Kullanıcı:OrangeVirgo/deneme tahtası
| CARL ROGERS( 1902-1987 ) | |
|---|---|
| Doğum | 8 Ocak 1902 |
| Ölüm | 4 Şubat 1987 (85 yaşında) |
| Evlilik | Helen Elliott (1924) |
| Çocukları | David Elliott Rogers (17 mart 1927)Natalie Rogers ( 9 Ekim 1928) |
| Lisans Eğitimi | Wisconsin Üniversitesi (1920-1926) |
| Yüksek Lisans Eğitimi | The Union Thelogical Seminary (1924-1926) |
| Doktora Eğitimi | Colombia Üniversitesi (1928-1931) |
| Etkilendikleri | Karen Horney, Otto Rank, Martin Buber, Frederik Allen, Soren Kierkegaard |
| Milliyet | ABD |
Carl Rogers (1902-1987)[değiştir | kaynağı değiştir]
Carl Rogers, 1902 yılında Chicago’da doğdu. Baptist inancını savunan Walter Rogers’ın oğluydu. Altı kardeşlerdi, Rogers ise dördüncü çocuktu. Gelişiminin ilerleyen yıllarında Rogers, babasının çiftliğiyle ilgilenmesinden de doğan ilgiyle doğaya ve ziraata ilgi duymaya başladı. Bu ilgiyle 1919 yılında Wisconsin Üniversitesi Ziraat bölümünde lisans eğitimine başladı. Kısa sürede ziraat eğitimine olan ilgisi azalmaya başlayınca tarih bölümüne yönelerek 1924 yılında da Wisconsin Üniversitesi Tarih bölümünde lisans eğitimini tamamladı. Aynı üniversitede eğitim aldığı Helen Elliott ile 1924 yılının Ağustos ayında evlendi ve evlendikten sonra New York’a taşındı.1926’da bu zamana kadar edindiği inançların da doğrultusunda The Union Theological Seminary Teoloji Bölümü’nde yüksek lisans eğitimine başladı. Aynı yıl içinde insanları bir yere yönlendirmeye dayalı dini eğitimi kendi fikir yapısına uygun görmeyerek, eğitim bilimlerine özellikle de psikoloji ve psikiyatri alanlarına yöneldi. Bu alanda Union’da kurslar ve seminerlere katılmıştır. Columbiya Üniversitesinde Leta Hollingworth’un verdiği klinik psikoloji derslerine misafir olarak katılmıştır ve bu sayede psikoloji dersleri almıştır. 1931 yılının Mart ayında Columbia Üniversitesinde Doktora eğitimini tamamladı. Doktora yıllarında çocuk danışmanlığına yöneldi ve 1930 yılında New York, Rochester'daki Çocuklara Zulmü Önleme Derneği'nin direktörü olarak görev yaptı. Rochester Üniversitesinde 1935-1940 yılları arasında dersler verdi ve bu yıllarda edindiği tecrübelerle 1939 yılında ‘Sorunlu Çocukların Klinik Yönetimi’ adlı ilk kitabını yazdı. 1940’ta Ohio Eyalet Üniversitesinde klinik psikoloji profesörü oldu ve 1942 yılında da ‘Danışmanlık ve Psikoterapi’ kitabını yazdı. 1945 yılına geldiğinde Chicago üniversitesinde bir danışmanlık merkezi açtı ve bundan iki yıl sonra sosyal hizmetler temelinde Amerikan Psikoloji Derneğinin (APA) başkanı seçildi. Bu süre zarfında en büyük katkısı, terapötik yöntemlerinin etkinliğini göstermesine izin veren çeşitli araştırmalar yapmasıydı. Daha sonraki en büyük katkılarından birisi ise 1960 yıllarında Abraham Maslow ile ‘Hümanist Psikoloji’ olarak adlandırılacak alanı kurmuş olmasıydı. 1963'e kadar Wisconsin Üniversitesin’de öğretmenlik yapmaya devam etti ve California, La Jolla'daki Batı Davranış Bilimleri Enstitüsü'nün (WBSI) kadrosuna katılmak için akademiden ayrıldı. Bu enstitüde terapi ve konuşmalar yaptı, bir çok eserini burada yazdı. 1968’de o ve enstitüden bazı personeller Rogers’ın 1987'de ölümüne kadar kaldığı Kişi Araştırma Merkezini (Center for Studies of the Person) açtı. 85. doğum gününden sadece birkaç hafta sonra öldü. [1]
UYGULAMALAR[değiştir | kaynağı değiştir]
KİŞİ MERKEZLİ TERAPİ ( Person centered therapy) : Kişi merkezli terapinin adımları 1940 yılında Rogers tarafından atılmıştır.[2] Bireyin bağımsızlığını hedefleyen bu terapi yönteminin temelinde psikoterapiye yönelik çoğulcu bakış yatmaktadır. Kişi merkezli terapi ve psikoterapi arasındaki fark kişi merkezli terapinin tedaviyi tedavi yönünden düşünmeyi reddetmesidir. Çünkü Rogers’ın terapisinin temelinde empati ve kendini gerçekleştirme eğilimi yatmaktadır.[3][4]Rogers, ilk başlarda bu terapiye ‘’müşteri merkezli terapi’’ dese de zamanla ‘’kişi merkezli terapi’’ adını almıştır.[5] Terapinin içinde ‘’takdir, kabul, güven, empati’’ gibi kavramlar yer edinmektedir. Rogers, bu yaklaşımıyla eğitimde kendine dayalı öğrenmenin de yollarını büyük ölçüde ilerletmiştir. Rogers için eğitimin amacı bireyin kendisini gerçekleştirmesi ve bunun için kullanabileceği bütün imkanları kullanmasıdır. Buradan yola çıkarak öğretmen-öğrenci ilişkisine de katkıda bulunmuştur. Sınıftaki öğretmen tutumlarına odaklanmış ve düşünceleri psikoterapi ve eğitim alanındaki uygulamalara kaynak olmuştur.[6]
KİŞİ MERKEZLİ DİYALOJİK SİYASET (Person-centered, dialogic politics)
Bilim adamları, Rogers'ın psikoterapi yaklaşımında açıkça ifade edilmeyen bir politika olduğuna inanıyor. Rogers kişi merkezli bir siyasetin temel ilkesinin kamusal yaşantının, rakipler arasında kazananın her şeyi aldığı tartışmadan oluşmak zorunda olmadığını öne sürer. Aksine, tüm taraflar arasında devam eden bir diyalogdan oluşması gerektiğini düşünür. Bu tür bir iletişimin taraflar arasında saygı, her bir tarafça kendine has bir konuşma ve bunun sonucunda tüm taraflar arasında empati kurulabilen bir anlayış ile ortaya çıkar. Böyle bir anlayış karşılıklı olarak kabul edilebilir çözümleri sunar.[7]
Rogers, yaşantısının son 10 yılında politikacılar, aktivistler ve diğer sosyal liderler arasında, genellikle ABD dışında olmak üzere çok çeşitli faaliyetlere yardımcı oldu veya katıldı. Buna ek olarak, Hümanist Psikoloji Derneği'nin "12 Saatlik Siyasi Partisi" ve "dönüştürücü" bir siyasi örgüt olan Yeni Dünya İttifakı'nın kurulması da dahil olmak üzere, geleneksel olmayan birçok ABD siyasi girişimine destek verdi. 21. yüzyıla gelindiğinde, siyasi katılım ve değişime yönelik, diyaloglar halinde sürdürülen yaklaşımlara ilgi, özellikle akademisyenler ve aktivistler arasında yaygınlaştı. Siyasete diyalog olarak özellikle Rogers, kişi merkezli yaklaşımın teorisiyle bu projeye önemli katkılarda bulundular.[8]
TEORİLER[değiştir | kaynağı değiştir]
Benlik Gelişimi[değiştir | kaynağı değiştir]
Rogers’ın “benlik kavramı” adını da verdiği teorisine göre benlik deneyimin merkezidir ve bilinçlidir. Benlik, gerçek ve ideal olarak ikiye ayrılır: gerçek benlik deneyimlerimiz ile sahip olduğumuz benlik iken ideal benlik sahip olmayı hedeflediğimiz benliktir.[9] Rogers’a göre kişiliğin bir alt yapısı olan benliğin gelişimi çocukluktan itibaren başlayan akışkan ve değişime açık bir süreçtir. Dış dünyayı deneyimleyip ona anlam yükleyerek oluşur ve kişiliğimizi yönlendirir.[10]
Kendini Gerçekleştirme[değiştir | kaynağı değiştir]
Rogers’a göre insanlar daima gelişebilme ve ileri gidebilme potansiyeline sahiptir. Rogers bu potansiyeli kendini gerçekleştirme olarak adlandırmıştır. Kendini gerçekleştirme eğilimi; gelişme, olgunlaşma, özerk olma, bütün olma ve psikolojik ve fiziksel olarak kendini gerçekleştirme evrelerinden oluşur.[10]Rogers’a göre sona ermeyen kendini gerçekleştirme teorisi tatmin ve haz odaklı olmasına rağmen denge de oldukça önemlidir. Bu denge benlik kavramı korunarak ve ihtiyaçlar karşılanarak sağlanır.
Uyumsuzluk[değiştir | kaynağı değiştir]
Rogers benliği ideal benlik ve gerçek benlik olmak üzere ikiye ayırmış, bu benlikler arası uyum var ise bireyin sağlıklı olduğunu ve uyum içinde yaşadığını belirtmiştir. Bu iki benlik arası farka ise “uyumsuzluk” adını vermiştir. Bireyde uyumsuzluk fazla ise özgüven eksikliği, anksiyete ve depresyon belirtileri görülür. Bu nedenle bireyin gerçek benliğini tanıyıp ona göre hareket etmesi sağlığı için önemlidir.[10]
Potansiyelini Tam Kullanan Kişi[değiştir | kaynağı değiştir]
Potansiyelini tam olarak kullanan kişi kavramı Türkçede ‘tam işlevli kişi, potansiyelini tam kullanan kişi’ gibi farklı şekillerde kullanılmıştır. Rogers’a göre bu kişiler kendilerini gerçekleştiren kişilerdir ve bazı karakteristik özellikleri vardır: deneyime açık olma, uyumluluk, olumlu benlik saygısına sahip olmak ve başkalarına karşı kabullenici olma.[11][12]
Koşulsuz Olumlu Saygı[değiştir | kaynağı değiştir]
İnsanların potansiyelini tam kullanabilmesi için gereken şartlardan biri koşulsuz olumlu saygıdır. Rogers’a göre olumlu veya olumsuz kabullenmeyi içeren bu teori kişi merkezli terapinin temellerinden biridir. Koşulsuz olumlu saygı tutumuna sahip olan danışman, danışanının değerlerine saygı gösterir ve onun kendini kabullenmesine yardım eder.[13] Değişime izin veren bu tutum kişinin gelişiminin sağlıklı olması için gereklidir ve kişinin psikolojik olarak iyi hissetmesini sağlar. [14]
Kişi Merkezli Öğrenme[değiştir | kaynağı değiştir]
Rogers, Öğrenme Özgürlüğü (Freedom to Learn) kitabında öğrenme ve öğretme anlayışını ileri götürüp detaylandırdı ve tartışmalı “Bana göre öğretmek fazlasıyla abartılmış bir işlevdir.” ifadesini kullandı ve öğretme eyleminin genellikle bilgilendirme, yetenek veya bilgi aktarma, didaktik bir tutumla birlerini yönlendirme olarak atfedildiğini fark etti. Rogers’ın öğrenme eleştirisinin esası ise bilgi aktarımının sadece sabit ve değişmeyen bir ortamda işe yaradığı üzerineydi fakat bugün kesin olan bir ifadenin öğrenci o bilgiyi kullanma fırsatı bulana kadar neredeyse kesin olarak değişeceğinden bu, Rogers’a isabetsiz geldi. Bu farkındalıkla Rogers, eğitilmiş insanın öğrenmeyi, değişmeyi ve adapte olmayı, hiçbir bilginin güvenli olmadığını yalnızca bilgi edinme sürecinin güvenliğe zemin hazırladığını öğrenmiş insan olduğunu ileri sürdü.[15]
Öğrenmeyi Kolaylaştırmada Öğreticinin Rolü[değiştir | kaynağı değiştir]
Rogers öğreticilerin geleneksel öğretmen rolünü üstlenmek yerine öğrenmeyi kolaylaştırıcı rolüne bürünmesi gerektiğini vurgular ve bunu yaparken öğreticilerin yapması gereken bazı görevler olduğunu söyler. Bunlardan ilki öğrenme için gerekli olan çevre ve atmosferi ayarlamaktır. Rogers’a göre grup içinde işbirliği ve güven olmalıdır fakat grup içindeki rekabetçi bir tutum bunu bozacaktır. İkinci olarak öğretici öğrencileri için ana bilgi kaynağı olma iddiasında olmamalıdır, bunun yerine kullanılabilir birçok kaynaktan biri olmalıdır. En önemlisi ise öğrenmeyi kolaylaştırıcı rolündeki öğretici sahip olduğu tutumların farkında olmalı ve öğrenciler ile samimi bir ilişki içinde olmalıdır.[16]
Öğrenmeyi Kolaylaştırmada Öğreticinin Özellikleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Rogers öğrenci ve öğretici arasında var olan bazı belirli özelliklere odaklanır ve bu bağlamda üç ana özellik tanımlar:
1) Öğreticinin samimiyeti
2) Ödüllendirme, kabul ve güven
3) Empatik anlayış
Rogers öğrenci ve öğretici arasındaki ilişkide bu üç unsurun bulunması halinde öğrenme ortamının çok daha verimli olacağını ileri sürer.
Samimiyet ya da Rogers’ın sıklıkla belirttiği gibi uyum, bunların en temelidir. Rogers, öğrenciyle sahte ya da yapmacık davranışların olmadığı bir ilişkiye girmenin önemini vurgular. Buna rağmen öğretici hevesli, sıkılmış, öğrencilerle ilgili, sinirli, duyarlı ya da anlayışlı olabilir. Başka bir deyişle öğreticinin uygulama eşliğinde gelen kaçınılmaz duyguları yaşamasında bir sıkıntı yoktur fakat bu, öğreticilerin tamamen duygularına göre davranmaları gerektiği anlamına gelmez.[15]
Rogers öğreticilerin, öğrencilerini kabullenmek, onlara güvenmek ve ödüllendirmek için çaba göstermesi gerektiğini belirtir. Koşulsuz olumlu saygı olarak da adlandırdığı bu tutuma göre her birey kusurlu ve duygulara sahip olsa da temelde güvenilir kabul edilir. Rogers’a göre bu tutuma sahip öğreticiler, öğrencilerin potansiyel tereddütlerini, dengesiz öğrenim isteklerini, arada sırada gelen isteksizliklerini ve başarıdan memnuniyetlerini tamamen kabul edebilirler.[15]
Son olarak empatik anlayış, öğreticilerin eğitme ve öğretme sürecinin öğrenciler için ne ifade ettiğini anlamak için kendilerini öğrencilerin yerine koyarak dünyaya onların gözünden bakmasını gerektirir. [15]
KİTAPLARI[değiştir | kaynağı değiştir]
- Problemli Çocuğun Klinik Tedavisi (1939)
- Danışan Merkezli Terapi (1951)
- Kişi Olmaya Dair (1961)
- Grup Kaynaşması (1970)
- Yarının İnsanı (1980)
KAYNAKÇA[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Rogers, Carl Ransom (1989). The Carl Rogers Reader (İngilizce). Houghton Mifflin Harcourt. ISBN 978-0-395-48357-2.
- ^ "APA PsycNet". psycnet.apa.org (İngilizce).
- ^ "Client-Centered Therapy". Tracy A. Knight. 30 January 2010.
- ^ Invitation to Psychology (İNGİLİZCE). Wade, C., Tavris, C., & Garry, M. 2015.
- ^ Rogers, Carl R.; Wallen, John L. (1946). "Counseling with returned servicemen" (İngilizce). doi:10.1037/11564-000.
- ^ "Carl R. Rogers ve Öğrenme Özgürlülüğü : Etkili Bir Öğrenme Ortamının Mimarı Olarak Öğretmen ve Öğretmen Tutumları". Duygu Dinçer. 2019.
- ^ Thorne, Brian (2013). Carl Rogers. Third edition. Pete Sanders, Alice Oven, Kate Wharton, Rachel Burrows, Sarah Bury. London, England. ss. 119-120. ISBN 978-1-4462-7172-8. OCLC 874178410.
- ^ Rogers, Carl R. (1989). The Carl Rogers reader. Howard Kirschenbaum, Valerie Land Henderson. Boston: Houghton Mifflin. ss. 433-435. ISBN 0-395-48357-3. OCLC 18816206.
- ^ Yazdani, Saeed; Ross, Stephen. "Carl Rogers' Notion of "Self-actualization" in Joyce's A Portrait of the Artist as a Young Man". 3L: Southeast Asian Journal of English Language Studies. 25 (2): 61–73. doi:10.17576/3L-2019-2502-05.
- ^ a b c Gürcan, Derya (2015-03-01). "Benlik Farklılıklarına Rogers'ın Danışan OdaklıTerapisi ile Yaklaşım: Vaka Çalışması". AYNA Klinik Psikoloji Dergisi. 2 (1): 13–26. doi:10.31682/ayna.470648. ISSN 2148-4376.
- ^ Proctor, Carmel; Tweed, Roger; Morris, Daniel. "The Rogerian Fully Functioning Person: A Positive Psychology Perspective". Journal of Humanistic Psychology (İngilizce). 56 (5): 503–529. doi:10.1177/0022167815605936. ISSN 0022-1678.
- ^ Tekke, Mustafa; Çoşkun, Merve (2019-04-01). "KENDİNİ TANIMA, KENDİNİ GERÇEKLEŞTİRME, KENDİNİ AŞMIŞLIK, POTANSİYELİN TAM KULLANAN KİŞİ: KİŞİLERARASI İLETİŞİM". Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi. 18 (70): 790–797. doi:10.17755/esosder.454355. ISSN 1304-0278.
- ^ Wilkins, Paul (2000-02-01). "Unconditional positive regard reconsidered". British Journal of Guidance & Counselling. 28 (1): 23–36. doi:10.1080/030698800109592. ISSN 0306-9885.
- ^ Murphy, David; Joseph, Stephen; Demetriou, Evangelia; Karimi-Mofrad, Pegah. "Unconditional Positive Self-Regard, Intrinsic Aspirations, and Authenticity: Pathways to Psychological Well-Being". Journal of Humanistic Psychology (İngilizce). 60 (2): 258–279. doi:10.1177/0022167816688314. ISSN 0022-1678.
- ^ a b c d Nelson, Lee; Cushion, Christopher J.; Potrac, Paul; Groom, Ryan (2014-07-04). "Carl Rogers, learning and educational practice: critical considerations and applications in sports coaching". Sport, Education and Society (İngilizce). 19 (5): 513–531. doi:10.1080/13573322.2012.689256. ISSN 1357-3322.
- ^ Miller, Christopher T. The Application of Carl Rogers' Person-Centered Learning Theory to Web-Based Instruction (İngilizce).