tr/urunkatalog/tr/44/#zoom=z
  16. ^ https://mam.tubitak.gov.tr/tr/teknoloji-transfer-ofisi/uzaktan-kontrollu-maden-robotu
  17. ^ Türk Savunma Sanayii Ürün Kataloğu /syf 45 https://www.ssb.gov.tr/urunkatalog/tr/45/#zoom=z