Kimberella
 | Bu madde hiçbir kaynak içermemektedir. (Ağustos 2020) (Bu şablonun nasıl ve ne zaman kaldırılması gerektiğini öğrenin) |
Kimberella, Edikara faunasına (635-542 milyon yıl önce) ait olan nesli tükenmiş bir hayvan türüdür. Kimberella'nın sistematikteki sınıflandırılması belirsiz olup tam olarak kesilik kazanmamıştır. Bu cins sadece "Kimberella quadrata" isimli tek bir türü içermektedir. 1959'da bulunan ilk fosillere Avustralya kıtasında Ediacara tepelerinde rastlanıldığı için bu bölge jeolojik bir dönem olan Edikara'ya ismini vermiştir (İngilizce: Ediacarium). Bulunan bu örneklerin radyometrik ölçümlerle yaşlarını kesin olarak tespit etmek şimdiye kadar mümkün olamamışsa bile 1997'de Rusya'da Barents Denizinde daha iyi korunmuş örnekleri bulunan fosillerin yaşları kesin olarak tespit edilebilmiştir. Yapılan ölçümler Rusya'da bulunan bu fosillerin 558 ile 555 milyon yıl öncesine ait olduğunu göstermektedir.
Kimberella başlangıçta coelenterate grubuna ait bir denizanası olarak sınıflandırılmıştır. Daha sonra 1997'de bulunan fosil örnekte, bilateral simetrili hayvanlarda görülen bazı özelliklere rastlandığı ve Radula'larda da görülen törpülü dil yapısına sahip olabileceği anlaşılınca yumuşakçalar grubunun bazal bir temsilcisi olarak yeniden sınıflandırıldı. Fosil kalıntıların yumuşakçalar grubuna ait olup olmadığı veya yeni bulunan fosillerde görülen izlerin törpülü dil olarak yorumlanıp yorumlanamayacağı tartışma konusuyken palaentologlar, Kimberella'nın bilateral simetrili hayvanları kapsayan Bilateria grubuna ait olduğunda hemfikirler.
Dağılımı
[değiştir | kaynağı değiştir]Rusya'da Onega Nehri'nin Barents Denizi (veya bu denizin bir parçası olan Beyazdeniz) ile birleştiği deltada her yaş grubundan ve büyüklükte yaklaşık 1000 adet Kimberella fosili bulunmuştur. Bulunan Kimberella fosilleri genellikle ölçü olarak 15 cm uzunluğunda ve 5–7 cm genişliğinde bir büyüklüğe sahip olsa da 3–4 cm olan daha küçük örnekleri de bulunmaktadır. Bunun yanında sadece 2–3 mm uzunluktaki örnekleri de tespit edilebilmiştir. Rusya'da bulunan fosiller ve Kimberella'nın geride bıraktığı izler kenarları fırfırlı bir yapıya sahip olan bu canlının ilerlemelerini sağlayacak organlara ve uzantılara sahip olduğunu, hareket edebildiğini göstermektedir.
Canlıların evrimsel soyağacındaki önemi
[değiştir | kaynağı değiştir]Kimberella'nın sistematiği, canlılığın Kambriyen Patlaması'ndaki ani yayılışını ve gelişimini anlamak adına önemlidir. Kambriyen Patlaması Kuramı'na göre bugün yaşayan canlıların yapı planları günümüzden 543 ile 518 milyon yıl önce ortaya çıktı. Kimberella'nın çift simetrili ve bilateral bir hayvan olarak yorumlanması ise hayvan türlerindeki çeşitlenmenin halihazırda Kambriyen Öncesi bir dönemde başlamış olduğunu düşündürmektedir. Eğer Kimberella'nın gerçekten Yumuşakçalar grubuna ve böylece Birincil ağızlılar'a (Protostomia) ait olduğu tespit edilebilirse, bu durumda sadece birincil ağızlı hayvanlar (Protostomia) ile ikincil ağızlı (Deuterstomia) hayvanlar grubunun günümüzden yaklaşık 555 milyon yıl önce, yani Kambriyen döneminin başlangıcında evrimsel olarak birbirlerinden ayrıştıklarına işaret etmekle kalmaz, aynı zamanda şu an kardeş grup olarak yorumlanan Yumuşakçalar ile Annelida/Arthropoda soylarının da bu dönemde birbirlerinden ayrılmış olduklarını da gösterir.