Kullanıcı:Eazin/Vyazma ve Bryansk'ta çifte savaş
Vyazma ve Bryansk'ın ikiz savaşları, II. Dünya Savaşı sırasında Alman-Sovyet cephesinde askeri bir çatışmaydı. Unternehmen Taifun kod adıyla 30 Eylül 1941'de Alman Ordular Grubu Merkezinin Sovyet Batı, Yedek ve Bryansk Cephelerine saldırısıyla başlamıştır. Alman taarruzunun amacı Kızıl Ordu birliklerini Moskova önünde ezmek ve ardından şehri fethetmekti. Vyazma ve Bryansk'ta Sovyet savunmacılarının büyük bölümünü kuşatıp yıpratmayı başaran Wehrmacht'ın ilk başarılarına rağmen, ilerleme 30 Ekim 1941'e kadar sonbahar çamuruna ve yoğunlaşan Sovyet direnişine saplandı. Ancak iki haftadan fazla bir süre sonra soğuk havanın başlamasıyla yeniden taarruza geçebildi ve böylece Moskova için savaş açıldı.
Arka plan
[değiştir | kaynağı değiştir]Sovyetler birliği'ne saldırının başladığı 22 haziran 1941'den bu yana, üç alman ordu grubu kızıl ordu'nun savunmasını yarmış ve birçok kuşatma muharebesinde çok sayıda sovyet birliğini yok etmişti. Merkez ordu grubu moskova yönünde konuşlanmıştı. Minsk ve Smolensk'teki kessel muharebelerini kazanmıştı ama 30 temmuz 1941'de ilerleyişin şimdilik durduluması emrini aldi.
Daha önceki günlerde, Alman liderliğinde daha fazla operasyonların nasıl yapılandırılması gerektiği konusunda bir kriz yaşanmıştı. Hitler, Moskova'nın fethinin öncelikli olmadığına inanıyordu. Ona göre, önce Ukrayna'nın ekonomik açıdan önemli bölgeleri işgal edilmeli ve Leningrad fethedilmeliydi. Bu nedenle merkez ordular grubu zırhlı kuvvetlerini, harekât alanları bu hedefler olan komşu kuzey ve güney ordular gruplarına devredecekti. Bununla birlikte, moskova'ya ilerleme için, yalnızca, sürekli sovyet karşı saldırıları göz önüne alındığında göreve uygun olmayan zayıflamış piyade orduları kalacaktı. Ordu Başkomutanlığı'ndaki (OKH) askeri liderlik bu kararı yanlış gördü ve Hitler'i caydırmaya çalıştı. Ordu Genelkurmay Başkanı albay general Franz Halder, moskova'ya yapılan saldırının durdurulması halinde düşmanın zaman kazanacağı ve daha sonraki bir alman taarruzunu kış başlangıcında durdurabileceği tehlikesine dikkat çekti. Bu barbarossa harekatı'nın askeri amacına ulaşılamayacağı anlamına geliyordu. Yine de Hitler, 28 temmuz'da 2.ordu ve panzer grubu 2'nin güneye, ukrayna'ya dönmesini ve kiev muharebesi'ne katılmasını sağlayarak fikirlerini hayata geçirdi. Panzer Grubu 3, Leningrad'ın ele geçirilmesinde yer almak için kuzeye kaydırldı.[1]
Ancak uzun bir zaman sonra, OKH ve Wehrmacht genelkurmayları ağustos ortasında ikna edebildi. Hitler, 12 ağustos'ta 34 no.lu direktif'te moskova'nın "devlet, silahlanma ve nakliye merkezi" olarak kış başlamadan önce işgal edilmesi gerektiğine karar verdi.
Bununla birlikte, Leningrad ve ukrayna hedefleri hala öncelikliydi, böylece moskova'ya yönelik bir saldırı hazırlanmadan önce buradaki çatışmalar sonuçlandırılacaktı.[2] Ancak ukrayna'daki ve Leningrad açıklarındaki çatışmalar eylül ayına kadar sürdü. Ancak daha nihai sonuca varılmadan Hitler, 6 eylül 1941'de gelecekteki saldırının temelini oluşturan 35 sayılı talimatı yayınladı:[3]
Güney ve Merkez Ordu Gruplarının iç kanatları arasında yer alan düşman kuvvetlerine karşı elde edilen ilk başarılar, [...] Merkez Ordunun önünde duran ve saldırı muharebelerinde sıkışmış olan Timoşenko Ordu Grubuna karşı bir karar alma harekâtının temelini oluşturmuştur. Kış mevsiminin başlamasına kadar geçen kısıtlı süre içinde yıkıcı bir şekilde mağlup edilmelidir. Bu amaçla, ordu ve hava kuvvetlerinin kanatlarda dağıtılabilecek ve zamanında getirilebilecek tüm güçleri bir araya getirilmelidir.
— Adolf Hitler
Harekâtın amacı direktifte "Smolensk'in doğusundaki düşmanı Vyazma genel yönünde çifte kuşatmayla yok etmek [...]" olarak tanımlanmıştı.[...] Ancak o zaman [...] Merkez Ordu Grubu, sağda Oka'ya, solda yukarı Volga'ya yaslanarak Moskova'ya doğru takibe başlamak zorunda kalacaktır.[4]Böylece, "Ağustos Krizi "nden sonra Hitler yeniden OKH'nin ve Merkez Ordu Grubu Yüksek Komutanlığı'nın sert çizgisine dönmüştü.
Alman saldırı hazırlıkları
[değiştir | kaynağı değiştir]
[[Kategori:1941'de çatışmalar]] [[Kategori:Kod adları]] [[Kategori:II. Dünya Savaşı Doğu Cephesi'nde muharebeler ve harekâtlar]] [[Kategori:II. Dünya Savaşı'nda muharebeler ve harekâtlar]]
- ^ Ernst Klink: Die Operationsführung. S. 486–502.
- ^ Ernst Klink: Die Operationsführung. S. 503-507.
- ^ Abgedruckt in: Walther Hubatsch (Hrsg.): Hitlers Weisungen für die Kriegführung 1939-1945. München 1965, S. 174-177.
- ^ Walther Hubatsch (Hrsg.): Hitlers Weisungen für die Kriegführung 1939-1945. München 1965, S. 175 f.