Koporye

Koporye, 13. yüzyıldan 18. yüzyıla kadar Leningrad Oblastı'ndaki bugünkü Sankt-Peterburg'un yaklaşık 100 km güneybatısında, Izhora Yaylası'nın kenarında, Koporye köyünde yer alan bir kaleydi. Kale, Finlandiya Körfezi'nin 12 km güneyinde yer alır ve yüksek kayalık bir burnun küçük bir alanını kaplar.^[1]

Kaleden ilk olarak 1240 yılında Novgorod yıllıklarında Finlandiya Körfezi'nin güney tarafında Töton Şövalyeleri'nin bir ileri karakolu olarak bahsedildi. O zamanlar kale tahtadan yapılmıştı. 1241 yılında Aleksandr Nevski önderliğindeki Ruslar tarafından yıkılmıştır.^[1]

1280'de Aleksandr Nevski'nin oğlu Dmitry, Koporka Nehri üzerinde aynı noktaya taştan bir kale inşa ettirdi. Ancak iki yıl sonra, Rus iç anlaşmazlıkları nedeniyle tekrar yıkıldı. İsveç ile Narova Nehri üzerinde başlayan anlaşmazlıklar nedeniyle Koporye 1297'den itibaren tekrar askeri amaçlarla kullanılmış ve genişletilmiştir. O zamanlar İngriya olan bölgenin en güçlü ve en önemli kalelerinden biriydi.^[2]

Livonya Savaşı sırasında, Koporye 1581'de Pontus de la Gardie komutasında İsveç tarafından fethedildi, ancak 1595'te Teusina Barışı'yla tekrar Rus egemenliğine girdi. 1612'de tekrar İsveçliler tarafından işgal edildi. 1617'de, Stolbovo Antlaşması hükümleri uyarınca, Rusya kaleyi ve bölgeyi İsveç'e bırakmak zorunda kaldı. Kuzey Savaşı sırasında Boris Sheremetev komutasındaki Rus birlikleri Koporye'yi yeniden kuşattı. Üç günlük kuşatmanın ardından İsveçli askerler teslim oldu.^[3]

1708'de I. Petro, kaleyi Prens Menshikov'a teslim etti ancak kale, Nystad Antlaşması (1721) nedeniyle askeri amacını kaybetti. Nitekim Menshikov'un saray darbesiyle görevden uzaklaştırılması nedeniyle bütün mülkleri (kalede dahil) hazineye devredildi. 1763'te Koporye kalesi savunma yapıları listesinden çıkarıldı.^[4]

1919'da, Rus İç Savaşı sırasında, Kızıl Ordu askerleri, kaleyi kullanarak, Kızıl Ordu hatlarının arkasına inen Beyaz Muhafızların saldırısını başarıyla püskürttüler. 1 Eylül 1941'de Koporye Kızıl Ordu tarafından terk edildi. Ocak 1944'te Kızıl Ordu tarafından Koporye kurtarıldı. 1962'de, kale kilisesi kazara çıkan bir yangından dolayı yandı. 1979'da kısmen restore edildi.^[5]

2001 yılında kale müze statüsü aldı. 7 Nisan 2013 tarihinde, acil bir durum nedeniyle kale resmi olarak ziyarete kapatılmıştır. 2015 yılında, Federal Mülk Yönetim Ajansı ile Leningrad Bölgesi Kültür Komitesi arasında, kalenin ücretsiz ve sürekli kullanımına açık olması konusunda bir anlaşma imzalandı.^[6]

2018-2019'da ön bilimsel araştırma ve arkeolojik kazılar yapıldı, ardından giriş alanı, bitişik kuleler ve duvar tasarımı için bir yarışma açıklandı. Mart 2020 itibarıyla, kalenin ana girişinin kemerinin yakın zamanda çökmesi nedeniyle acil çalışma yapılması gerekmektedir. Şuanda kale sınırlı ziyaretlerle açıktır.^[7]

Galeri[değiştir | kaynağı değiştir]

Kalenin yanı sıra Kuzey ve Güney kulelerine giriş
Kaleye köprü
Kalenin içindeki Başkalaşım Kilisesi'nin kalıntıları
Şapel, Zinovyevlerin mezarı
Naugolnaya kulesi ve kale duvarının görünümü
Köşe kulesi
Orta kule
Duvarın ve kalenin dışındaki Naugolnaya kulesinin görünümü.
Bodener'in Koporye kalesini betimleyen gravürü. Rus Çarı Mihail Fedorovich döneminde İsveçliler tarafından Koporye kalesinin kontrolü sırasında yapılmıştır.