Kiskimi Kalesi
 | |
| Genel bilgiler | |
|---|---|
| Durum | Harabe |
| Tür | Kale |
| Mimari tarz | Gürcü mimarisi |
| Konum | Alanbaşı, Yusufeli |
| Koordinatlar | 40°41′13″K 41°23′46″D / 40.68694°K 41.39611°D |
| Teknik ayrıntılar | |
| Malzeme | Moloz taş |
Kiskimi Kalesi (Gürcüce: კისკიმის ციხე), tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı ve eski adı Kiskimi olan Alanbaşı köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma kaledir.[1] Köyün yeni adından dolayı Alanbaşı Kalesi olarak da bilinir.[2]
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
Kiskimi köyünün yer aldığı Tao bölgesi Orta Çağ'da tarihsel Gürcistan'ın bir parçasını oluşturuyordu. Nitekim Osmanlılar bu yerleşimi ve bölgeyi 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. 1574 tarihli Osmanlı mufassal defterine göre köyün nüfusu 256 Hristiyan haneden oluşuyordu.[3] Köyün stratejik noktada büyükçe bir yerleşim olduğu anlaşılmaktadır. Nitekim ulaşılması hayli zor ve geniş bir alana hakim olan bir tepenin zirvesinde inşa edilmiş Kiskimi Kalesi'nin bir gözetleme kale-kulesi işlevine sahip olduğu, İspir'den Tao bölgesine gelen yolu ve Çoruh vadisini kontrol ettiği tahmin edilmektedir.[4]
Mimari[değiştir | kaynağı değiştir]
Kiskimi Kalesi, köyün merkezi yerleşimin 800 metre batısında yer alır. Ulaşımı hayli zor olan kayanın tepesinde moloz taşlarla harç kullanılarak inşa edilmişti. Oldukça küçük bir yapı olan kalenin günümüze kalan duvaralarının yüksekliği 5 metreyi bulur. Kale iki kademeye yayılmıştır. Alt kademede üç taraftan kaleye ulaşmak mümkün değildir. Alt kademenin üst kademeyle sadece bir noktada bağlantısı bulunmaktadır. Alt kademede sur ve yapı kalıntıları dışında su sarnıcı (3,50x2,20 m) bulunmaktadır. Su sarnıcı da kale duvarları gibi moloz taşlarla harç kullanılarak inşa edilmiştir. Günümüze kalan duvarları üzerinden derinliği 1,3 metredir.[1][4]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2017, s. 86. 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9470-8-7
- ^ Taner Artvinli, Yusufeli Külliyâtı, İstanbul, 2013, 2 cilt, 1. Cilt, s. 135, ISBN 978-605-86248-1-8.
- ^ Tao (Gürcüce), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 99. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-25-828-2
- ^ a b Tao (ტაო), Mamaia Pağava, Meri Tsintsadze, Maia Baramidze, Malhaz Çoharadze, Tina Şioşvili, Ramaz Halvaşi, Nugzar Mgeladze, Zaza Şaşikadze, Merab Halvaşi, Cimşer Çhvimiani, Cemal Karalidze, Batum, 2020, s. 206-207. 2 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-25-828-2