Kievli Dobrodeia
| Kievli Dobrodeia | |
|---|---|
| Basileus | |
 Dobrodeia-Eupraxia 2016 yılında Ukrayna pulunda | |
| Bizans İmparatorluğu | |
| Hüküm süresi | y. 1122–1131 |
| Doğum | y. 1108 Kiev, Rusya |
| Ölüm | 16 Kasım 1131 |
| Eş(ler)i | Alexios Komnenos |
| Hanedan | Monomakhovichi |
| Babası | I Mstislav |
| Annesi | Christina Ingesdotter |
Kievli Dobrodeia Mstislavna (Kiril: Добродея Мстиславна);(Vaftiz adıyla Eupraxia [Εὐπραξία] veya Irene [Εἰρήνη]) (ö. 16 Kasım 1131), İmparator Aleksios Komnenos ile evlenen bir Bizans imparatoriçesiydi. Aynı zamanda tıp alanında da yazardı.[1]
Yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]
12. yüzyılın ilk yıllarında Kiev'de doğan Dobrodeia, I. Mstislav ile İsveçli Christina Ingesdotter'ın kızıydı.[2] 1122 yılında veya kısa bir süre sonra, Bizans imparatoru II. İoannis Komnenos'un (h. 1122) en büyük oğlu ve ortak imparator Aleksios Komnenos ile evlendi. (h. 1118-1143 ). İmparatoriçe (basileus ) unvanını ve kayınvalidesi Macaristan İmparatoriçesi Irene'den sonra Hristiyan adı olan "Irene" adını aldı (bazı kaynaklar onun Hristiyan adını "Eupraxia" olarak veriyor).[3] O ve Aleksios'un Maria adında bir kızı tahminen 1125 yılında doğdu.[3][4]
Konstantinopolis'in imparatorluk sarayında, başta Aleksios'un teyzesi Anna Komnini dışında astrologların ve bilim adamlarının hamisi olarak bilinen soylu kadın İrene ile beraber yaşadı. Burada kadın entelektüellerden oluşan bir çevrenin parçası oldu.[2] Kendi bilimsel ilgisini bulmaya teşvik edildi ve kapsamlı bir şekilde çalıştı. Çağdaşları tarafından şöyle tanımlandı: "Atina'da doğmadı, ancak Yunanlıların tüm bilgeliğini öğrendi".[2] Yazar Theodore Balsamon, tıp alanında yazılmış ilk bilimsel eser olarak kabul edilen "Merhemler" (Yunanca "Alimma") adlı eserinde onun "şifa yöntemlerine hayranlık duyduğunu" belirtti. Ayrıca tıbbi merhemler formüle ettiğini ve bunların etkinliğini anlattığını kaydetti. Bu eserin parçaları Floransa'daki Medici Kütüphanesi'nde saklanmaktadır.[2] Eski hekim Galen'i inceledi ve onun bazı eserlerini Eski Doğu Slav diline çevirdi.[2]
16 Kasım 1131'de bilinmeyen nedenlerden öldü.[3] Onun ölümünün ardından Aleksios Komnenos'un bir sonraki eşi Gürcistanlı Kata ile evlendiği sanılıyor.[3]
Okuma[değiştir | kaynağı değiştir]
- Pushkareva, Natalia (1997). Women in Russian History: From the Tenth to the Twentieth Century. Eve Levin tarafından çevrildi. New York and London: M.E. Sharpe. ISBN 1-56324-797-6.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Dobrotvora (Dobrodeia Eupraxia Mstyslavivna, the granddaughter of Volodymyr Monomakh. Doctor of the 12th century)". UU Archive. 18 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2024.
- ^ a b c d e Pushkareva 1997.
- ^ a b c d Varzos 1984.
- ^ "Добродія (Євпраксія-Ірина) Мстиславна, Dobrodiya (Eupraxia Iryna)". 29 Mart 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2024.