Kraliçe karınca
Kraliçe karınca, karınca kolonisindeki üreyen dişi karıncadır. Genellikle kolonideki tüm karıncaların annesidir. Cataglyphis gibi bazı dişi karıncalar, eşeysiz partenogenez veya klonlama yoluyla üreme yaparlar ve çiftleşmeye ihtiyaç duymazlar. Bu şekilde çoğalan kraliçenin tüm yavruları dişi olur.[1] Crematogaster cinsi karıncalar ise çiftleşme uçuşunda çiftleşir. Dişi yavru karınca, cinsel olgunluğa erişmek için özel olarak beslenen larvalardan gelişir. Türe bağlı olarak kolonide tek kraliçe karınca olabileceği gibi yüzlerce kraliçe karınca da olabilir. 90 sene yaşayabilen kraliçe karıncalar, beklenen yaşam süresi en fazla olan böcek türüdür.[2] Lasius niger türü kraliçe 28 yıldır Alman böcek bilimci Hermann Appel tarafından bakılmaktadır; ayrıca Pogonomyrmex owyheei türü kraliçe 30 seneye kadar yaşayabilir.
Yaşam döngüsü[değiştir | kaynağı değiştir]
Gelişimi[değiştir | kaynağı değiştir]
Karıncaların yaşam döngüsü dört aşamadan oluşur: yumurta, larva, pupa (bazen koza, türe bağlı metamorfoz denir) ve yetişkin.[3] Larvaların bacakları yoktur, ancak beslenirken başlarını besin kaynağına doğru bükebilmek gibi küçük hareketler yapabilirler. Bu aşamada, larvaların aldığı bakım ve beslenme seviyesi nihai yetişkin formunun ne olacağını belirleyecektir. Kaynaklar düşük olduğunda, tüm larvalar işçi karıncalara dönüşecektir;[4] ancak kolonideki işçiler larvalara bol miktarda yiyecek verirse, larvaların bir kısmı diğerlerinden daha iyi beslenecek ve kanatlı, cinsel olarak olgun dişi karıncalar haline gelecektir. Bu aşamada, kanatlı dişi karıncalar bazen "prenses karıncalar" olarak da bilinir.[5]
Erken dönem[değiştir | kaynağı değiştir]
Çiftleşme uçuşu yağmurdan sonra, hava sıcak ve nemli olursa gerçekleşir. Minimal düzeyde rüzgar olduğunda, kanatlı karıncalar veya "uçan karıncalar" kitleler halinde yuvalarından ayrılıp uçuşa geçerler.[6] Çiftleşme uçuşları, belirli türlerin tüm karınca yuvalarında eşzamanlı olarak gerçekleşir. Dişi "kraliçe" karıncalar, başka bir yuvadan en az bir kanatlı erkekle çiftleşmek için uzun mesafe uçar. Erkek karınca spermlerini kraliçenin "sperma kabul odası"na yerleştirir ve ölür. Kraliçe çiftleştikten sonra, koloni kurmak için uygun bir yer bulmaya çalışır. Kraliçe koloniyi kuracağı alanı bulduktan sonra kanatlarını söker.[7]
Yerleşik koloni[değiştir | kaynağı değiştir]
Koloni kurulduktan sonra, işçi karıncalar kraliçenin beslenme ve atıklarını dışarı çıkarma ihtiyaçlarını karşılarlar. Karıncaların sosyal yapısı çok karmaşık ve işçi karıncalar nispeten basit olduğundan, karınca kolonisi tek bir organizma olarak düşünülebilir ve işçi karıncalar nadiren kendi başlarına hayatta kalabildikleri için organizmanın hücreleri veya uzuvları olarak kabul edilebilirler.
Üreme[değiştir | kaynağı değiştir]
Koloni kurulduktan sonra, kraliçe karınca sürekli olarak yumurta bırakır. Cinsel olarak üreyen türler arasında, kraliçe çiftleşme uçuşundan kalan spermleri seçici olarak kullanır, koloninin döngüsel ihtiyaçlarına bağlı olarak verimli veya verimsiz yumurtalar bırakır;[8] her bir karıncanın cinsiyeti, yumurtanın döllenip döllenmemesine göre belirlenir. Verimli yumurtalar dişi işçi karıncaları haline gelir ve döllenmemiş yumurtalar erkek olarak gelişir; eğer döllenmiş yumurtalar ve pupalar iyi beslenirse, potansiyel olarak kraliçe olurlar.
Bu cinsiyet belirleme sistemi, genellikle tüm karınca, arı ve eşekarısı türleri için geçerlidir. Bununla birlikte, birkaç karınca türü cinsel olarak çoğalmaz ve bu klonal kolonilerin tüm üyeleri dişidir.
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ The Lives of Ants (İngilizce). Oxford University Press. 26 Şubat 2009. s. 191. ISBN 9780191580079.
- ^ "Chapter 34: Longest Adult Life - The University of Florida Book of Insect Records - Department of Entomology & Nematology - UF/IFAS". entnemdept.ufl.edu. 20 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Temmuz 2020.
- ^ "The Life Cycle of the Ant". 16 Temmuz 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2007.
- ^ "Enchanted Learning ant information page". 15 Şubat 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2007.
- ^ The Wonder World of Ants (İngilizce). Sunstone Press. 2008. s. 17. ISBN 9780865346918.
- ^ "How does an ant colony start?". 11 Ağustos 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2008.
- ^ "Preparation for the mating flight". 17 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2007.
- ^ "Can a queen lay eggs of certain types of ants at will?". 19 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2007.