Kullanıcı:Nutti22/Naomi Mata'afa

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Afioga Fiamē Naomi Mata ʻ afa (29 Nisan 1957 doğumlu) [1] ( pronounced [afɪoŋa fɪameː naomɪ mataʔafa] ), 2021'den bu yana Samoa'nın yedinci Başbakanı ve [[Faʻatuatua i le Atua Samoa ua Tasi]] (FAST) partisinin lideri olarak görev yapan Samoalı bir politikacıdır ve Yüksek Şef. ( matai ) [2] [3]

Samoa'nın ilk başbakanı Fiamē Mataʻafa Faumuina Mulinuʻunun kızı olan Mataʻafa, 1982'den beri İnsan Haklarını Koruma Partisi (HRPP) üyesi olmayan ilk kadın hükümet başkanıdır. 2020 yılına kadar HRPP üyesi olarak Kabine'ye atanan Samoa tarihindeki ilk kadındı. 1991'den 2006'ya kadar Tofilau Eti Alesana ve Tuilaʻepa Saʻilele Malielegaoi hükümetlerinde Eğitim Bakanı olarak görev yaptı. Ayrıca 2011'den 2016'ya kadar Adalet Bakanı ve 2006'dan 2011'e kadar Kadın Bakanı olarak da görev yaptı. 2016'dan 2020'ye kadar Samoa'nın ilk kadın başbakan yardımcısı ve HRPP' nin genel başkan yardımcısı olan Mata'afa, tartışmalı Arazi ve Unvanlar Yasası'na karşı istifa etti. Ertesi yıl yeni kurulan FAST partisine katıldı ve Mart 2021'de seçilerek partinin lideri oldu.

[4] [5]

ʻ 2021 seçimlerinde çoğunluğu kazanmıştır, ancak kazanamayan olan Başbakan [[Tuilaʻepa Saʻilele Malielegaoi]] görevden ayrılmayı kabul etmeyerek 2021 Samoa anayasal krizine yol açtı. Kriz, 23 Temmuz 2021'de Samoa Temyiz Mahkemesi tarafından çözülmiştir ve Mata ʻ 24 Mayıs'tan beri başbakan olduğuna karar verilmiştir. [6] [7] [8]

Hayatın erken dönemi ve eğitim[değiştir | kaynağı değiştir]

Fiamē Naomi Mata ʻ, 29 Nisan 1957 tarihinde Apia'da, daha sonra Samoa'nın ilk başbakanı ve eşi Laulu Fetauimalemau Mataʻafa olarak görev alacak olan yüksek şef Fiamē Mataʻafa Faumuina Mulinuʻu II'nin oğlu olarak Naomi Mataʻafa olarak dünyaya geldi. Fiamē, Samoa'nın Yeni Zelanda'dan bağımsızlığını kazanmasından beş yıl önce doğdu. Babasının önceki ilişkilerinden üç büyük kardeşi var. Bilinmiş bir Matai soyundan gelen Fiamē, 11 yaşına kadar Apia'da büyümüştür. Daha sonra Yeni Zelanda, Wellington'daki Samuel Marsden Collegiate School'a gitti. [9]

Fiamē, [10] Victoria University of Wellington'da okumaya başlamıştır Babası geçen yıl ölmüştü. Ancak, 1977 senesinin başlarında, ölen babasının Matai unvanını almak için Samoa'ya döndüğünde Fiamē'nin çalışmaları askıya alınmıştır. Çok sayıda akraba, mahkemede Fiamē unvanını almak için yarışıyordu. Diğer tüm adaylardan daha uzun süre sorguya çekildi ve 1978'de resmi olarak Fiamē unvanını aldı. Fiamē gibi bekar bir genç kadının (o zamanlar 20 yaşında) matai unvanına sahip olması olağandışı kabul edillmiştir. Daha sonra Yeni Zelanda'ya döndü ve bir ay sonrasına kadar çalışmalarına devam etti, ta ki "devamsız Matai" olduğunu iddia eden akrabalarından unvanını savunmak için Samoa'ya dönmek zorunda kaldı. [10] Fiamē, yüksek öğrenimine 1979 yılında devam etti [11] [10]

Fiamē 1985 yılında HRPP'ye katıldı ve ilk olarak o yıl, [12] [13] daha önce annesi tarafından tutulan Lotofaga seçim bölgesini temsilen parlamentoya seçildi . O zamandan beri her seçimde yeniden seçildi ve Parlamentonun en uzun süre görev yapan üyelerinden biridir. [14] 1988 seçimleri sırasında, Fiamē başlangıçta Lotofaga koltuğuna yeniden seçilmeyi kaybetti ve ikinci oldu, ancak galip Fata Siaosi'nin tartışmalı diskalifiye edilmesi sebebiyle parlamento üyesi sıfatıyla kaldı. Siaosi'nin zaferi, Matai unvanını Tapu ve Tapu Mahkemesi'ne tescil ettirmediği için geçersiz ilan edilmiştir. Sonraki bir duruşma, unvanını geri kazandığını görmesine rağmen, Siaosi, Lotofaga koltuğunu alamadı. Fiamē daha sonra, başlangıçta kaybetmenin ona "[seçilmeyi] asla hafife almamasını" hatırlattığını düşünmüştür. [11] 15 Mayıs 1991'de Eğitim Bakanı olarak atandı ve Samoa'nın ilk kadın Kabine Bakanı olmuştur. [15] Kadın, Toplum ve Sosyal Kalkınma Bakanı olarak atandığı 2006 yılına kadar bu görevi sürdürmüştür. [13] [16] 2011'den 2016'ya kadar Adalet Bakanı olarak görev yapmıştır. [14]

ʻ, UNESCO yönetim kurulunda Samoa'yı temsil etmiştir. 2006'dan 2012 yılına kadar Güney Pasifik Üniversitesi'nde Pro Şansölye ve Başkan olarak görev yaptı. Halen Samoa Ulusal Kadın Konseyi'nin başkanıdır. [14]

Başbakan yardımcısı (2016−2020)[değiştir | kaynağı değiştir]

Mart 2016'da Mata ʻ, İnsan Haklarını Koruma Partisi'nin genel başkan yardımcılığına seçiLMİŞTİR ve bir parti toplantısında Faumuina Tiatia Liuga'yı mağlup etti. [17] 19 Mart 2016'da Samoa'nın ilk kadın başbakan yardımcısı olarak yemin etti. [18] O da Doğal Kaynaklar ve Çevre Bakanı olarak atanmıştır. [19]

2018 yılında Doğal Kaynaklar ve Çevre Bakanı iken, patronu olduğu İklim Değişikliğinde Kadınlar Girişimi'ni (WiCC) başlatmıştır. [20]

10 Eylül 2020 senesinde Mata ʻ, seçim bölgesinin istediklerini yerine getireceğini ve tartışmalı Anayasa Değişikliği Yasası, Arazi ve Unvanlar Yasası ve Yargı Yasa Tasarısı'na karşı oy kullanacağı açıklamasından sonra Başbakan Tuila'epa Sa'ilele Malielegaoi tarafından alenen azarlandı. [21] 11 Eylül 2020'de Kabineden istifa etti. [22] [23] İstifasının ardından Faʻatuatua i le Atua Samoa ua Tasi (FAST) partisi tarafından lideri olması için davet edilmiştir. Parlamento süresini tamamlamak istediği için reddetti. [24] 13 Ocak 2021'de Mata ʻ, Parlamento seçim için yükseldikten sonra FAST'a katılacağını duyurdu. [25] [26] Mart 2021'de FAST'ın başına Mata ʻ seçildi. [27]

2021 Samoa genel seçimi[değiştir | kaynağı değiştir]

9 Nisan 2021'de yapılan 2021 genel seçimleri sırasında Fiamē Naomi Mata ʻ, Lotofaga koltuğuna rakipsiz olarak yeniden seçildi. [28] Genel seçimlerden elde edilen ön sonuçlar, FAST'ın 23 sandalye, HRPP 24 ve Tautua Samoa ve Independent'ın her ikisinin de birer sandalye kazandığını gösterdi. Vaimauga 2 numaralı seçim bölgesinde, Tautua Samoa adayını HRPP adayının önünde yanlış bir şekilde gösteren bir muhasebe hatası tespit edildi. Bu daha sonra FAST ve HRPP'nin her biri 25 sandalyeyle berabere kalan sonuçlarını ve güç dengesini elinde tutan ilk dönem Bağımsız Milletvekili Tuala Iosefo Ponifasio'yu gösterdi. [29] Resmi sonuçlar hala HIZLI ve HRPP'nin berabere kaldığını gösteriyordu. [30]

2021 anayasal krizi[değiştir | kaynağı değiştir]

17 Mayıs'ta Samoa Yüksek Mahkemesi, yeni bir koltuk yaratılmasının anayasaya uygun olmadığına karar vererek FAST'a parlamentoda çoğunluk sağladı. [31] [32] [33] Daha sonra 9 Nisan seçim sonuçlarının geçersiz kılınmasını bozdular ve yeni bir seçim çağrısının yasal bir yetkisi olmadığını ilan ettiler ve parlamentonun ilk oylamadan sonraki 45 gün içinde toplanması emrini verdiler. Böylece FAST'ın yeni bir hükümet kurmasının ve Fiamē'nin başbakanlığı üstlenmesinin yolu açılmış oldu. [34] [35] [36] [37]

24 Mayıs'tan 23 Temmuz 2021'e kadar, Samoa Yüksek Mahkemesi'nin aldığı kararlara rağmen, iktidarı teslim etmeyi reddeden ve partisinin milletvekilleriyle birlikte yasama binasına girmesini önleyen [[Tuilaʻepa Saʻilele Malielegaoi|Tuilaʻepa Saʻilele Malielegaoi,]] başbakan olarak pozisyonuna itiraz etmiştir. Partisi, hareketi "darbe" olarak kınamıştır. [38] [39] Parlamento bahçesindeki bir çadırda Mata'afa, Samoa'nın ilk kadın başbakanı olarak görevi için yemin etti. [40] Mikronezya Federal Devletleri, onu Samoa'nın meşru Başbakanı olarak tanıyan ilk ülke olmuştur. [38] Hükümeti daha sonra Palau ve Marshall Adaları tarafından da tanındı. [41] [42] Tuila'epa, Mata'afa'yı ihanetle suçladı. [43] [[Kategori:BBC 100 Kadın]] [[Kategori:20. yüzyıl kadın siyasetçileri]] [[Kategori:Kadın başbakanlar]] [[Kategori:Samoa başbakanları]] [[Kategori:Kadın dışişleri bakanları]] [[Kategori:21. yüzyıl kadın siyasetçileri]] [[Kategori:Yaşayan insanlar]] [[Kategori:1957 doğumlular]] [[Kategori:İncelenmemiş çeviri içeren sayfalar]]

  1. ^ "F.A.S.T. celebrates Fiame's birthday". Samoa Observer. 1 May 2021. 1 May 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 May 2021. 
  2. ^ "Hon. Fiame Naomi Mata'afa". 9 November 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 August 2021. 
  3. ^ "THE HON FIAMÈ NAOMI MATA'AFA". Pacific Islands Forum. 9 November 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 August 2021. 
  4. ^ "The 'gals' behind Samoa's first woman PM". BBC News (İngilizce). 2021-12-08. Erişim tarihi: 2021-12-08. 
  5. ^ "Samoa's first female leader has made history — now she faces a challenging future at home and abroad". The Conversation. 28 July 2021. Erişim tarihi: 31 July 2021. 
  6. ^ Lanuola Tusani Tupufia - Ah Tong (23 July 2021). "F.A.S.T. declared new Government as appeal upheld". Samoa Observer. Erişim tarihi: 23 July 2021. 
  7. ^ Faa (23 July 2021). "Samoa welcomes first female Prime Minister following court ruling, but not without challenges". ABC News (İngilizce). Erişim tarihi: 25 July 2021. 
  8. ^ "Samoa's political crisis ends and first female prime minister installed after court ruling". The Guardian (İngilizce). 23 July 2021. Erişim tarihi: 25 July 2021. 
  9. ^ Alexander Rheeney (19 June 2022). "Fiame visits old school, Samuel Marsden Collegiate School". Samoa Observer. Erişim tarihi: 20 June 2022. 
  10. ^ a b c "Hon. Fiame Naomi Mataʻafa". RNZ. 1 November 2011. 20 May 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 September 2020. 
  11. ^ a b Ceridwen Spark (2020). "Fiamē Naomi Mata'afa: Samoa's first female Deputy Prime Minister". Journal of Pacific History: 5. CiteSeerX dead $2 |citeseerx= değerini kontrol edin (yardım). 20 May 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 December 2021. 
  12. ^ Kerryn Baker; Asenati Chan Tung (13 April 2021). "A fast end to an era of political dominance in Samoa". Lowy Institute. 7 October 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 April 2023.  Yazar eksik |soyadı1= (yardım)
  13. ^ a b "FIAME Naomi". Legislative Assembly of Samoa. 24 August 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 September 2020. 
  14. ^ a b c "Hon Afioga Fiame Naomi Mataʻafa". New Zealand Institute of International Affairs. 27 January 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 September 2020. 
  15. ^ "First woman in Cabinet". Canberra Times. 16 May 1991. s. 7. 20 May 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 September 2020 – National Library of Australia vasıtasıyla. 
  16. ^ "Five new faces in new Samoa cabinet". RNZ. 24 April 2006. 17 April 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 February 2021. 
  17. ^ Lanuola Tusani Tupufia (6 March 2016). "Fiame topples Faumuina, elected Deputy Leader". Samoa Observer. 20 May 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 September 2020. 
  18. ^ "Samoa swears in first female deputy PM". New Zealand Herald. 19 March 2016. 2 February 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 September 2020. 
  19. ^ "Former Samoa deputy PM left out of cabinet". RNZ. 18 March 2016. 16 September 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 November 2020. 
  20. ^ "Women in Climate Change Network launched". 30 January 2018. 4 May 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 May 2021. 
  21. ^ Lanuola Tusani Tupufia - Ah Tong (10 September 2020). "P.M. Tuilaepa rebukes Fiame for opposing L.T.C. Bills". Samoa Observer. 20 May 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 September 2020. 
  22. ^ Lanuola Tusani Tupufia - Ah Tong (11 September 2020). "Deputy P.M. Fiame resigns from Cabinet". Samoa Observer. 26 September 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 September 2020. 
  23. ^ "Samoa's deputy prime minister quits cabinet over controversial bills". RNZ. 11 September 2020. 11 September 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 September 2020. 
  24. ^ Lanuola Tusani Tupufia - Ah Tong (13 September 2020). "Fiame says she won't join another party". Samoa Observer. 11 April 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 September 2020. 
  25. ^ "Samoa's former Deputy PM to join new political party". RNZ. 13 January 2021. 12 January 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 January 2021. 
  26. ^ Soli Wilson (12 January 2021). "Fiame, F.A.S.T. to make it official". Samoa Observer. 13 January 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 January 2021. 
  27. ^ "Fiame to lead Samoa's FAST Party". RNZ. 9 March 2021. 15 March 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 March 2021. 
  28. ^ "Samoa's HRPP party faces stiff challenge as general voting begins". RNZ. 9 April 2021. 4 May 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 May 2021. 
  29. ^ "Accounting error in Samoa election has top parties tied again". RNZ. 11 April 2021. 11 April 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 May 2021. 
  30. ^ "Samoa election: Official results show top parties still tied". Stuff. 16 April 2021. 4 May 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 May 2021. 
  31. ^ Lanuola Tusani Tupufia - Ah Tong (17 May 2021). "F.A.S.T. wins case, majority". Samoa Observer. 16 May 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 May 2021. 
  32. ^ "Extra seat thrown out: FAST win Samoa election". RNZ. 17 May 2021. 17 May 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 May 2021. 
  33. ^ Marieta H Ilalio (17 May 2021). "Additional Parliamentary Seat Declared "Unconstitutional and Void"". Samoa Global News. 17 May 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 May 2021. 
  34. ^ Lanuola Tusani Tupufia - Ah Tong (17 May 2021). "Court overrules fresh elections". Samoa Observer. 17 May 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 May 2021. 
  35. ^ "Samoa court dismisses call for second election". RNZ. 17 May 2021. 17 May 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 May 2021. 
  36. ^ "Samoa court dismisses call for second election, clearing path for a female PM". Stuff. 17 May 2021. 17 May 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 May 2021. 
  37. ^ "The woman who unseated Samoa's prime minister of 20 years". BBC. 18 May 2021. 18 May 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 May 2021. 
  38. ^ a b "Samoa incumbent leader rejects first female Prime Minister's swearing in as 'treason'". RNZ. 24 May 2021. 24 May 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 May 2021. 
  39. ^ "How Samoa's political crisis unfolded". Reuters. 24 May 2021. 24 May 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 May 2021. 
  40. ^ "Samoa's first female PM locked out of parliament by losing opponent". BBC.com. 24 May 2021. 24 May 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 May 2021. 
  41. ^ "Pacific neighbour backs Samoa PM-elect in power struggle". France24. 27 May 2021. 27 May 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 May 2022. 
  42. ^ "R.M.I. calls to uphold rule of law, democracy". Samoa Observer. 28 May 2021. 28 May 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 May 2022. 
  43. ^ "Accusations of treason as Samoan MPs hold swearing-in ceremony outside parliament and declare new PM". The Guardian (İngilizce). 24 May 2021. Erişim tarihi: 26 May 2021.  Yazar |ad1= eksik |soyadı1= (yardım)
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Kullanıcı:Nutti22/Naomi_Mata%27afa&oldid=29790829" sayfasından alınmıştır