Kesik Baş
 | Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Haziran 2023) |
Kesik Baş, Eski Anadolu Türkçesi ile yazılmış bir mes̱nevîdir. Ali'nin (İslam peygamberi Muhammed'in kuzeni, damadı ve yol arkadaşı) dindar bir Müslüman'ın kopan kafasının vücudunu geri kazanması ve böylece sevgilisini kurtarabilmesi için bir deve karşı nasıl savaştığını anlatıyor.[1] Orta Çağ'da Anadolu'da yayılan eser, genellikle Kirdeci Ali'ye atfedilir.[2] Eser, aslen sözlü olarak aktarılan ve toplantılarda veya dini kutlamalar sırasında okunan bir dizi eserin parçasıdır.[3]
Eser ilk kez 1918 yılında Mehmet Fuad Köprülü tarafından ilim adamlarının bilgisine sunulmuştur.[1]
Metin, Arapça kökenli din dünyasına ait kelimeler dışında, sınırlı ve çoğunlukla Türkçe bir söz varlığı ile işaretlenmiş, konuşulan yerel Türkçe bir deftere yazılmıştır. Ayrıca çok sayıda fiil ve birçok doğrudan konuşma örneği içerir. Nadiren Farsça sözdizimsel yapıları kullanır.[4]
Kopyalar[değiştir | kaynağı değiştir]
İşin dikkate değer kopyaları şunları içerir:
- Türk Tarih Kurumu Kütüphanesi'nin N. Y-462'si 1732–3'e tarihlenebilir[5]
- A 3881 Ankara Milli Kütüphanesi'nde[5]
- 1893 yılında İstanbul'da basılan ve Hikâye-i Mevlidü'n Nebî adlı eserde yer alan bir nüsha[5]
- 1618 tarihli Üsküp Gazi Hüsrev Bey Kütüphanesi'nde No. 1344[5]
- Bayan 06 Hk 3953/1 Ankara Milli Kütüphane'de bulunmaktadır. El yazması tarihsizdir, ancak 17.-18. yüzyıla tarihlenebilir[6]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b Cazzato 2022, s. 237.
- ^ Cazzato 2022, s. 237, 243.
- ^ Cazzato 2022, s. 243.
- ^ Cazzato 2022, s. 248.
- ^ a b c d Cazzato 2022, s. 239.
- ^ Cazzato 2022, s. 247-248.
Kaynaklar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Cazzato, Irene (2022). "The Kesik Baş: Some Remarks on a Medieval Turkish Legend". Eurasian Studies. 19 (2): 237-265. doi:10.1163/24685623-12340116.