Küçük Litvanya
Küçük Litvanya (Litvanca: Mažoji Lietuva; Almanca: Kleinlitauen; Lehçe: Litwa Mniejsza; Rusça: Máлая Литвá) veya Prusya Litvanya (Litvanca: Prūsų Lietuva; Almanca: Preußisch-Litauen, Lehçe: Litwa Pruska), Prusya'da tarihi bir etnografik bölgedir, daha sonra Prusya Litvanyalılarının (veya Lietuvininkai) yaşadığı Almanya'daki Doğu Prusya bölgesini tanımlamak için kullanılan isimdir. Küçük Litvanya, bu vilayetin kuzey kısmını kapsamış ve adını bölgenin Litvanca konuşan nüfusundan almıştır. 13. yüzyılda Cermen Şövalyeleri'nin işgalinden önce, daha sonra Küçük Litvanya olarak bilinen bölgenin ana kısmında Skalvians ve Nadruvians kabileleri yaşamıştır. Arazi, Litvanya ve Cermen Düzeni arasındaki savaş sırasında bir ölçüde yok oldu. Savaş Melno Antlaşması ile sona ermiş ve toprak yeni gelen Litvanyalılar, geri dönen mülteciler ve geri kalan yerli Baltık halkları tarafından yeniden oluşturulmuştur. Küçük Litvanya terimi ilk kez 1517 ve 1526 arasında ortaya çıkmıştır. 1920 yılında Versay Antlaşması ile Milletler Cemiyeti'nin zorunlu bölgesi haline gelen ve 1923'ten 1939'a kadar Litvanya'ya ilhak edilen Klaipėda Bölgesi bu bölgeden hariçtir. 1945'ten beri Litvanya'nın küçük bir kısmı modern Litvanya ve Polonya sınırları içerisindeyken, bölgenin çoğu Rusya'nın Kaliningrad Oblastı'nın bir parçasıdır.
İsim[değiştir | kaynağı değiştir]
Kleinlittaw teriminin ilk kullanımı 16. yüzyılda Prusya'dan Simon Grunau'nun tarihlerinde idi.[1] Litvanya eyaleti (Provinz Litthauen), Litvanya bölgeleri (Littauischen Ämtern), Litvanya bölgesi (Littauische Kreis) veya sadece Prusya Litvanyası (Preuszisch Litauen) veya Litvanya (Litauen) ifadeleri birimleri için geliştirilmiştir. 1738'den beri Prusya çizelgeleri Litau Klein, Klein Litauen, Preussisch Litthauen Küçük Litvanya, Litvanya ifadeler kullanılmıştır. 1815-1818 idari reformundan sonra Prusya Litvanya ve diğer İfadelerin kullanımı önemli ölçüde azalmıştır.[2]
Litvanya, Küçük Litvanya'nın bir bölümünü fethettikten sonra, bir süre bölge Klaipeda bölgesi olarak adlandırıldı. Ancak, yirminci yüzyılda ve özellikle yirminci yüzyılın ikinci yarısından bu yana, Küçük Litvanya terimi gittikçe daha fazla kullanılmaktadır.
Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]
Küçük Litvanya, nüfusun büyük çoğunluğunun Lutheran olduğu Litvanya'nın tek bölgesiydi.[3] Prusyalı Litvanyalılar kendilerini Lietuvninkai olarak adlandırdılar.[4] XVI-XVIII yüzyıllarda, Küçük Litvanya edebi Litvanca dilinin gelişim yerlerinden biriydi. Gelişmiş varyant, Lehçe dilinin ve Prusya dilinin etkileri ile bir karışımıydı.[5] Litvanca yayınlanan ilk kitap, Lutheran papazı Martinas Majvidas tarafından Yamaika lehçesinde yazılan ve 1547'de Königsberg'de yayınlanan Catechismus prasty szadei… (Kateşizmin Basit Kelimeleri) idi. Ayrıca son Danielius Kleynasın 1653 yılında Litvanya dilinde yazılmış ve yayınlanmış Litvanica Grammatica dilbilgisi kitabıdır .[6]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Mažosios Lietuvos vardo atkovojimo diena, Laima PUTRIUVIENĖ". 26 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2020.
- ^ Mažoji Lietuva XVIII amžiuje (Lietuvių tautinė padėtis) [Lithuania Minor in the 18th century (the national situation of Lithuanians)]]. Vilnius. 1989.
- ^ "NATIONAL COSTUME by Teresė Jurkuvienė". 24 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mayıs 2020.
- ^ "Naujame albume – "Šiaurės Atlantidos" reginiai" (Litvanca). 30 Mart 2007. 27 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2007.
- ^ Зинкявичюс, З. Откуда родом литовцы... С. 134.
- ^ Литва Малая // Большая Российская энциклопедия: в 30 т. — Москва, 2010. — Т. 17. — С. 628.
