Kristijonas Donelaitis
Kristijonas Donelaitis (Latince: Christian Donalitius,[1] 1 Ocak 1714 - 18 Şubat 1780), Prusyalı- Litvanyalı şair ve Lutherci papaz.[2] Prusya Krallığı'nın bir bölgesi olan ve Litvanca konuşan önemli bir azınlığın bulunduğu Küçük Litvanya'da yaşadı. İlk klasik Litvanca şiiri olan Mevsimler'i yazdı. Litvanya edebiyatının klasik bir eseri olan şiir, Litvanyalı köylülerin günlük yaşamını, serflikle mücadelelerini ve yıllık yaşam döngüsünü anlatmaktadır.[3][4]
Eserleri
[değiştir | kaynağı değiştir]Donelaitis'in yaşamı boyunca hiçbir eseri yayınlanmadı. Donelaitis en az üç Almanca şiir yazdı (An der Amstrath Donalitius nach dem Verlust seiner Gattin, Der Gott der Finsterniss ve Unschuld sei mein ganzes Leben). Litvanca eserleri altı fabl ve Mevsimler şiirinden oluşur. Donelaitis'in eserlerinin yayıncısı Ludwig Rhesa, Ezop Masallarına dayanan masalların Stallupönen'deki öğrencileri için yazıldığına inanıyordu. Dilleri ve şiirsel ritimleri daha sonraki eserlerindeki kadar gelişmemiştir.[5]
Miras
[değiştir | kaynağı değiştir]Donelaitis'in eserleri Litvanya kültürünün önemli bir parçası olarak kabul edilir.. 1985 yılında Litvanya Ulusal Opera ve Bale Tiyatrosu'nda Algimantas Bražinskas'ın Kristijonas operası sahnelendi.[6][7] 2012 yılında Bronius Kutavičius'un Mevsimler oratoryosu sahnelendi.[8][9]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Suziedelis, Saulius A. (2011). Historical Dictionary of Lithuania. Scarecrow Press. s. 96. ISBN 9780810875364.
- ^ Misiunas, Romuald; Rein Taagepera (1993). The Baltic States, years of dependence, 1940–1990. University of California Press. s. 347. ISBN 0-520-08228-1.
- ^ O'Connor, Kevin (2006). Culture and customs of the Baltic states. Greenwood Publishing Group. s. 122. ISBN 0-313-33125-1.
- ^ Lane, Thomas (2001). Lithuania: Stepping Westward. Routledge. s. xxv. ISBN 0415267315.
- ^ Simas Sužiedėlis, (Ed.) (1970–1978). "Donelaitis, Kristijonas". Encyclopedia Lituanica. II. Boston, Massachusetts: Juozas Kapočius. ss. 94-99. LCCN 74-114275.
- ^ Composer - A. Bražinskas. Libretto - A. Drilinga. Conductor - V. Viržonis, director - R. Siparis, scenography - A. Kariniauskas. Artists - V. Prudnikovas, B. Almonaitytė, S. Dirsė, S. Larinas, A. Lietuvninkas, G. Pamakštys ve diğerleri. (1 Ocak 1987). A. Bražinskas. Opera "Kristijonas" (I - II veiksmai) (Litvanca). theatre choir and orchestra. LRT. 20 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2018.
- ^ "Algimantas Bražinskas. KRISTIJONAS" (Litvanca). 13 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2018.
- ^ B. Kutavičius. Oratorio Seasons following Kristijonas Donelaitis (for the first time whole oratorio performed). Performers: chamber choir Jauna muzika, The Vilnius City Municipality St. Christopher Chamber Orchestra. Reciter - D. Meškauskas, Conductor D. Katkus (1 Ocak 2012). B. Kutavičius. Oratorija "Metai" (Litvanca). LRT. 20 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2018.
- ^ Mykolas, Biržiška (1933–1944). "Duonelaitis, Kristijonas". Vaclovas Biržiška (Ed.). Lietuviškoji enciklopedija. VII. Kaunas: Spaudos Fondas. ss. 200-212. LCCN 37032253.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- Tam metin Litvanyalı şiir Metai (Litvanca)
- Donelaitis'in tam kaynakçası (Litvanca)
- Litauische Dichtungen, August Schleicher tarafından 1865'te yayınlandı (Litvanca)
- Christian Donalitius Littauische Dichtungen nach den Königsberger, Georg Heinrich Ferdinand Nesselmann tarafından 1869'da yayınlandı (Litvanca)